“Prostat kanseri taraması beş yıl içinde mümkün olabilecek”

30 Aralık 2021

Birleşik Krallık’ta her yıl yaklaşık 50 bin kişiye prostat teşhisi konuyor. Yaklaşık 12 bin kişi de hastalık sonucu hayatını kaybediyor.

En yaygın kanserlerden biri olmasına rağmen, prostat kanseri için, meme kanserini tespit eden normal mamogramların karşılığı henüz yok.

İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS), prostat taramasının kötü şöhrete sahip olan çetrefilli bir iş olduğunu söylüyor. Günümüzde prostat taraması için kanda Prostata Özgü Antijen (PSA) adı verilen bir proteinin seviyelerini analiz eden bir kan testi yapılıyor. Ancak bu test oldukça tartışmalı ve Birleşik Krallık Ulusal Tarama Komitesi tarafından tavsiye edilmiyor.

PSA testleri, doktorlara rehberlik etmek ve tümörlerin izlenmesine yardımcı olmak için kullanılıyor. Ancak bunları sağlıklı insanları taramak için kullanmak, bazı kanserlerin gözden kaçırılmasına sebep oluyor. Bununla birlikte testler, yüksek PSA düzeyleri olan insanlar arasında tedaviye ihtiyacı olan ve olmayanları ayırt edemiyor.

Prostat kanseri yavaş büyüyen ve daha çok yaşlılıkta insanları etkileme eğiliminde olan bir kanser türü. Bu nedenle bazıları için ölümcül olmasına rağmen, bazı vakalarda hayati bir etki gözlemlenmeden kanser yıllar boyunca büyümeye devam edebiliyor.

Prof. Dr. Ros Eeles, PSA düzeyi yüksek ve 55 yaş üstü 12 erkekten sadece birinin tedaviye ihtiyacı olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Diğer 11 kişi de kendilerine bir sorun çıkarmayacak bir tümör için, zararlı yan etkileri olan bir tedaviyi tercih edebilir. Gerçekten bundan daha iyi olmamız gerekiyor. Göğüs tarama programları için bu oran üçte bir”

Prof. Dr. Eeles, İngiliz Lordlar Kamarası Üyesi Muhafazakar Lord Michael Dobbs’un konuk editörlüğünü yaptığı BBC Radyosu’nun Today programında konuştu. Bu yıl prostat kanseri teşhisi konulan Lord Dobbs, babasını ve erkek kardeşini bu hastalık nedeniyle kaybetmişti.

Prof. Dr. Eeles BBC’ye, prostat kanseri için bir tarama programının; daha büyük risk altında doğan bireylerin tespitinde, kan testlerinde ve vücut taramasındaki ilerlemelerle mümkün olacağını söyledi ve ekledi:

“Daha fazla veriye ihtiyacımız var, genetik ve özellikle MR olmak üzere görüntüleme konularındaki ilerlemelerle muhtemelen önümüzdeki üç ila beş yıl içinde, kişiye özel bir tarama programı hedefine yaklaşacağımızı düşünüyoruz.”

Prof. Dr. Eeles, bu geliştirmelerin hepsini, hastalığı belirgin bir seviyeye kadar ilerlemiş olanları bulabilmek için birlikte kullanmaları gerekebileceğini de söyledi. Prostat kanseri belirtileri şunlar:

• Özellikle geceleri daha sık idrara çıkma ihtiyacı

•idrar yapmaya başlamada zorluk, idrar yaparken zayıf akış ve idrar yapmanın uzun zaman alması

• idrarda veya menide kan

NHS İngiltere Ulusal Kanser Kliniği Direktörü Prof. Dr. Peter Johnson ise her şeye rağmen prostat kanseri için bir tarama programı yapmanın zor olduğunu söylüyor.

Bunun nedenini ise şöyle açıklıyor: “[Prostat kanserlerinin] daha yavaş büyüme eğiliminde olmaları. Daha yavaş olan, sinsi hastalıklar, vücutta çok daha az rahatsızlık yaratıyor.

Bu yüzden bunların tetkiki oldukça önemli ve bu alanda çok fazla araştırma var.”