Formula 1’in hükümdarı Bernie Ecclestone’ın yükselişi ve düşüşü

13 Ekim 2023

F1’in patronluğundan vergi kaçakçılığı mahkumiyetine: Bernie Ecclestone’un yükselişi ve düşüşü
Bernie Ecclestone Formula 1’i on yıllar boyunca neredeyse tek başına yönetti. Başka bir seçenek yoktu: Şirketin Londra, Kensington’daki merkezinde sadece bir avuç personel vardı. Motor sporları işinin zirvesi el sıkışmalar ve yüz yüze müzakerelerle yürüyordu.

The Guardian’da yer alan habere göre, Ecclestone’un Perşembe günü Londra’daki Southwark Kraliyet Mahkemesi’nde vergi dolandırıcılığından suçlu bulunmasının ardından, bu el sıkışma yaklaşımı onun çöküşü olmuş gibi görünüyor. Temmuz 2015’te HM Revenue and Customs ile mali durumuyla ilgili bir soruşturmayı sona erdirmek için bir toplantı ayarladıktan sonra yetkililere yalan söyledi. O gün verdiği cevaplar, sorunlarını sona erdirmek yerine, iki yıl tecilli 17 ay hapis cezası almasına neden oldu.

Ecclestone ayrıca İngiltere vergi dairesine 400 milyon sterlinlik mal varlığını beyan etmediğini kabul etmesinin ardından HMRC’ye 652,6 milyon sterlin ve 74.000 sterlinlik kovuşturma masraflarını ödemek zorunda kalacak.

Bu ayın sonunda 93. doğum günü olan Ecclestone, üç parçalı gri bir takım elbise giyerek mahkemeye geldikten sonra hakime şunları söyledi; “Suçlu olduğumu kabul ediyorum.”

Bu, 1970’lerin sonlarından Ocak 2017’ye kadar yarış padoklarını yöneten – ve İngiltere’nin Tony Blair’inden Rusya’nın Vladimir Putin’ine kadar değişen dünya liderlerinden özel muamele için tatlı anlaşmalar yapan – bir adam için dik bir düşüş oldu. Bu pozisyon onu küresel motor sporlarında en önde gelen kişilerden biri haline getirdi. Bu süre zarfında Formula 1’i değerli bir küresel medya varlığına dönüştürürken, işin ticari ve sportif yönlerini de sıkı bir şekilde kontrol etti.

Ecclestone’un yükselişi, 1970’lerde Brabham yarış takımının sahibi olarak sporun amatör ruhunun ticari potansiyelini maskelediğini fark etmesiyle başladı. Rakip takımları bir araya getirdi ve onları sporun yayın haklarını bir paket halinde satmaya ikna ederek ilk kez ciddi bir televizyon parasının gelmesini sağladı.

Otuz yıl sonra, 2005 yılında hisselerinin bir kısmını ABD’li özel sermaye şirketi CVC’ye satarak şirketin mali kontrolünü yavaş yavaş bıraktı. CVC, her zaman spordan olduğu kadar anlaşma yapmaktan da keyif aldığı görülen Ecclestone’u para akarken kendi haline bıraktı. Ancak Liberty Media 2017’de Formula 1’i CVC’den satın aldığında bu durum değişti. Kişisel iş yapma tarzı modern kurumsal yönetişim fikirlerine uymayan Ecclestone, devralmadan kısa bir süre sonra görevden alındı.

Liberty o zamandan beri genç izleyicileri geri çekmeyi hedefliyor – Ecclestone’un 2014’te reddettiği bir yaklaşım çünkü gençlerin Rolex saatlerini “karşılayamayacağını” söylemişti. Liberty açıkça farklı düşünüyor: sosyal medyayı benimsedi ve daha fazla görünürlüğün daha fazla izleyiciye yol açacağına inandı. Ayrıca, Ecclestone’un asla başaramadığı, Formula 1’in ABD’deki popülaritesinin artmasında büyük rol oynayan Drive to Survive adlı hit bir Netflix belgeseli hazırladı.

Ecclestone daha önce de yasal sorunlarla karşılaştı. 2014 yılında, suçunu kabul etmeksizin, Almanya’daki bir rüşvet davasını sona erdirmek için 60 milyon sterlin ödemeyi kabul etti ve 2022 yılında özel bir uçağa binerken silah taşıdığı için Brezilya polisi tarafından tutuklandı, ancak kefaletle serbest bırakıldı. Kraliyet Savcılık Servisi, HMRC’nin soruşturmasını 2012 yılında başlattığını söyledi.

Vergi dairesi Ecclestone’a vergi hatalarını düzeltme ve cezai olmayan bir süreçle borcunu ve cezasını ödeme şansı verdi. Ancak Temmuz 2015’te sivil vergi müfettişleriyle yaptığı bir görüşmede herhangi bir offshore tröstün yerleşimcisi ya da lehtarı olmadığını söyleyerek suç işlemiştir.

CPS, “Singapur’daki yetkililer tarafından HMRC’ye sağlanan bilgiler Ecclestone’un yalan söylediğini gösterdi” dedi. Ecclestone ilk olarak Ağustos ayında suçsuz olduğunu kabul etti, ancak “uzun müzakereler” sonrasında teslim oldu.

Ecclestone, görevden alınmasından bu yana ara sıra Formula 1 yarışlarına katılmış olsa da, F1’i eleştiren ve geçen yıl Rus liderin Ukrayna’nın geniş çaplı işgali emrini vermesinin ardından Putin için “kurşun yiyebileceğini” söyleyen giderek tuhaflaşan açıklamaları dışında kamuoyu önündeki profili azaldı.

Ecclestone’un avukatları davanın duruşmalarında yaşının ilerlediğini ve hapse girmenin şokunu atlatamayabileceğini savunmuşlardı. Yargıç Bay Justice Bryan, “suçunuzun şüphesiz ciddiyetine” dikkat çektiğini, ancak yeniden suç işleme riskinin düşüklüğünü ve Ecclestone’un yaşı, sağlık durumu ve hapis cezasının küçük çocuğu üzerindeki potansiyel etkisi gibi diğer faktörleri dikkate aldığını söyledi.

Ecclestone Perşembe günü mahkemenin dışında beyaz bir Range Rover’ın arkasına binerken bir kez daha medyayla karşı karşıya kaldı. Aldığı ceza hakkında yorum yapması istendiğinde verdiği cevap duyulamayacak kadar sessizdi.

Yine de itibarı zedelenmiş olsa da Formula 1’in babası hala özgürlüğüne sahip. Duruşmadan sonra bir Sunday Times muhabiri onu Londra’daki Borough Market’te bir tezgahta çörek alırken gördü.