Alzheimer’da erken teşhis hedefleniyor

9 Kasım 2023

Basit ve hızlı kan testleriyle daha çok hastanın umut vadeden yeni ilaçlara erişebilmesi hedefleniyor

Alzheimer hastalığının NHS’te saniyeler içinde teşhis edilebilmesine yönelik kan testi deneylerine başlanıyor.

The Guardian’ın haberine göre, beş yıl içerisinde elde edilmesi amaçlanan güvenilir testlerle tek bir damla kan kullanarak kişide Alzheimer hastalığı olup olmadığının belirlenmesi, teşhis sürecinin hızlandırılması ve daha çok kişiye ulaşılması hedefleniyor.

Alzheimer’ı erken aşamada hedef alan ve hastalığı yavaşlattığı bulunan yeni ilaçların da onaylanması halinde, erken teşhisin, daha çok insanın tedaviye erişebilmesi için önemli olacağı belirtiliyor.

Habere göre, şu anda Birleşik Krallık genelinde Alzheimer teşhisi için zihinsel beceri testi, beyin taraması ya da bel kısmından sıvı alınmasını içeren ve ağrılı bir işlem olan bel ponksiyonu kullanılıyor.

Hastalarla ailelerinin, randevu ve sonuçları alabilmek için beklediği sürenin 4 yıla kadar çıkabildiği ifade ediliyor.

İngiltere genelinde, demans hastalığı bulunan kişilerin üçte birinden fazlasına resmi olarak teşhis konulmadığı belirtildi.

The Guardian’ın haberinde, Alzheimer’s Research UK ve Alzheimer’s Society kurumları tarafından desteklenen bir araştırma ekibinin, NHS’te basit şekilde yapılan kan testlerinin deneneceği, 5 milyon poundluk bir proje başlattığı ve projeye People’s Postcode Lottery tarafından fon sağlandığı aktarıldı.

Habere göre, ABD ve Hong Kong’da bulunan özel kliniklerde halihazırda kan testleri sunuluyor.

Hastaların, 693 pounda denk gelen bir para ödeyerek, belirtiler ortaya çıkmadan 10 yıl öncesine kadar demans olup olmadıklarını öğrenebildikleri belirtiliyor.

Birleşik Krallık’taki projenin arkasındaki araştırmacılar, hastalığın teşhis edilmesine yönelik yanlışlıkları önlemek adına testler için daha çok çalışma yapılması gerektiğini söylüyor.

Alzheimer gibi demans hastalıkları, Birleşik Krallık genelinde 900 bin kişiyi etkiliyor. Uzmanlar, bu sayının 2040 yılına kadar 1,4 milyona çıkacağını tahmin ediyor. Alzheimer hastalığı için geliştirilen donenemab ve lecanemab isimli ilaçların, bilişsel gerilemeyi yavaşlattığı bulunmuştu.

Böylelikle hastalığın teşhisine yönelik kan testi ihtiyacı daha da artmış oldu. Alzheimer’s Society’den Fiona Carragher, bazı kişilerin teşhis alabilmek için beklediği sürenin 4 yıla kadar çıkabildiğini ve yüz binlerce hastaya da teşhis konmadığını söyleyerek, açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“Birleşik Krallık’ta demansı olan her 10 kişiden yaklaşık 4’ü, teşhis almadı. Teşhis alan kişilerin çoğu kez aylarca, bazen yıllarca beklediğini de biliyoruz.

Bu da binlerce ailenin belirsizlik içinde hastalığın semptomlarını idare etmeye, önemli bakım ve desteğe erişimi olmadan gelecek için plan yapmaya çalıştığı anlamına geliyor.

“Alzheimer hastalığını erken aşamada hedef alan yeni ilaçlar çok yakında ama onaylansalar bile, insanlar teşhis olmadan ilaçlara erişemeyecek.”

Alzheimer’s Research UK’den Dr. Susan Kohlhaas’ın konuyla ilgili açıklamalarıysa şu şekilde:

“Daha çok insanın teşhis için gelmesini, daha erken yaşta gelmelerini ve daha az belirgin semptomlarla gelmelerini bekliyoruz.

“NHS’in demanslı hastaları çok daha erken tespit edebilmek adına gerekli araçlara sahip olması için önemli yatırım gerekiyor.

Bunun çözümü, invaziv olmayan ve mevcut altın standart yöntemlere göre uygulaması daha kolay olan kan testleri gibi düşük maliyetli araçlardır.”