Besin Alerjileri

21 Mart 2014

İnsan vücudu, her gün çok sayıda madde ile karşılaşmaktadır. Bu maddelerin bir kısmı besin maddeleridir. Bu maddeler, ağız, burun, gözler, akciğerler gibi çeşitli yollardan vücuda girebilirler. Bazı besinlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri, alerjen olmalarına neden olur ve vücutta savunma sisteminin tepki vermesiyle sonuçlanan çeşitli değişikliklere yol açabilir.
Besin alerjilerinin vücutta yol açtığı tepkiler Bazı besinlere karşı duyarlı olan insanlar, bu besinleri tükettiklerinde vücudunda, bu besin maddesine karşı savunma mekanizması ile ıgE antikorları oluşur (ıgE: immunoglobulinE) Kişi bu besinleri tekrar tükettiğinde vücut, duyarlılık yaratan bu besin maddelerine kimyasal maddeler ve histamin salgılayarak cevap verir. Bu duruma tepki olarak kılcal damarlarda daralma sonucu ciltte oluşan kızarmalar, damarların geçirgenliğinin artması sonucu ciltte oluşan kabartı ve şişlik, solunum yollarındaki ya da bağırsaklardaki düz kasların kasılması sonucu oluşan solunum zorluğu ve ağrı, derideki sinir uçlarında uyarılma sonucu oluşan kaşıntı ve ağrılar, ayrıca kusma, bulantı, ishal, karın ağrısı, nezle, öksürük gibi bir dizi tepkiler görülebilir.
Alerjiye neden olabilecek besinler
Bir besin her tüketiminde alerjik belirtilerin bir veya birkaçının olmasına sebep oluyorsa o besin için alerjen diyebiliriz. İnsanlarda sıklıkla alerjiye sebep olabilecek besinler şunlardır: İnek sütü, yumurta, özellikle çocuklarda yumurta beyazı, sardalye, uskumru, ton balığı, ıstakoz, karides, yengeç, midye istiridye, kalamar gibi deniz ürünleri, özellikle çocuklarda çilek, kavun, karpuz, portakal, kiraz, vişne, kayısı, şeftali gibi meyveler, kabak, kereviz, kuşkonmaz, domates gibi sebzeler, kuru baklagiller, çikolata, bal, özellikle renklendirici kullanılan bazı içecekler, gıda katkı maddesi ihtiva eden bazı hazır gıdalar, fındık, fıstık gibi kabuklu ve yağlı kuruyemişler. Besin alerjileri çocukluk, bebeklik hatta anne karnından başlayarak insan hayatını önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Besin alerjileri sadece besinin tüketilmesi ile değil besine dokunma, koklama yolu ile de ortaya çıkabilmektedir.
Besinler genellikle kompleks maddelerden oluştuğundan besindeki hangi maddenin alerjiye sebep olduğunu ortaya çıkarmak kolay değildir. Bazı besin alerjilerinde ailesel geçmişin önemli bir rolü vardır. Alerjisi olan bireylerin beslenmesine çok küçük yaşlardan itibaren dikkat edilmeli ve bu belirtiler gözlendiğinde mutlaka bir sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir. Alerji yapan besin kişinin diyetinden çıkarılmalı belirli bir süre sonra tekrar denenmelidir. Besin yine aynı reaksiyonu gösteriyorsa tüketilmemesine dikkat edilmeli, alerjen besinin yerine aynı grupta yer alan diğer besinler daha sık kullanılmalıdır.
Herhangi bir besini tükettikten sonra ciltte kaşıntı kızarıklık şişme veya solunum güçlüğü gibi belirtiler hissedildiğinde hemen bir sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir.