13. Cuma’nın uğursuz sayılmasının ardında neler var?

19 Haziran 2025

Gizemli bir tarih olan 13. Cuma, birçok kişi için uğursuzluk ve kötü olayların sembolü fakat bu korkunun arkasında yüzyıllardır anlatılan mitler, tarihsel olaylar ve dini inanışlar yatıyor.

Peki 13. Cuma gerçekten neden kötü anılıyor? 13 rakamının uğursuz sayılmasının kökenlerinden biri, eski İskandinav mitolojisine dayanıyor.

Tanrıların evi Valhalla’da verilen bir akşam yemeğinde 12 tanrı huzurla yemek yerken, düzenbaz tanrı Loki davetsiz olarak gelerek 13. kişi olur.

Loki’nin ihanetiyle sevgi tanrısı Balder ölür. Bu olay, 13’ün dengeyi bozan sayı olarak görülmesine neden olur. Hristiyan inancında da 13 sayısı sıkıntılı bir yere sahiptir.

İsa’nın Son Akşam Yemeği’nde 13 kişi bulunuyordu ve 13. kişi olan Yahuda, ona ihanet etti. Bu olayın ardından cuma günü çarmıha gerilen İsa, 13. Cuma efsanesinin dini temelini oluşturdu.

Cuma korkusu sadece inançlarla sınırlı değil. 13 Ekim 1307 Cuma günü, Fransa Kralı IV. Philip, Tapınak Şövalyeleri’ni topluca tutuklatmış ve birçok üyesini işkenceyle öldürtmüştü.

Bu tarih, ortaçağdan bu yana “kara cuma” olarak anılır oldu. Modern tarihte de bu güne denk gelen dikkat çekici felaketler oldu:

• 1940: Luftwaffe, Londra’da Buckingham Sarayı’nı bombaladı.

• 1972: Şili Hava Kuvvetleri’ne ait uçak And Dağları’nda kayboldu.

• 2012: Costa Concordia gemi faciasında 30 kişi öldü. Ancak 13 her kültürde kötü sayılmıyor.

Çin kültüründe 13 sayısı “garantili büyüme” anlamına gelebiliyor.

İtalyanlar için 17 uğursuz, 13 ise uğurlu sayılıyor. Yahudi mistisizmi ve Hinduizm gibi inanç sistemlerinde de 13 bazen kutsal kabul ediliyor.

Psikolojide “triskaidekafobi” olarak bilinen 13 korkusu, batının kültürel kalıtında derin izler bırakmış olsa da, bu inanç her toplumda karşılık bulmuyor.

Bugün bile birçok otel ve binada 13. kat atlanıyor, uçaklarda 13 numaralı koltuk bulunmuyor.

Ancak 13’ün uğursuzluğu, evrensel bir gerçek değil; büyük ölçüde kültürel şartlanmalarla ilgili. Bu nedenle bazı uzmanlar, bu batıl inancı daha geniş bir perspektiften değerlendirmeyi öneriyor.