Ev işleri hafızayı güçlendiriyor, demans riskinin önüne geçiyor

22 Nisan 2021

Bilim insanları; toz almak, temizlik yapmak gibi ev işlerinin demansı önlemeye yardımcı olabileceğini söylüyor.

Kanadalı bilim insanları, ev işlerine daha fazla zaman harcayan yaşça olgun yetişkinlerin beyin boyutunun daha büyük olduğunu ve bunun da bilişsel sağlığın güçlü bir göstergesi olduğunu ortaya çıkardı.

Yaptıkları araştırmada; temizlik yapmanın, eşyaları toplamanın, yemek pişirmenin ve bahçe işleri dahil bu işlerin tümünün insan beyni için bir egzersiz niteliğinde olup bazı hastalıkları önlemede yardımcı olabileceğini ortaya çıkardılar. Demans, hafıza ve benzeri zihinsel yeteneklerin bozulmasıyla oluşan hastalıklara verilen genel bir isim.

Bilim insanlarına göre, eğlence amaçlı fiziksel aktivitenin demansı önlediğine ve beyin sağlığını etkilediğine dair pek çok kanıt olsa da, temizlik gibi daha sıradan günlük aktivitelerin etkileri şimdiye kadar çok daha az anlaşılıyordu.

Ev işlerinin faydalarının vurgulanmasının; yaşça olgun yetişkinlere daha gerçekçi ve düşük riskli bir fiziksel aktivite biçimi önererek, onları daha aktif olmaya motive edebileceği belirtildi.

Çalışmada yer alan Toronto, Baycrest’teki Rotman Araştırma Enstitüsü’nden (RRI) Noah Koblinsky, “Bilim insanları egzersizin beyin üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu zaten biliyorlar, ancak bizim çalışmamız aynı şeyin ev işleri için de geçerli olabileceğini gösteren ilk çalışma” dedi. Koblinsky sözlerine şu şekilde devam etti: “Farklı fiziksel aktivite biçimlerinin beyin sağlığına nasıl katkıda bulunduğunu anlamak, yaşça olgun yetişkinlerde bilişsel gerileme ve bunama riskini azaltmaya yönelik stratejiler geliştirmek için çok önemli.”

Araştırmacılar, 65 ila 85 yaşları arasındaki bilişsel olarak sağlıklı 66 yetişkinden oluşan bir grupta; ev işleri, beyin hacmi ve biliş arasındaki bağlantılara baktılar. Katılımcılar, Toronto’daki Baycrest Hastanesi’nde sağlık değerlendirmesi, yapısal beyin görüntüleme ve bilişsel değerlendirme dahil olmak üzere üç değerlendirmeye katıldı. Katılımcılara; toz almak, yemek hazırlamak ve temizlik yapmak, alışveriş, bahçe işleri, ev onarımları ve bakımı gibi ev işleri için harcadıkları zaman soruldu.

Araştırmacılar; bu tür faaliyetlere daha fazla zaman harcayan yetişkinlerin, beyin hacimlerinin daha yüksek olduğunu buldular. Bu durum, hafıza ve öğrenmede önemli bir rol oynayan hipokampüste ve bilişin birçok yönüyle ilgili olan frontal lobda gözlemlendi. Demans unutkanlığın ön planda olduğu birçok hastalığa verilen genel bir isimdir.

Özellikle yaşlı popülasyonda sıkça rastlanan demans, farklı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilir. Halk arasında bu rahatsızlık bunama olarak da adlandırılabilir. Demans hastalığı, beyin hücrelerinin zarar görmesinden kaynaklanır. Bu hasar, beyin hücrelerinin birbirleriyle iletişim kurma yeteneklerini engeller.