“Sosyal yardım kesintileri, daha fazla insanı yoksulluğa itecek”

17 Mart 2025

Citizens Advice (CAB) genel müdürü, engellilere yönelik yardımların kesilmesinin daha fazla insanı yoksulluğa iteceği ve işe girmelerini zorlaştıracağı uyarısında bulundu.

Clare Moriarty, nadir görülen bir müdahalede bulunarak, İşçi Partisi hükümetinin önerilerini nesiller arası etki bırakma riski taşıyan “çok ciddi uzun vadeli sonuçları olan kısa vadeli bir eylem” olarak eleştirdi.

Moriarty, “Uygunluk kriterlerini değiştirmek ve insanları yeniden değerlendirmek, aldıkları para miktarını azaltmak soruna hızlı bir çözümdür. Asıl risk, kısa vadeli değişiklikler gerçekleştikçe, pek çok insanın yoksulluk içinde olmanın tüm olumsuz sonuçlarıyla birlikte yoksulluğa itilmesi ve işe girmelerine yardımcı olmamasıdır. İstihdam desteği yetişene kadar, sağlık durumları kötüleşeceği için çalışamayacak hale gelecekler ve bu da hala çalışamayacakları anlamına gelecek” dedi.

Eski bir üst düzey devlet memuru olan Moriarty, insanların yardımları kaybettiklerinde borç batağına düşeceklerini ve kişisel durumlarının iş bulmalarını zorlaştıracağını vurguladı:

“Yoksulluğun kötü ruh sağlığı ve kötü fiziksel sağlıkla yüksek oranda ilişkili olduğunu biliyoruz. Eğer insanlar sosyal yardımlarını kaybederse, bunun ruh sağlığı sorunlarının yanı sıra fiziksel sağlık sorunlarına da yol açma olasılığı çok yüksektir çünkü kötü bir barınma koşulundaysanız, öğünlerinizi atlıyorsanız, bunun sağlığınız üzerinde olumsuz bir etkisi vardır.

“Mahrumiyet bölgelerinde yaşayan insanların, en az mahrumiyet bölgelerindeki insanlara göre ortalama 10 yıl önce iki sağlık sorununa sahip olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla, DWP çalışabileceklerini düşünse de düşünmese de, insanların çalışamayacakları anlamına gelen tüm sağlık koşullarına sahip olacakları koşulları yaratıyorsunuz.”

Çalışma ve Emeklilik Bakanlığı, özellikle engelli ve hasta kişilerin işe geri dönmelerine yardımcı olmak için 1.000 iş koçu görevlendirerek istihdam desteğini “güçlendirdiğini” söyledi.

Ancak Moriarty, sosyal yardım kesintileri gerçekleştiğinde “buna ihtiyaç duyacak insanlarla başa çıkmak için gerekli olacak ölçekte olmadığını” kaydetti: “1.000 iş koçu 85.000 kişiye yardımcı olacak; bundan çok daha fazla insan bu değişikliklerden etkilenecek” diye ekledi.

İstihdam desteğinin insanlara yardımcı olmayacağı anlamına gelmediğini söyleyen Moriarty, “Sıralamayla ilgili bir sorun var. Gerçekten iyi bir istihdam desteğini uygulamaya koymak uzun ve zorlu bir yol. İnsanların sadece başvurabilecekleri iş türlerine dar bir şekilde odaklanmaya değil, örneğin barınma sorunlarına yardımcı olacak daha geniş ve bütünsel bir desteğe ihtiyaçları var. Bu da zaman ve yatırım gerektirir” dedi.

Hayır kurumu patronu, İşçi Partisi’nin bu önerileri desteklemeye istekli olduğunu öğrendiğinde şok olduğunu ifade etti:

“Hükümetin verdiği taahhütlere bakarsanız – herkes için yaşam standartlarını yükseltmek – insanların başka yollarla nasıl gelir elde edebileceklerine dair net bir yol olmadan yardımları kesiyorsanız, bu onların yaşam standartlarını yükseltmek ya da yoksullukla mücadele etmek olmayacaktır.”

Bakanları bir adım geri atmaya ve insanların ilk etapta bu yardımları almasına neden olan sağlık koşullarındaki artışın temel nedenlerine bakmaya çağırdı:

“Uzun süredir insanların sağlığı üzerinde olumsuz etkisi olan bir tür kemer sıkma ve yoksulluk senaryosunun içindeyiz.”

Moriarty, gençlere yönelik ruh sağlığı hizmetlerinin önemini, genel faturayı azaltabilecek “büyük resimdeki bir önleme parçası” olarak gösterdi. Ayrıca herkesin bütüncül bir istihdam hizmetine erişmesi gerektiğini, aksi takdirde bakmakla yükümlü olduğu kişilerle birlikte sağlığı iyi olmayan kişilerin, yoksulluk yaşayan ailelerde büyüyecekleri için çocuklarına zarar verme riski taşıdığını söyledi.

The Guardian’da yer alan habere göre, ülkenin önde gelen halk sağlığı uzmanlarından biri olan ve 2010 yılında sağlıkta eşitsizlik konusunda çığır açan Marmot incelemesinin yazarı Prof Sir Michael Marmot, sosyal yardım kesintilerinin daha geniş bir sağlık stratejisinin bir parçasını oluşturmasını ve sadece maliyet düşürücü bir uygulama olmamasını umduğunu söyledi.

“Bu, en başta, sağlık ve refah eşitliğini iyileştirmeye yönelik genel bir stratejinin parçası olduğunu açıkça belirtmediğiniz sürece sosyal yardımlarda kesinti yapmayacağınız anlamına gelir. Umarım önümüzdeki hafta duyacağımız şey budur.”

Düşük ücretli, güvencesiz işlerin artmasıyla ilgili endişelerini dile getiren Marmot, birçok insan için “çalışmanın yoksulluktan kurtulmanın yolu olmadığını” söyledi; “Bana göre sorun ‘sosyal yardım faturasını kesebilir miyiz?’ değil, ‘insanların sosyal yardımlardan kurtulup işe girmelerine yardımcı olacak toplumsal adımları nasıl atabiliriz?” dedi.

Bu, CAB tarafından yapılan ve 7,5 milyondan fazla kişinin faturaların sadece 20 sterlin artması halinde öğün atlamak zorunda kalacağını söylediği bir araştırmanın ardından geldi. Bazı gruplar bu duruma özellikle maruz kalıyor; yalnız ebeveynlerin yarısı ve engellilerin yarısı 20 sterlinlik bir fatura artışının kendilerini krize sürükleyeceğini belirtti.