Maliye Bakanı, İşçi Partisi’nin Muhafazakârlardan aldığı ‘şok edici miras’ olarak tanımladığı durum nedeniyle sonbaharda bazı vergileri artırabilir..
Rachel Reeves’in Pazartesi günü hükümetin temel kamu hizmetleri için yaptığı harcamalarda 20 milyar sterlinlik bir delik olduğunu açıklaması ve sonbahar bütçesinde olası vergi artışlarının önünü açması bekleniyor.
İşçi Partisi kaynakları suçun Muhafazakar hükümette olduğunu söyleyerek bunu “şok edici bir miras” olarak nitelendirdi ve eski Maliye Bakanını “kara bir deliğe başkanlık etmek ve hala vergi indirimleri için kampanya yürütmekle” suçladı.
Kaynaklar, sığınma sistemi, sosyal yardım, savunma ve cezaevleri ile ilgili harcama kaygılarına işaret etti. Ancak denetim üzerinde çalışmalar halen devam ediyor ve yetkililer her bir departmanın harcama taahhütlerini inceledikçe 20 milyar sterlinlik nihai rakam değişebilir.
Reeves, pazartesi günü Hazine denetiminin bulgularını açıkladığında, ekim ayında yapılacak harcama gözden geçirmesi ve bütçe tarihini de duyuracak.
Uzmanlar, Reeves’in bütçede vergi değişikliklerini açıklamak zorunda kalacağını ve sermaye kazancı ya da veraset vergisi ile diğer vergi indirimlerinin azaltılması gibi seçeneklerin gündeme geleceğini tahmin ediyor. Reeves, gelir vergisi, KDV, ulusal sigorta ve kurumlar vergisi gibi en büyük gelir artırıcı kalemlerde değişiklik yapılmasını reddetti.
Başbakan Keir Starmer bu hafta iş dünyası liderlerine yaptığı açıklamada, kamu maliyesinin “ikinci dünya savaşından bu yana en kötü durumda” olduğunu söyledi.
İşçi Partili bir kaynak, “Pazartesi günü İngiliz halkı nihayet Muhafazakarların kamu maliyesine verdiği zararın gerçek boyutlarını görecek. Vergi mükelleflerinin parasını yarın olmayacakmış gibi harcadılar çünkü faturayı başkasının ödemesi gerektiğini biliyorlardı. Şimdi ekonomimizin temellerini düzeltmek İşçi Partisi’ne düşüyor ve bu iş çoktan başladı” diye konuştu.
Ekonomistler, Reeves’in ekonomiyle ilgili kötü haberleri “mutfağa gömerek” önceki hükümetin sicilini eleştireceğini tahmin ediyor. The Guardian’ın haberine göre, İncelemenin, mevcut harcama planlarının sürdürülemez olduğu ve kamu hizmetlerinde önemli kesintiler gerektireceği sonucuna varması muhtemel ki bu da ekonomistlerin seçim öncesinde defalarca vurguladığı bir durum.
Pazartesi günü Avam Kamarasına Hazine denetimini sunacak olanMaliye Bakanının, yaptığı incelemenin mevcut planlar çerçevesinde çökme riski taşıyan devlet ve özelleştirilmiş hizmetleri ortaya çıkardığını söylemesi bekleniyor.
Enfekte kan skandalı ve Postanedeki Horizon başarısızlıklarının mağdurlarına tazminat ödenmesi gibi planlar için milyarlarca dolar daha taahhüt edilmişti. Kabine Ofisi Bakanı Nick Thomas-Symonds Perşembe günü Avam Kamarasında yaptığı açıklamada, kontamine kan ürünleri ile enfekte olan hastalara ve yakınlarını kaybeden eşlere nihai tazminat ödemelerinin bu yılın sonuna kadar yapılmaya başlanacağını söyledi.
Reeves pazartesi günü ayrıca, hükümetin mevcut harcama planlarından yaklaşık %3 daha yüksek olan kamu sektörü ücret önerilerine vereceği yanıtı da açıklayacak. Hükümet kaynakları, Reeves’in, yeni bir hükümet yaklaşımının sembolü olan bağımsız ücret kuruluşlarının tavsiyelerini, olası yeni endüstriyel eylemleri tetiklemenin maliyeti nedeniyle tamamen kabul etmeye kararlı olduğunu öne sürdü.
Eski Maliye Bakanı Jeremy Hunt’ın, ücret taleplerinin Muhafazakar hükümetin mali alanının tamamını tüketeceğine inandığı söyleniyor. Habere göre, Rishi Sunak’ın vaat edilen vergi indirimlerinin yapılamayacağının anlaşılması üzerine erken seçim çağrısı yapmasının temel nedenlerinden biri de bu.
Reeves’in, selefinin yaklaşan harcama açığını kapatmak için kasıtlı olarak harekete geçmediğine inandığını açıkça belirtmesi bekleniyor. Bir kaynak “Jeremy Hunt’ın açıklaması gereken çok şey olacak” dedi.
Reeves, pazartesi günü yapacağı konuşmada baskıları nasıl ele alacağına atıfta bulunacak, ancak bunu Bütçe Sorumluluk Ofisi tarafından başlatılan çalışmalarla ekim bütçesinde takip edilecek iki aşamalı bir sürecin ilki olarak çerçeveleyecek.
Mali Araştırmalar Enstitüsü’ne göre, Reeves’e sunulan vergi artırma seçenekleri arasında tarımsal ve ticari varlıklar üzerindeki veraset vergisi muafiyetinin sınırlandırılması, emeklilik fonlarının veraset vergisi kapsamına alınması ve miras kalan varlıklar üzerindeki sermaye kazancı artışının kaldırılması yoluyla yılda yaklaşık 3 milyar sterlin gelir elde edilmesi yer alıyor.
Ancak özellikle miras varlıklarının veya emeklilik tasarruflarının hedef alınması son derece tartışmalı ve Muhafazakârların ağır eleştirilerine maruz kalması muhtemel.
Reeves, uzmanların daha önce kemer sıkma düzeyinde kesintiler gerektirebileceğini söylediği kamu harcamaları projeksiyonlarındaki büyük boşlukları ortaya koymanın yanı sıra, planlama ve yatırım da dahil olmak üzere büyüme için boşa harcanan fırsatları vurgulayacak.
Topluluklar Bakanı Angela Rayner’ın salı günü, Reeves’i takiben İşçi Partisi’nin yerel yönetimler için yeni hedefler ve yeşil kuşağın bazı kısımlarında inşaat yapılmasına ilişkin kuralların gevşetilmesi de dahil olmak üzere ulusal planlama kurallarının değiştirilmesine yönelik tekliflerini sunması bekleniyor. Bunlar, sonbaharın sonuna kadar onaylanması amacıyla tatile girmeden önce istişareye sunulacak.