Türk sağlıkçıları için kriz fırsat olabilir mi?

1 Aralık 2022

İngiltere’de Türk sağlık çalışanlarına iş bulmak için kurulan HEREC Ltd.’nin yöneticisi aynı zamanda resmi vize danışmanı olan Murat Metin, İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri’ndeki (NHS) krizi ve Türk sağlık çalışanlarının bu krizi nasıl fırsata çevirebileceklerini anlattı.

İngiliz sağlık hizmetleri neden krizde? ‘‘Neo-liberalizm fikri dünyada yayılmaya başladığı zaman İngiltere’de Thatcher baş aktris, Amerika’da Ronald Regan ve Türkiye’de Turgut Özal baş aktördü.

İngiltere’de kamu kuruluşları bedava denecek fiyata özelleştirildi. Bizim Devlet Demir Yolları dediğimiz kurum National Rail Fransız hükümetine, havalimanları ise İspanyol firmalarına satıldı. Kraliyet Posta İdaresi (Royal Mail) özelleştirildi. Hükümet elinde ne varsa sattı. Üstüne madenler, limanlar, demir çelik fabrikaları kapatıldı. Gündelik kullandığımız ürünleri İngiltere’de üretmek yerine daha ucuza Çin’den almayı tercih ettiler.

Fakat üretim bitince işsizlik arttı. Fabrikalar kapatılınca devlet yardımları ile fakir halk idare edildi. Şirketler büyüdü ve birleşti ve şu an trilyon dolar bütçeleri var.

1980’ler de hükümete ricada bulunan şirketler artık şapkalarından tavşan gibi hükümet çıkarabiliyor, vergi kanunlarını kendileri yazabiliyor. Bu değişim sonrası Atatürk, Churchill, Kennedy, Gandhi ve Mandela gibi eskiden belirli ağırlığı olan karizmatik ve bilgili liderler yerine şirketler para ve medya gücüyle, popüler kültüre uygun, kontrol edebilecekleri hafif kişileri başbakan ve başkan yaptırdı. İngiltere hükümeti üretimden vazgeçti ve zorda kaldığında, bol para bastı.

NHS özelleştirilecek mi?

Brexit ve salgın dönemi yanlış yönetildiği için bugün ekonomik krizi yaşıyoruz. Şimdi elde kalan son kale, NHS’i de satmak istiyorlar. Bir kurumu satmadan önce içi boşaltılır ve gereken parasal destekler yapılmayarak işlevsiz hale getirilir. Sonra millet şikayete başlayınca devlet işletemiyor denip özelleştirilir.

Şimdiye kadar bu taktiği birçok ülke kullandı. Binlerce örnekten bir tanesi: 5 yaşındaki bir çocuk mahalle doktorunun verdiği antibiyotik yetersiz kalınca hastaneye yollandı. Yedi saat sıra bekledikten sonra hastaneden yeni antibiyotik verilerek tekrar mahalle doktoruna yollandı. Durumu acilleşen çocuk yakındaki hastanede yatak olmayınca başka bir şehre yollandı ve yolda giderken zatürreden öldü. Bu gibi trajik olaylar, İngiltere’de son yıllarda çok sık yaşanıyor maalesef. NHS’i 2000 yılında Tony Blair başta olduğu dönemde özelleştirilmeye başladılar. Geçen sene NHS tamamen Amerikan firmalarına satılmak için pazarlık yapıldı.

‘‘Hemşireler neden greve gidiyor? ‘

‘10 senedir Hemşirelerin maaşı enflasyon altında yükseldiği için hesaplandığında maaşlar artmayı bırakın aslında geriledi. Londra da yaşayan hemşireler kira, benzin ve gıda fiyatlarının artması yüzünden önce Londra’yı terk etti. 10 sene boyunca maaşları artmayınca şimdi de greve gidecekler.’’

Kriz Türk sağlıkçıları için fırsat olabilir mi? 

“Bu durumda Türk doktor ve hemşireler NHS batıyorsa neden İngiltere’ye gelelim diyebilir. İngiltere ne kadar batsa da ekonomik olarak dünyada hala ilk onda. Türkiye ile arasındaki fark futboldan örnek verirsek Türkiye, Süper Lig, İngiltere, Premier Lig kadar var desek yalan olmaz. 30 sene önce Doğu illerimizden yüz binden fazla insanımız İngiltere’ye göç etti. Göç edemeyen kendi köylerinde kalan insanlarla karşılaştırıldığında aradaki fark belki 10 hatta 100 misli olabilir. Bir hemşire İngiltere’ye geldiğinde alacağı maaş en az 18 bin sterlin. En üst seviyede ise senelik 108 bin sterlin. Varsa, eşi ve çocukları da vizeye dahil edildi.

Eşlere çalışma izni var. Eşi ile en düşük seviyede çalışsalar bile ortalama gelirleri 40 bin sterlin eder. TL ile hesaplarsak bu günkü kurla 900 bin TL’den fazla gelir elde edecekler. Ayrıca Doktor ve diş hekimleri tek başına bu maaşı alabilir.

Sadece ekonomik anlamda bakmamak lazım. Çocukları da İngiliz devlet okullarında ücretsiz okuyabilir. Türkiye’deki üniversiteler ilk 500 sıralamasına girmekte zorlanırken İngiltere’deki üniversiteleri ilk 10 da bulabilirsiniz. Yaşam kalitesi, kültürel faaliyetler, British pasaportu ile dünyayı vizesiz dolaşabilme özgürlüğü, hastanelerde dayak yemeden, öldürülme endişesi yaşamadan çalışabilmek gibi yüzlerce artısı var İngiltere’nin.

Avrupa’ya gelm iş göçmenler Almanya, Fransa yerine şişme botlarla büyük risk alarak İngiltere’ye geliyorlar. İngiltere’de sistem kabuk değiştirirken Avrupa ülkeleri de aynı yolda ilerliyor. Almanya’da zor durumda ve Türk sağlık çalışanı almak için uğraşıyor.

Krizi fırsata dönüştürme zamanı

İngiltere hükümeti hemşireleri orta seviyede İngilizce ile gelmelerine razı oldu ve sağlık vizesinde esneklik yaptı. Sağlık sistemi Türkiye’nin çok altında olan ülkelerden binlerce doktor ve hemşire İngiltere’de çalışıyor. Türk doktor ve hemşirelerin en büyük dezavantajı dil sorunuydu.

Orta seviye İngilizce seviyesine üniversite mezunları çok kısa sürede ulaşabilirler. Denklik için İngilizce seviyesi düşürülmedi ama İngiltere’de maaşla çalışırken denkliğe hazırlanmak ve İngilizce seviyesini geliştirmek mümkün artık.İngiliz hükümeti Nepal ve Hindistan ile anlaşmalar yaptı ama İngiltere ve Türkiye arasında doktor ve hemşire transferi için resmi bir anlaşma yapılmadı henüz.

Anlaşmalar yapılırsa Türkiye’de doktor ve hemşire kalmayacak diyenler olacaktır. Hindistan nasıl bilgisayar programcısı yetiştirip dünyaya programcı ihraç ettiyse, Türkiye’de eğitime önem verip Küba gibi dünyaya doktor ve hemşire ihraç edebilir. Yurt dışına giden vatandaşların ülkeye döviz getirdiği biliniyor. Tıp alanında eğitim standardımız da artacaktır.

Doğru adımlar atılmazsa alternatif olarak Afrika ve orta doğudan doktor ve hemşireler Türk hemşirelerin yerini alacaktır.’’ İngiltere’de iş bulma konusunda uzman birinden bilgi almak isterseniz, İngiltere’de Türk sağlık çalışanlarına iş bulmak için kurulmuş HEREC Ltd firma yöneticisi aynı zamanda resmi vize danışmanı Murat Metin’e. www.herec.co.uk sitesinden ulaşıp, bilgi alabilirsiniz.