İş dünyasının öfkesi artarken, İngiltere’nin en büyük özel işvereni için ulusal sigorta zammı ortaya çıktı; Tesco’nun 1 milyar sterlinlik bütçe faturası, fiyat artışı korkularını körüklüyor.
The Sunday Times, Tesco’nun bu parlamentoda ulusal sigorta faturasında 1 milyar sterlinlik bir artışla karşı karşıya olduğunu ortaya koyarken, 200 iş dünyası lideri Rachel Reeves’e vergi artışını azaltması çağrısında bulundu.
İngiltere’nin en büyük özel sektör işvereni olan süpermarketin karşı karşıya olduğu maliyetler, Maliye Bakanı’nın ilk bütçesinin, potansiyel etkisinin en son örneğini oluşturuyor. Bu durum, Reeves’in üzerindeki baskıyı, işten çıkarmalara ve fiyat artışlarına yol açması beklenen işveren ulusal sigorta katkı paylarındaki (NICs) artış yoluyla 25 milyar Sterlin toplama planlarını yeniden gözden geçirmesi için arttırıyor.
özellikle çok sayıda düşük ücretli işçi çalıştıran süpermarketler ve restoran zincirlerinin ağır darbe alması bekleniyor.
Geçtiğimiz hafta Sainsbury’s, Asda ve Morrisons’ın patronları, bu parlamento süresince toplam 1.3 milyar Sterlin’e ulaşacak olan zamları ayrıntılı olarak açıkladı. Asda’nın başkanı Monewden’li Lord Rose, değişikliğin “iş dünyasını sert bir şekilde vuracağını” ve “bir dereceye kadar enflasyonist” olacağını söylerken, Sainsbury’s’in patronu Simon Roberts, bütçenin daha yüksek gıda fiyatlarına neden olacağını söyledi. Ortakların sahip olduğu Co-op da Cumartesi günü uyarılara katılarak, 55.000 çalışanı için faturasının “yılda on milyonlarca pound” artacağını açıkladı.
İngiltere’de 300,000 kişiyi istihdam eden ve bu yıl 2.9 milyar sterlin işletme karı bekleyen Tesco’nun faturası, FTSE 100 süpermarket zincirinin itiraz etmediği Morgan Stanley tarafından yapılan bir analize dayanıyor.
200’den fazla konaklama işletmesi patronu, bu parlamento sırasında daha yüksek ulusal asgari ücret de dahil olmak üzere yaklaşık 14 milyar £ ekstra maliyete maruz kalacağını tahmin ettikleri, zor durumdaki sektör üzerindeki etkiye ilişkin “ciddi korkularını” dile getirmek için Maliye Bakanı’na mektup yazarak, uyarılara katıldı.
Reeves, NIC oranını yükseltti ve ödenebilir hale gelinen eşiği düşürdü. Konaklama sektöründeki, daha yüksek maliyetlerin etkisini ortadan kaldırmak için fiyatları yüzde 8’e kadar artırması gerektiğini kaydetti. Morgan Stanley analistleri, şu anda %1,8 olan gıda fiyatları enflasyonunun önümüzdeki yıl %2’yi aşacağını tahmin ediyor.
UK Hospitality adlı lobi grubu tarafından Reeves’e gönderilen mektupta işletmeler, maliyetleri yansıtamamaları halinde “yatırımlarını yeniden gözden geçirecekleri, işlerini büyük ölçüde azaltacakları ve ekip üyelerinin çalışma saatlerini düşürecekleri” uyarısında bulundu. Okullar, hastaneler ve hapishaneler için yapılan yiyecek içecek sözleşmelerinin de tehdit altında olacağı bildirildi.
Mektup, aralarında pub grubu Mitchells & Butlers’dan Phil Urban, Premier Inn’in sahibi Whitbread’den Dominic Paul ve Greene King’den Nick Mackenzie’nin de bulunduğu sektörün en büyük isimleri tarafından imzalandı.
Uyarı grubunun özellikle, tüketicilerin, salgın sonrası enflasyon ve faiz oranlarında ki artışın ardından, daha fazla fiyat artışını kaldıramayacağından korktukları için ciddi endişeleri bulunuyor.
Mükemmel fırtına
Haberde, maliyetin mümkün olduğunca büyük bir kısmını karşılasalar bile, değişikliklerle daha az başa çıkabilen tedarikçilerin fiyat artışlarının daha yüksek maliyetleri tetikleyeceği kaydedildi.
Tüketici harcamaları hali hazirda kırılgan ve henüz pandemi öncesi seviyelere dönmüş değil. Resmi denetleme kurumu olan Bütçe Sorumluluk Ofisi, bütçedeki vergi artışlarının bir sonucu olarak harcamaların düşük kalacağını hesapladı.
İşletmeler ayrıca asgari ücretin yüzde 6,7 oranında artarak saatte 12,21 Sterline yükselmesi ve Reeves’in pandemi sonrası ana caddelerdeki işletmelere sağlanan yardımı yüzde 75’ten yüzde 40’a düşürme kararının bir sonucu olarak işletme vergilerinin iki katına çıkmasıyla karşı karşıya.
Nisan ayında yüzde 13.8 olan oran yüzde 15’e yükselirken, ücretlerin vergiye tabi olduğu oran da çalışan başına 9,100 Sterlin’den 5,000 Sterlin’e düşürüldü. Bu, düşük ücretli ve genellikle yarı zamanlı çalışanları cezbetti.
Darbeyi yumuşatacak fikirler
Konaklama sektörü bu hafta sonu Reeves’ten, 5.000 ila 9.100 sterlin bandında yer alan çalışanlar için yüzde 5’lik daha düşük bir NICs oranı getirmeyi ya da haftada 20 saatten az çalışan daha düşük banttaki vergi mükellefleri için bir muafiyet oluşturmayı düşünmesini istedi.
NICs’in devreye girdiği alt eşikten endişe duyan imzacılar, “Asgari ücretle yapılan bazı işler sürdürülemez hale gelecek. NICs eşiğindeki değişiklikler sadece işimiz için sürdürülemez değil, aynı zamanda düşük gelirliler üzerindeki etkileri bakımından da geriletici. Ayrıca, birçok yaşlı işçi ve ebeveynin güvendiği esnek çalışma uygulamalarını da etkileyecek. Bir yıl içinde işletmelerin kapanmasına ve iş kayıplarına yol açacağı kuşkusuzdur” ifadelerini kullandı.
Mektup bir dizi devlet dairesine de kopyalandı.
Sektör, işletmelerin vergi baskınını diğer politikalarda değişiklik yapmak için kullanmaya çalışacağının bir işareti olarak, Nisan ayından itibaren işletme vergilerinde bir reform yapılmasını ya da Reeves’in 2011 yılında KDV’de yapılan %17.5’lik artışı %20’ye çıkarmasını talep etti.
Mektupta, “Bu önerilerin acil bir mali maliyeti olduğunun farkındayız, ancak eylemsizlikten kaynaklanacak büyüme potansiyeli kaybının ekonomi, toplum ve kamu maliyesi için çok daha pahalı olacağına olan inancımız tamdır” denildi.
Hazine sözcüsü ekonomik istikrarı yeniden tesis etmek için “zor seçimler” yapılması gerektiğini söyledi. Sözcü, “İşverenlerin yarısından fazlası ulusal sigorta faturalarında ya bir kesinti görecek ya da hiçbir değişiklik olmayacak. Konaklama sektörünü desteklemek için 2026‘dan itibaren ana caddelerdeki her dükkan için işletme vergilerini kalıcı olarak düşürüyoruz böylece binlerce işyeri için gelecek yıl işletme vergisi faturalarında yüzde 40’lık bir indirim yapıyoruz” dedi.