“Maliye Bakanı, 2010’lu yılların politika önceliklerini tersine çevirdi, kemer sıkma politikalarını yeniden gündeme getirdi ve yaşam standartlarında anket gününden anket gününe ilk düşüşü kaydetti…”
Resolution Foundation
Jeremy Hunt, dondurulmuş eşiklerin daha fazla insanı yüksek vergi oranlarına çekmesi nedeniyle ‘fiscal drag queen’ (vergi politikalarının, vergi mükelleflerini bir sonraki vergi dilimine veya daha yüksek bir vergi oranına itmek suretiyle mali olarak dikkat çekici bir etki yarattığı durumlar) olarak tanımlandı…
Etkili bir ekonomik düşünce kuruluşu olan Resolution Foundation , emeklilerin ilkbahar bütçesinden en büyük zararı gören grup olduğunu söyledi.
Yaşam standartlarına odaklanan bir kuruluş olan Resolution Foundation tarafından yapılan bütçe analizine göre, emekliler toplu olarak 8 milyar sterlinlik bir darbe ile karşı karşıya.
Resolution Foundation’ın CEO’su Torsten Bell şunları söyledi: “Genel seçimlerden önceki muhtemel son bütçe, bu parlamentonun büyümenin durağanlaştığı, yaşam standartlarının düştüğü ve yaşlı ve zenginlerden genç ve yoksullara doğru kayda değer bir yeniden dağılımın yaşandığı bir parlamento olduğunu gösterdi.”
Resolution ayrıca, zaten aksayan kamu hizmetleri karşısında vergi indirimlerinin yapılabileceği fikrini de “mali bir kurgu” olarak değerlendirdi. Düşünce kuruluşu, Maliye Bakanı’nın bir seçim yılında 9 milyar Sterlin değerinde vergi kesintisi yaptığını ve bunun yanı sıra 2010’lardaki kemer sıkma yıllarında yapılanlara benzer ölçekte ciddi harcama kesintileri gerçekleştirdiğini söyledi. Kuruluş, seçimlerden sonra yürürlüğe girmesi planlanan 19 milyar sterlinlik vergi artışının, Maliye Bakanı tarafından açıklanan vergi indirimlerini “cüce” bırakacağı tespitinde bulundu.
Değerlendirime, Hunt’ın, BBC’nin Today programında, dondurulmuş eşiklerin insanları daha yüksek vergi oranlarına çekmesi nedeniyle “fiscal drag queen” olarak tanımlandığı sırada geldi.
Hunt’ın “haklı olarak İngiliz siyasetinin ‘fiscal drag queen’i” olarak bilindiğini söyleyen sunucu Amol Rajan, Maliye Bakanı’nı fazladan yedi milyon kişiyi daha yüksek vergi dilimlerine sokan politikalar konusunda sorguladı.
Hunt buna karşılık, “Vergileri düşürmek için bir başlangıç yapmak istiyorum. Bir an için bile vergileri tek seferde düşürebileceğimi söylemedim. Bu arada bana daha önce hiç ‘drag queen’ denildiğini sanmıyorum” yanıtını verdi.
Hunt, yayıncıyı ekonomiyi “BBC’ye yakışmayan” bir şekilde tanımlamakla suçladığı için Rajan ile çatıştı.
Maliye Bakanı, kendisine söylenenlere itiraz edince Rajan gerçekleri ifade ettiğini söyledi: “Yedi çeyrektir kişi başına düşen GSYH’nin aşağı doğru revize edildiğini görüyoruz. Yabancı işgücüne bağımlıyız. Doğum oranı düşüyor. Birçok kamu hizmeti çatırdıyor. Belediyeler iflas ediyor. Bunlar gerçekler.”
Hunt cevap verdi: “İngiliz ekonomisi hakkında yaptığınız tanımlamanın BBC’ye yakışmadığını düşünüyorum.”
İkili birbirlerinin üzerine konuşurken Rajan şöyle dedi: “BBC pek çok farklı iş yapan on binlerce çalışanı olan bir kuruluş.
Hunt ekledi: “Korkarım ki karamsarlığınızı paylaşmıyorum.”
Resolution ayrıca, zaten aksayan kamu hizmetleri karşısında vergi indirimlerinin yapılabileceği fikrini “mali bir kurgu” olarak değerlendirdi. Resolution Foundation , Jeremy Hunt’ın seçim yılında 9 milyar Sterlin değerinde vergi indirimi yaptığını ancak bunun yanı sıra 2010’lu yıllardaki kemer sıkma politikaları sırasında yapılanlara benzer ölçekte ciddi harcama kesintileri gerçekleştirdiğini belirtti.
Hunt, ulusal sigortayı tamamen kaldırmak istediğini belirtmesine rağmen, bunun “büyük bir iş” olacağını ve yakın zamanda gerçekleşmeyeceğini söyledi. Pandemi ve enerji fiyatları krizi sırasında yapılan anormal düzeydeki harcamaların bir sonucu olarak vergi yükünün hala yüksek olduğunu kabul etti. “Daha önce bulunduğumuz noktaya tamamen inmiş değiliz, ancak kesinlikle daha fazla ilerleme kaydetmek istiyoruz” dedi.
Seçim öncesi sonbaharda daha fazla bağış içeren bir başka açıklama yapılması ihtimalini de açık tutan Hunt, “6 milyon dolarlık soru bu, değil mi? Bunun cevabını bilmiyorum, çünkü seçimin ne zaman olacağını bilmiyorum. Eğer sonbaharda seçim yapılacaksa, ki varsayımımız bu yönde, o zaman teorik olarak bir seçim yapmak mümkün olabilir. Ancak bu benim boyumu aşan bir karar” dedi.
Kıdemli Muhafazakâr milletvekilleri, partinin seçmenlere daha fazla “oyun değiştirici” bir teklif sunması için başka bir mali olayın gerekli olacağına inanıyor ve bütçenin kendi başına kadranı büyük ölçüde hareket ettireceğinden şüphe duyuyor.
Resolution, bütçedeki vergi indirimlerinin “geçen yıl [2023-24] yürürlüğe giren tahmini 27 milyar sterlinlik vergi artışının ve seçimden sonra [2025-27] yürürlüğe girecek olan 19 milyar sterlinin yanında cüce kaldığını” söyledi.
The Times’ın haberine göre, mevcut parlamento boyunca yapılacak politika değişikliklerinin genel etkisinin İngiltere’yi daha yüksek vergili bir ülke haline getirmek olacağı belirtildi. Harcama planlarının Ekim 2021’de ortaya konduğu zamana kıyasla kişi başına düşen gerçek günlük hükümet harcaması yüzde 8 daha düşük olacak. Bu kesintiler esas olarak yerel yönetim hizmetleri ve yargı sistemi gibi korunmasız departmanlara yansıyacak.
Resolution İcra Kurulu Başkanı Torsten Bell, David Cameron ve George Osborne tarafından yönetilen kemer sıkma yıllarına atıfta bulunarak, şunları söyledi; “Bir sonraki seçimden sonra korumasız kamu hizmetlerinde yapılacak 19 milyar sterlinlik kesinti, 2010’ların başında yapılanların dörtte üçü büyüklüğünde. Halihazırda bocalayan kamu hizmetleri karşısında bu tür kesintilerin yapılabileceği fikri mali bir kurgudur.”
Bütçe Sorumluluk Ofisi Çarşamba günü İngiltere ekonomisine ilişkin yeni tahminlerinde, Hunt’ın vergi indirimlerine rağmen vergi yükünün İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en yüksek seviyesine ulaşma yolunda olduğunu söyledi. Bell şunları söyledi: “Bütçeler Westminster için her zaman büyük bir gündür, ancak İngiltere için büyük resim hiç değişmedi. Burası vergilerin azalmak yerine arttığı ve gelirlerin durgunlaştığı bir ülke olmaya devam ediyor.”
Bir dizi vergi eşiği birkaç yıldır dondurulmuş durumda ve bu da milyonlarca çalışanın maaş zammı aldıktan sonra vergi sistemine girmesine ve vergi sisteminden çıkmasına neden oluyor ki bu süreç “mali sürüklenme” olarak biliniyor. Kurumlar vergisi oranı da %19’dan %25’e çıkarılarak İngiltere’nin vergi yükü daha da arttırıldı.
Hükümetin vergi stratejisi, 2010’lu yıllarda birbirini izleyen başbakanlar tarafından alınan kararlardan belirgin bir şekilde farklılaştı. O on yıl boyunca “politika tercihlerinin emeklilere destek ve daha yoksul çalışma çağındaki hanelere yardım kesintilerine odaklandığını” söyleyen Kuruluş, “Ancak bu parlamento sırasında açıklanan politika seçenekleri çok farklı bir yaklaşım benimseyerek desteği zenginlerden ve yaşlılardan gençlere ve yoksullara kaydırıyor” dedi.
Düşünce kuruluşu, tipik bir hanenin yılda ortalama 420 sterlin kazanacağını, ancak en yoksul beşte birlik kesimin 840 sterlinlik bir destek alacağını ekledi. En zengin haneler ise ortalama 1,500 sterlin kaybedecek.
2008’deki küresel mali krizden bu yana zayıf ekonomik büyüme ve durgun reel ücret artışı yaşam standartlarına tarihi bir darbe vurdu. Kuruluş, ücretlerin 2008 öncesi trendine uygun olarak artması halinde ortalama bir hanenin 14,000 Sterlin daha iyi durumda olacağını belirtti.
Kuruluş ayrıca, mevcut parlamento sona erdiğinde, ortalama hane halkı reel harcanabilir gelirinin yüzde 0.9 daha düşük olacağını ve bunun “modern tarihte yaşam standartlarında düşüş görülen ilk parlamento” olacağını söyledi.
Bell,”Büyük vergi kesintileri seçimin sonucunu etkileyebilir ya da etkilemeyebilir, ancak kim kazanırsa kazansın önündeki görev çok büyük. Hem mantıksız harcama kesintileriyle mücadele etmeleri hem de İngiltere’nin durgunluğunu sona erdirecek tek yol olan sürdürülebilir ekonomik büyümeyi yeniden başlatmaları gerekecek” dedi.