“Enflasyon düşüyor maaşlar artıyor ekonomi büyüyor”

6 Kasım 2023

Maliye Bakanı Jeremy Hunt, daha çok insanı işe döndürerek ekonomik büyümeye destek olacaklarını açıkladı

İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) taban faizini sabit tutma kararıyla ilgili açıklamalar yapan Maliye Bakanı Jeremy Hunt, ülke ekonomisinin birçok kişinin beklediğinden daha dirençli çıktığını söyledi.

Enflasyonun düştüğünü, maaşların arttığını ve ekonominin büyüdüğünü belirten Hunt, refaha ulaşmanın en iyi yolunun sürdürülebilir ekonomik büyüme olduğunu ifade etti.

Maliye Bakanı, özel yatırım fırsatları yaratarak, daha çok kişiyi işe döndürerek ve daha üretken bir İngiliz devleti oluşturarak, ekonomik büyümeye destek olunacağını açıkladı.

Ekonomik büyümeyi desteklemeye yönelik belirlenen planların, Maliye Bakanı Jeremy Hunt tarafından Sonbahar Bütçesi’nde detaylı bir şekilde açıklanması bekleniyor.

İngiltere Merkez Bankası, geçen hafta gerçekleştirilen toplantı sonrasında, üst üste ikinci kez taban faizini yüzde 5,25 oranında sabit tutma kararı aldı.

Taban faizi, enflasyonu kontrol altına alma hedefiyle Aralık 2021’den itibaren üst üste 14 kez arttırılarak, son 15 yılın en yüksek seviyesine ulaştırılmıştı.

BBC’nin haberine göre, taban faizini yükseltmenin arkasındaki teori, borçlanmayı daha masraflı hale getirmek. Böylelikle insanların harcayacak daha az parası olması, taleplerin azalması ve enflasyonun düşmesi hedefleniyor.

Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) tarafından yayınlanan resmi veriler fiyatların artış hızını gösteren enflasyon oranının, Eylül ayında yüzde 6,7 seviyesinde olduğunu ortaya koydu. Bu oran, fiyatların bir yıl öncesine kıyasla ne kadar arttığını gösteriyor.

Enflasyon, Ekim 2022’de yüzde 11,1 seviyesine kadar çıkmıştı. Enflasyon şu anda BoE’nin yüzde 2 hedefinin üç katından fazla olmasına rağmen, son dönemlerde yaşanan düşüşlerin, taban faizindeki artışı durdurma kararına etki ettiği belirtiliyor. BBC’nin haberinde, taban faizinin düşmeye başlama ihtimalinin ise düşük olduğu ifade edildi.

Bir dönem, taban faizinin yüzde 6’nın üzerine çıkması bekleniyordu ama şimdiki beklenti, daha düşük bir seviyede zirve noktasına ulaşması yönünde. İngiltere Merkez Bankası’nın Para Politikası Kurulu, taban faizini belirlemek için yılda sekiz kez toplanıyor.

Faizler halkı nasıl etkiliyor?

Mortgage: Hükümet tarafından yapılan bir ankete göre, ülke genelindeki hane halklarının neredeyse üçte biri, mortgage anlaşmasına sahip. Taban faizi yükseldiğinde ya da düştüğünde, “tracker” ve “standart değişken faizli (SVR)” mortgage anlaşmasına sahip olan kişilerin aylık ödemeleri genellikle hemen değişiyor.

BBC’ye göre, “tracker” mortgage anlaşması olanlar, Aralık 2021’e kıyasla ayda 540 pound daha fazla ödeme yapıyor. “SVR” anlaşması olanların ise aylık ödemelerinin ayda 299 pound fazla olduğu ifade ediliyor. Mortgage müşterilerinin yaklaşık dörtte üçüyse sabit faizli mortgage anlaşmalarına sahip.

Faizlerin yükselmesi, ev alacak ya da mortgage anlaşmasını yenileyecek olanların, aynı anlaşma için bir yıl öncesine kıyasla daha fazla masraf yapması gerekeceği anlamına geliyor. UK Finance verilerine göre, 2023 yılının ikinci yarısında 800 bin, gelecek yıl ise yaklaşık 1,6 milyon sabit faizli mortgage anlaşmasının süresi doluyor.

Kredi kartı ve borçlanma: BoE’nin taban faizi ayrıca kredi kartları, banka kredileri ve araç kredileri için uygulanan faizleri de etkiliyor. Borç veren kurumlar, BoE’nin gelecekte taban faizini yükseltmesini beklemeleri halinde, kendi uyguladıkları faizleri arttırma kararı alabiliyor.

Birikimler: Yüksek faizlerin müşterilerin birikim hesaplarına da yansıtılması yönünde uzun süredir bankalara baskı yapılıyor.

BBC’nin haberine göre, şu anda piyasada iyi anlaşmalar bulunmakta ve uzmanlar, müşterilerin piyasayı araştırmasını tavsiye ediyor. Buna rağmen, en iyi faiz oranlarına sahip birikim hesaplarının bile enflasyona ayak uyduramadığı ifade ediliyor.