İngiltere Başbakanı Sir Keir Starmer, yasa dışı göçle mücadele kapsamında ülke genelindeki tüm çalışanların hükümet tarafından verilecek yeni dijital kimlik kartı edinmesinin zorunlu hale geleceğini açıkladı.
Uygulama, vatandaşların Birleşik Krallık’ta yaşama ve çalışma haklarının merkezi bir sistem üzerinden doğrulanmasını sağlayacak.
Yeni Kimlik Sistemi ve Amacı
The Times’ta yer alan habere göre Başbakan Starmer, cuma günü, Londra’da yapacağı konuşmada dijital kimlik uygulamasının, yasa dışı göçmenlerin “gölge ekonomiye sızarak” ücretleri düşürmelerinin önüne geçmek için hayata geçirileceğini belirtecek.
Yeni kimlik kartı, işe başlayan her çalışanın işverene sunması gereken yasal bir belge olacak ve bilgiler anında merkezi bir veri tabanıyla karşılaştırılacak.
Modelin, Estonya’daki dijital kimlik sistemi örnek alınarak tasarlanması bekleniyor. Estonya’da vatandaşlar bu kimlik kartlarıyla doğum, evlilik, boşanma gibi resmi işlemlerden banka hesaplarına erişime, doktor randevularından seçimlerde oy vermeye kadar pek çok hizmeti kullanabiliyor.
Reform UK ve Muhalefetin Eleştirileri
Ancak plan, siyasi tartışmaları da beraberinde getirdi. Reform UK lideri Nigel Farage, düzenlemenin “yasa dışı göçmenleri engellemekte etkisiz” olacağını savunarak, bunun sadece “yasalara uyan vatandaşların özgürlüklerini kısıtlayacak bir adım” olduğunu söyledi. Reform cephesinden yapılan açıklamada, yasa dışı çalışmanın büyük ölçüde elden ödeme (cash-in-hand) üzerinden yürütüldüğü ve dijital kimliklerin bu sorunu çözmeyeceği vurgulandı.
Muhafazakâr Parti lideri Kemi Badenoch da uygulamayı “botları durdurmayacak çaresiz bir seçim hilesi” olarak nitelendirdi.
İç Politika ve Güvenlik Boyutu
Başbakan Starmer, planın yalnızca göçmen karşıtı bir adım olmadığını, aynı zamanda adil ücretleri koruma ve kamu hizmetlerine erişimi kolaylaştırma hedefi taşıdığını söyledi:
“Uzun yıllardır insanların buraya gelip gölge ekonomiye sızmaları ve burada yasa dışı kalmaları çok kolay oldu. Sol siyasetin merhametli bir tutumu, yabancı işçileri sömüren ve adil ücretleri baltalayan iş gücüne bel bağlamak değildir.”
İçişleri Bakanı Shabana Mahmood da selefi Yvette Cooper’dan farklı bir tutum sergileyerek dijital kimlik uygulamasını desteklediğini, bunun yasa dışı çalışmaya karşı “etkin bir denetim mekanizması” oluşturacağını söyledi.
Uygulamanın Kapsamı
- Zorunlu olacak: Yalnızca çalışanlar için. Yeni işe başlayan herkes dijital kimlik göstermek zorunda kalacak.
- İstisnalar: Emekliler ve çalışmayan yetişkinler için zorunlu olmayacak.
- Hizmet kolaylığı: Dijital kimlik, çalışma hakkı doğrulamasının yanı sıra kamu hizmetlerine erişimi de hızlandıracak.
Kamuoyundaki Tepkiler
Hükümet, planı kamu hizmetlerine erişimi kolaylaştıran modern bir uygulama olarak lanse etmeye çalışsa da kamuoyunda endişeler artıyor. 300 binden fazla kişi hükümetin resmi sitesinde yayımlanan dilekçeyi imzalayarak kimlik kartlarına karşı çıktı.
İngiltere, şu anda Avrupa’da kimlik kartı sistemi olmayan tek ülke konumunda (İrlanda hariç). Bu nedenle dijital kimlik uygulaması, ülkede uzun yıllardır süren “özgürlük – güvenlik” dengesine dair tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Uluslararası Baskılar
Başbakan’ın bu kararı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da aralarında bulunduğu Avrupalı liderlerin, İngiltere’ye yasa dışı göçü tetikleyen “çekim faktörleri”ni azaltma çağrılarının ardından geldi.
Bir Sonraki Adım
Planın yürürlüğe giriş tarihi henüz açıklanmadı. Ancak hükümet, bu adımın Kanal üzerinden gelen küçük botlar krizinin çözümünde önemli rol oynayacağını düşünüyor. Öte yandan muhalefet ve sivil toplum örgütleri, dijital kimlik kartlarının kişisel özgürlükler üzerindeki etkilerini tartışmaya devam ediyor.