Türkiye ise döviz sıkıntısı çektiği 1978 yılında, 2147 sayılı yurtdışı borçlanma kanununu çıkarmış ve gurbetçi isçilerimiz ile yanında bulunan ev hanımı eşleri döviz getirsin diye yurt dışına çalışma süreleri ile ikamet sürelerini Türkiye’de SSK’ya, BAĞ-KUR’a ve emekli sandıklarına borçlanma hakkı getirmişti. Önce günlüğüne 1 dolar veriyorlar, sonra 2 dolar oldu, sonra 5 dolara çıktı sonra da tekrar 3.5 dolara düşürüldü. Şimdi ise günlüğü 10 lira ile 65 lira arasında değişiyor.
Ardından da 1985 yılında 2147 sayılı kanunu kaldırılıp borçlanmayı ve emekliliği biraz daha zorlaştırarak 3201 sayılı yurtdışı borçlanma kanunu getirildi. Şu anda uygulamada 3201 sayılı kanun var.
Sosyal güvenlik reformunun 4. yılının değerlendirilmesi sunumunda, Bakanlar Kurulunda, sosyal güvenlik sisteminin açıklarından biri olarak gurbetçilerin yurtdışı borçlanma hakkı bakan Faruk Çelik tarafından gündeme getirildi.
Gerek Avrupa’da yaşanan ekonomik kriz veya gerekse yurtdışı borçlanması yaparak emekli olmak kalkabilir nedenleri dolayısıyla yüz binlerce gurbetçi yurtdışı borçlanması yaparak Türkiye’den emekli olmaya başladı.
Türkiye’de hiç sigortalılık süresi olmayan bir gurbetçi erkek en az 90 bin lira, kadın ise 72 bin lira vererek emekli oluyor. Bu ödedikleri paralar karşılığında aldıkları emekli aylığı 700 ile 800 lira arasında değişiyor.
Bakan Faruk Çelik gurbetçilerden emekli olanların sayısının yıllık 150 binlere ulaştığını ve emekli sayısının arttığını ifade edince de, kaldırılması Bakanlar Kurulunda görüşüldü ve bu konuda da son söz Başbakan’a kaldı.
Yurtdışı Başlangıç Davaları
Bu arada Türkiye’nin çok sayıda ülke ile sosyal güvenlik anlaşması var ve bu sözleşmelerin hemen hepsinde taraf ülkedeki işe giriş tarihi diğer ülke için de işe giriş tarihidir diyor ama SGK yurtdışı borçlanması yapanlara bu kuralı uygulamayıp, emekli etmiyor.
Bu kişiler de dava açarak SGK’yı mahkeme yoluyla yasaları uygulatıp emekli oluyorlar. Simdi Bakanlar Kurulunda bu duruma da son verip gurbetçilerin dava ile emekliliğinin önüne geçmek istiyorlar.
Mavi Kartlılar Davalarla SGK’yı Dize Getiriyorlar
Gurbetçilerimizden bazıları, bulundukları ülke vatandaşı olmak için Bakanlar Kurulundan izinli olarak Türk vatandaşlığından çıkıyorlar, Türkiye’de bu kişilere mavi kart veriyor ve diyor ki seçme ve seçilme hakkı hariç tüm haklara sahipsiniz.
SGK ise aslında yasal hakları olduğu halde bu kişilere yurtdışı borçlanma hakkı tanımıyor.
Bu kişiler de SGK’yı mahkemeye verip dava ile borçlanıp emekli oluyorlar. İşte, bunların sayısı da hiç azımsanacak kadar değil ve SGK’nın eziyetlerine rağmen zorla emekli oluyorlar.
Bakanlar Kurulunda bu konuda görüşüldü ve yeni bir yasal düzenleme ile emeklilikleri zorlaştıracak hatta imkânsız hale getirilecek son söz Başbakan’da.
A’dan Z’ye yurt dışından Türkiye’de emeklilik ile ilgili tüm bilgilere aşağıdaki email ve posta adresinden ulaşabilirsiniz.
Email: yurtdisindanemeklilik@gmail.com
Adres: 96 Green Lanes, London, N19 9EJ, UK