2025 Harcama İncelemesi: Rachel Reeves planlarını açıklıyor

11 Haziran 2025

Güncelleme 13.50pm

Rachel Reeves: “Ulusal Yenilenmeyi Seçtik” – Sağlık, Savunma, Konut ve Yapısal Reformlara Dev Bütçe Desteği

Bilmeniz Gerekenler: Rachel Reeves’in Harcama İncelemesi

Maliye Bakanı Rachel Reeves, milletvekillerine yaptığı konuşmada uzun süredir beklenen harcama planını açıkladı.
İşçi Partisi, göçmen otellerinin kullanımını sona erdirecek ve bu amaçla yılda 280 milyon sterlinlik fon ayıracak.
Savunma harcamaları %2.5 oranında artırılacak.
Sosyal ve uygun fiyatlı konutlar için 39 milyar sterlin ayrılacak.
Bazı günlük kamu harcamalarında reel kesintiler olacak; İçişleri Bakanlığı’nın daha fazla bütçe istediği bildiriliyor.
Reeves, konuşmasında halkın İşçi Partisi yönetimi altında henüz ilerlemeyi hissedemediğini kabul etti ve bu harcama planının, “çalışan insanları daha iyi duruma getirmeyi” hedeflediğini söyledi.

Birleşik Krallık Maliye Bakanı Rachel Reeves, ülkenin ekonomik temelini onarma hedefiyle hazırladığı kapsamlı bütçeyi Avam Kamarası’nda açıkladı. Açıklamalarında “Birleşik bir ulus, güçlü bir ekonomi ve herkes için fırsat” vurgusu yapan Reeves, NHS’ten savunmaya, sosyal konuttan yapay zekâya kadar birçok alanda rekor düzeyde yatırımlar yapacaklarını duyurdu.

■ NHS’ye Rekor Destek: Yıllık %3 Artışla 29 Milyar Sterlin

Reeves, sağlık hizmetlerinin ekonomik güçle doğrudan bağlantılı olduğunu vurgulayarak, NHS’e 29 milyar sterlinlik ek kaynak sağlanacağını belirtti. Bu artış, yıllık %3 oranında düzenli olarak uygulanacak. Hükümetin göreve geldiğinden beri 1.700 yeni pratisyen hekim, 3.5 milyon ek randevu ve 200.000 kişilik bekleme listesi azaltımı sağladığını hatırlattı.

■ Göçmen Otelleri 2029’a Kadar Kapatılacak

Yasa dışı göçle mücadele kapsamında yeni Sınır Güvenlik Komutanlığı’na yılda 280 milyon sterlin tahsis edilecek. Reeves, sığınmacılar için kullanılan “pahalı” otellerin bu parlamento dönemi sona ermeden kapatılacağını açıkladı. Sığınma başvurularındaki birikmiş dosyaların temizlenmesi ve yasa dışı göçmenlerin sınır dışı edilmesi için sağlanacak finansman sayesinde yılda 1 milyar sterlin tasarruf hedefleniyor.

■ 39 Milyar Sterlinlik Sosyal Konut Yatırımı

Reeves, son 50 yılın en büyük sosyal ve uygun fiyatlı konut yatırımını duyurdu: 10 yılda 39 milyar sterlinlik doğrudan kamu fonu. Bu program özellikle sosyal kiralık konutlara öncelik verecek. Blackpool, Preston, Sheffield ve Swindon gibi şehirler bu program kapsamında tekliflerini sunmaya hazırlanıyor.

■ Savunmaya 11 Milyar Sterlin: “Sanayi Süper Gücü İngiltere”

2027 Nisan ayı sonuna kadar savunma harcamaları GSYH’nin %2.6’sına çıkarılacak. Buna ek olarak, güvenlik ve istihbarat kurumlarına 600 milyon sterlinlik kaynak sağlanacak. Reeves, savunma sanayisinin güçlendirilmesinin ülke ekonomisine istihdam, beceri ve ulusal gurur kazandıracağını belirtti.

■ İngiliz Çeliğine Gelecek Garantisi

İngiliz altyapı projelerinde yerli çelik kullanımına öncelik verileceğini açıklayan Reeves, Heathrow Havalimanı’ndaki üçüncü pist projesi için İngiliz Çelik Şartı’nın imzalandığını bildirdi. Sheffield Forgemasters’a nükleer kalitede çelik yatırımı yapılacak, Tata Steel içinse 500 milyon sterlinlik destek teyit edildi. “İngiltere’de üretilen, kalıcı yapılar” mesajı verildi.

■ Polis, Hapishane ve Denetim Hizmetlerine Ek Bütçe

İngiltere ve Galler’de polis bütçeleri yıllık %2.3 oranında artırılacak. Bu artışla 13.000 yeni polis istihdamı hedefleniyor. Ayrıca 14.000 yeni hapishane yeri için 7 milyar sterlin ve denetim hizmetlerinin reformu için 700 milyon sterlin ayrıldı.

■ Yapay Zekâya 2 Milyar Sterlinlik Atılım

“Ev yapımı” yapay zekânın sunduğu ekonomik potansiyelin altını çizen Reeves, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı gözetiminde yürütülecek hükümetin Yapay Zekâ Eylem Planı için 2 milyar sterlin ayırdığını açıkladı. Ayrıca, British Business Bank’in yatırım kapasitesi %66 oranında artırılarak 25.6 milyar sterline çıkarılacak.

■ Green Book Kuralları Değişiyor: Bölgesel Yatırımların Önü Açılıyor

Reeves, İngiltere’nin kuzeyinde ve diğer dezavantajlı bölgelerde “nesiller boyu süren yatırım açığını” sona erdirmek için, Hazine’nin yatırım değerini hesapladığı “Green Book” kurallarını revize ettiğini duyurdu. Yeni kurallar yerel iş vakalarını destekleyecek, hiçbir bölgenin merkezi kılavuzlar nedeniyle yatırım kaybetmeyeceğini garanti edecek.

■ 350 Topluluğa Ek Kaynak

Graffitiyle mücadele, parklar, yüzme havuzları, kütüphaneler ve gençlik merkezlerinin iyileştirilmesi amacıyla Blackpool South, Stockport, Stoke Central, Swindon North, Newcastle upon Tyne East ve Wallsend gibi bölgelerde 350 topluluğa ek fon sağlanacak.

■ Departman Bütçelerine Reel Artış

Toplam bakanlık bütçeleri yıllık %2.3 reel artış gösterecek. Reeves, planlama sistemi reformları ve Ulusal Servet Fonu sayesinde faiz oranlarının düştüğünü ve reel ücretlerde artış görüldüğünü belirtti.

■ Farage’a Esprili Yanıt

Reeves, açıklamasında Reform UK lideri Nigel Farage’a da göndermede bulunarak Westminster Arms yerine “Two Chairman” pub’ında fazla vakit geçirdiğini esprili dille dile getirdi. Bu gönderme, Zia Yusuf’un Reform UK içindeki ayrılığına da atıfta bulundu.

Güncelleme 08.00am

İngiltere’nin kamu harcamalarıyla ilgili uzun süredir beklenen açıklama bugün geliyor.

Hazine Bakanı Rachel Reeves, saat 12.30’da hükümetin 2025-2029 dönemi için harcama planını kamuoyuna sunacak. Haftalardır süren spekülasyonların ardından, güvenlik, sağlık ve ekonomi başlıca kazananlar olacak gibi görünüyor. Ancak bazı günlük kamu harcamalarında reel kesintiler de bekleniyor.

Bugüne kadar açıklanan başlıca duyurular:

£15,6 milyar: İngiltere’nin şehir bölgelerinde toplu taşıma projeleri için
£16,7 milyar: Nükleer enerji projeleri için; bunun £14,2 milyarı Suffolk’taki Sizewell C nükleer santraline gidecek
£39 milyar (10 yıl içinde): Uygun fiyatlı ve sosyal konut projeleri için
£3 tavanlı otobüs ücreti: Mart 2027’ye kadar uzatıldı
£445 milyon: Galler’deki demiryolu hatlarının iyileştirilmesi için

Yatırımları kolaylaştıracak yeni kurallar geliyor

Reeves’in açıklamasında, altyapı projelerinin Hazine tarafından onaylanmasını düzenleyen “yeşil kitap” kurallarında değişiklik yapılması da bekleniyor. Bu sayede Londra ve güneydoğunun dışındaki bölgelerde yatırımların daha kolay finanse edilmesi amaçlanıyor.

Reeves: “Çalışan insanların hayatını iyileştirmek için buradayız”

Reeves, salı günü yaptığı açıklamada, seçmenlerin hâlâ İşçi Partisi iktidarını “hayatlarında hissedemediğini” kabul etti ve harcama planının amacının “çalışan insanların daha iyi koşullarda yaşamasını sağlamak” olduğunu söyledi.

İşçi Partisi: Ekonomide durum daha iyi

Hazine Bakan Yardımcısı James Murray, hükümetin kış yakıt ödemeleri politikasındaki geri adımı, ekonominin “daha iyi durumda” olmasıyla gerekçelendirdi. Murray, kamu maliyesinin de “daha sağlam temellerde” olduğunu savundu. Hükümet bu yıl 9 milyon emekliye tekrar kış yakıt ödemesi yapılacağını açıklamıştı; bu kararın, önceki politikanın yol açtığı seçmen tepkisini hafifletmesi bekleniyor.

İşçi Partili Sandher: “Bu tarihi bir dönüm noktası”

Hazine Komitesi üyesi İşçi Partili milletvekili Jeevun Sandher, bu harcama incelemesinin “parti için hayati önemde” olduğunu belirtti. Sky News’e yaptığı açıklamada “Bugün aldığımız kararlar sadece bugünü değil, önümüzdeki yılları, hatta kuşakları etkileyebilir” dedi.

Yorum: Gerçekçilik ve uzun vadeli planlar

The Times’ta yer alan habere göre, Kabine üyeleri sabah saatlerinde medyaya açıklama yapmazken, hükümetin harcamaları artırma yönündeki adımlarının seçmenler nezdinde nasıl karşılanacağı merak konusu. Harcamaların çoğu altyapıya ve üretkenlik artırıcı yatırımlara ayrılırken, bazı bakanlıkların daha az fonla yetinmek zorunda kalacağı tahmin ediliyor.

Rachel Reeves’in 2025 Harcama İncelemesi’nde açıkladığı planların öne çıkan kazanan ve kaybeden alanlarını içeren tablo:

🔍 2025 Harcama İncelemesi – Kazananlar ve Kaybedenler

Alan	Ayrılan Bütçe / Değişiklik	Durum
🏥 Sağlık (NHS)	+£30 milyar (günlük harcamalarda) – Toplam artışın %60’ı sağlık için	Kazanan
🛡️ Savunma	%2,5 GSYH hedefi için artış; mevcut düzeyin £6,4 milyar üstünde	Kazanan
🏠 Sosyal Konut	10 yılda £39 milyar – Uygun fiyatlı konut yatırımı	Kazanan
🚆 Toplu Taşıma	£15,6 milyar – Kuzey ve Midlands odaklı projeler	Kazanan
⚛️ Nükleer Enerji	£16,7 milyar – Sizewell C (£14,2 milyar) + küçük reaktörler ve karbon yakalama	Kazanan
🏫 Okullar	2029’a kadar yıllık +£4,5 milyar; reel artış sadece %0,4	Kısmi Kazanan
🔋 Net Sıfır ve Enerji	£13,2 milyar – Enerji verimliliği (yalıtım, güneş paneli), yeni kurallar	Kazanan
🚔 Polis & İçişleri	Artış var, ama yetersiz; 13.000 polis hedefi tehlikede	Kaybeden
🌾 Tarım (Çiftçiler)	2026 sonrası sübvansiyon kesintileri; büyük çiftlikler kaybedecek	Kaybeden
🏛️ Adalet	£4,7 milyar – 3 yeni hapishane, ama aşırı doluluk devam ediyor	Kısmi Kazanan
🧪 Bilim & Teknoloji	£86 milyar (4 yıl toplamı) – 2029’a kadar %3 reel artış	Kazanan
🚉 Galler Ulaşımı	£445 milyon – Demiryolu iyileştirmeleri	Kazanan
💷 Kış Yakıt Ödemeleri	Politika geri döndü – 9 milyon emekliye yeniden ödeme yapılacak	Kazanan