25 Mart 2024
Sosyal medya algoritmaları Galler Prensesi hakkındaki tuhaf ve saldırgan spekülasyonların TikTok, X ve Reddit’te yayılmasına izin verdi.
Galler Prensesi’nin, kanser teşhisinin ardından tedavi gördüğünü açıklayan iki dakikalık bir video açıklaması, son haftalarda internette kendisi hakkında yayılan tuhaf ve saldırgan komplo teorilerine bir son vermek için yeterli olmalıydı. Ancak bu hafta sonu, TikTok, X/Twitter, Reddit ve diğer sosyal medya platformlarında çok sayıda yeni asılsız ve komplocu gönderi ve video dolaşıma girdi.
Cuma akşamı yayınlanan videonun yapay zeka tarafından yaratılmış bir Prensesi gösterdiğini öne süren bazı TikTok paylaşımları milyonlarca kez görüntülendi. ‘KateGate’ olarak adlandırılan fenomen, milyarderlerin sahibi olduğu ve dünyanın en büyük beyinlerinden binlercesinin çalıştığı sosyal medya platformlarında asılsız komplo teorilerinin ve yanlış bilgilerin ne ölçüde yayılabildiğini gösterdi.
Geçtiğimiz yıl Elon Musk tarafından firmasının itibarını düzeltmek üzere göreve getirilen X’in CEO’su Linda Yaccarino Cuma gecesi Galler Prensesi’ne destek veren bir tweet attı. Yaccarino, Kate’i cesaretinden ötürü övdü ve ekledi: “Çocuklarını korumak ve (sonu gelmeyen spekülasyonlar olmadan) ilerlemesine izin vermek için mahremiyet talebi, saygı duyulması gereken makul bir talep gibi görünüyor.”
Yaccarino’nun açıklamasındaki ironi bazı müşterilerinin gözünden kaçmadı. Birçok Kraliyet etkinliğini haberleştiren eski bir BBC sunucusu olan Simon McCoy, Yaccarino’nun tweetine cevaben; “Platformunuz komplo teorilerini ve daha da kötüsünü desteklemek için kullanıldı.İkiyüzlülüğünüz hayret verici” diye yazdı.
Twitter’ın İngiltere ve Avrupa’daki eski patronu Bruce Daisley, “dedikodu yapan” ve yanlışları yayan bireyler konusunda çok az şey yapılabileceğini söyledi. Daisley, ele alınabilecek “daha ciddi sorunun”, X’in algoritmalarının kullanıcılara güvenilmez içerikleri nasıl tanıttığı olduğunu söyledi.
Daisley şöyle dedi: “İnsanlar bana ‘Kraliyet ailesiyle ilgilenmiyorum ve zaman tünelimde gördüğüm tek şey bu’ dediler. Bireyler bilgi yoğunluğu nedeniyle tavşan deliğinden aşağı itildiler. Bunun geçmişte Facebook’ta da yaşandığını biliyoruz, ancak X’te de güçlü bir şekilde arttı. Musk geldiğinden beri bu durum çok daha güçlü. Gerçekte Musk’ın umurunda değil. Yaptığı hiçbir şeyin sonuçlarını düşünmediğini gösterdi.”
Musk’ın 2022 yılında Twitter’ı 44 milyar dolara satın alıp yeniden markalaştırmasından kısa bir süre önce, platform güvenilir bilgi için bir merkezdi. Teknoloji firması profesyonel gazetecilik kaynaklarından uzaklaştıkça pek çok haber meraklısı X’ten uzaklaştı.
Musk göreve gelmeden önce Twitter, kullanıcıların haber olaylarıyla ilgili güvenilir yayınlar bulabilmelerini sağlamak için genellikle uygulamasının bölümlerini dikkatle düzenliyordu. Saygın kuruluşların, politikacıların ve profesyonel gazetecilerin kimliklerini doğrulamak için “mavi tik” veriyordu. Musk’ın sahipliğinde, bu doğrulanmış işaretlerin çoğu ortadan kalkarken, ödeme yapan aboneler “mavi tik “lerini satın alabiliyor.
Facebook ve Instagram’ı işleten Mark Zuckerberg’in Meta’sı da profesyonel haber içeriğinden uzaklaştı. Gelecek ay, uygulamasında güvenilir kaynaklardan gelen içeriği tanıtan bir sekme olan Facebook News’i kapatmayı planlıyor.
Daha önce dijital, kültür, medya ve spor komitesine başkanlık eden ve çevrimiçi dezenformasyon ve sahte haberlerle ilgili soruşturmaları yöneten Muhafazakar Milletvekili Damian Collins şunları söyledi: “Bu platformların sorunu, etkileşimi yakalamak, insanların dikkatini çekmek ve bundan para kazanmak için içerik öneriyor olmaları. Ve tek önem verdikleri şey en çok ilgiyi neyin çektiği, neyin ‘en yapışkan’ olduğu. Ve eğer komplo teorilerine dayanan tık tuzağı bir haber insanların ilgisini çekiyorsa, o zaman bununla haberleri tanıtmaktan daha çok ilgileniyorlar.”
Meta’dan bir sözcü, teknoloji firmasının bugün 80 bağımsız doğruluk kontrol kuruluşuyla çalıştığını ve içeriğin yanlış olduğunun tespit edilmesi halinde platformdaki görünürlüğünün azaltıldığını söyledi.
X’in iş operasyonları başkanı Joe Benarroch ise şunları söyledi: “Ana akım medya bu anlatıyı aşırı derecede yaydı ve sonuç olarak her bir haber kuruluşu şimdi sorumluluk almalı, pişmanlığını ifade etmeli, Prenses Kate ve ailesinden özür dilemeli ve onlara hak ettikleri mahremiyeti sağlamalıdır.”
Sosyal medya danışmanı Matt Navarra, komplo içeriklerinin bu yıl daha yaygın göründüğünü söylerken, “bu sorunların üstesinden gelmeye çalışmak için çok para harcanıyor. Ben sadece sorunun onların yönetebileceğinden daha büyük olduğunu düşünüyorum” dedi.
Kraliyet ailesi bir dereceye kadar kendi davasına yardımcı olmadı. Bu ay Anneler Günü’nde Galler Prensi ve Prensesi’nin sosyal medya hesaplarında Kate’in üç çocuğuyla birlikte çekilmiş bir fotoğrafı paylaşıldı. Bu fotoğrafın düzenlendiği ortaya çıktığında, Reddit’ten X’e ve Şubat ayında TikTok’a ve bazı ana akım medyaya kadar yayılmaya başlayan komplo teorileri ve sorular aşırı hızlandı.
Kraliyet ailesinin yanlış adımlarından bağımsız olarak, #KateGate olayı bir kez daha Birleşik Krallık’ta faaliyet gösteren sosyal medya platformları üzerinde siyasi bir spot ışığı oluşturdu.
Geçen yıl hükümet, interneti çocuklar için daha güvenli hale getirmek üzere tasarlanan Çevrimiçi Güvenlik Yasasını yürürlüğe koydu.
Çevrimiçi Güvenlik Yasası’nı yönetme sorumluluğunu üstlenen medya düzenleyicisi Ofcom’un, özellikle genel seçim kampanyası yaklaşırken, platformlarda zararlı yanlışların yayılmasıyla mücadelede bir rol oynayabileceğine inanan Collins, “Bence Ofcom şimdi platformlara şunu söylemeli: ‘Çevrimiçi Güvenlik Yasası kapsamındaki yetkilerimizi tam olarak kullanmaya başladığımızda, sizi bu konuda denetleyeceğiz. Bu sahte içeriği azaltmak için ne yaptığınızı anlamak istiyoruz, özellikle de yapay zeka tarafından üretilen yerlerde”dedi.
Kültür, Medya ve Spor Komitesi Başkanı Caroline Dinenage, konuyu bu hafta meslektaşlarıyla görüşeceğini söyledi.
“Galler Prensesi ile ilgili olarak sosyal medyada yer alan kin dolu ve üzücü komplolar son derece rahatsız ediciydi. Umarım sorumlular bu davranışlarından dolayı utanç duyuyorlardır. Çevrimdışında yasa dışı olan çevrimiçinde de yasa dışı olmalıdır ve sosyal medya şirketleri Çevrimiçi Güvenlik Yasa Tasarısının ruhuna uygun hareket etmeli ve platformlarındaki aşağılık ve zararlı içerikleri ayıklamalıdır.”