Toplum tarihimiz “Gökyüzüne Dokunurduk Babik”te

Bu yazı 25 Ağustos 2022 tarihinde yayınlanmıştır

Toplumun ayaklı tarihi Ziya Akşahin’in “Gökyüzüne Dokunurduk Babik’te” başlıklı anı kitabı Doğanyol Eğitim Vakfı Kültür Yayınları’ndan piyasaya sunuldu. Kitap puturgedoganyolegitimvakfi. com üzerinden satın alınabilecek.

Malatya Pötürge Babik’te doğan Akşahin 80 yıllık yaşamının 51 yılını Londra’da geçirdi. Onun yaşam öyküsü toplum tarihiyle bire bir örtüşüyor. Akşahin’e anılarını yazması konusunda iyiki ısrar etmişim. Anı kitapları kurgu değil yaşamın kendisidir, bilimsel çalışmalarda olmayan duyguları da taşır, bir dönemi perde arkasıyla aktarır, sosyolojik değeri büyüktür. Pek çok olayın size mantıksız gelen “neden”ini en kolay anı kitaplarında bulabilirsiniz. Bu açıdan “görmüş geçirmiş” diye tanımlayabileceğimiz tanıdıklarımızın anılarını yazmasını teşvik etmeliyiz.

Yazmak zorlu bir serüven ama bu konuda küçük bir profesyonel destek ile çok önemli bir değer yaratılabileceği unutulmamalı. Henüz basılmadan önce “Gökyüzüne Dokunurduk Babik’te”den oldukça yararlandım. İngiltere’ye Türkiye’den 150, Kıbrıs’tan 100 yıllık göç tarihini ele aldığım “Londra’da Bizim’Kiler” serisinde Akşahin’in anılarına da yer vererek sözlü tarih çalışması yapmış oldum. “Gökyüzüne Dokunurduk Babik’te” de neler yok ki: 1970’lerde “permit”le gelen işçilerin bu ülkede tutunma çabaları, Akşahin’in bizzat örgütleyicisi olduğu ve bana göre toplum tarihinin en önemli eylemi 1974’teki Wimpy grevi…

80’lerde mantar gibi biten tekstil atölyeleri, işçilerin tekstilde kooperatif deneyimi, ilticacılar ve kaçak işçiler, toplumda kurumların oluşmaya başlaması… 90’larda Kürt göçü ve tekstilin emek ucuz ülkelere taşınması… 1990’ların sonunda İngiltere Türk Tekstil İşverenleri Derneği başkanı olan Akşahin’in tekstil sektörünü vatenseverlikle Türkiye’ye taşıma çabaları ve karşılaştığı Ali Cengiz oyunları… 2000’lerde tekstil sonrasında toplumun çehresinin değişmesi…

Sosyolojik değerdeki içeriğin yanı sıra kitabı değerli kılan özelliklerden biri “anıların samimi ve objektif olarak aktarılması” sayılır. Akşahin “eyvallahsız” ve “yalansız” yaşamayı kendisine ilke edinmiş içimizden birisi. Londra’ya gelen Deniz Baykal’a “Sizi seviyoruz ama CHP’yi sizden daha çok seviyoruz. İstifa edin artık!” diyecek kadar da açık sözlü ve cesur… Diğer özellik de Akşahin’in bilgisayarı aratmayacak bir belleğe sahip olması. Kitapta anlatılan olaylardaki adres, mekan, tarih ve hava durumu şöyle dursun, ikinci ve üçüncü kişilerin künyelerini bile net hatırlaması imrenilecek üstün bir yetenek doğrusu…

Akşahin kitabını malatyahaber. com’a şöyle yorumlamış: “Maalesef hayatımız belirli bir yaştan sonra dünya telaşı ile hızlı bir şekilde akıp gidiyor. Çocukken yaşadığımız unutulmaz şeyler hep aklımızda kaldı ve dost sohbetlerinde yâd edilip geçti gitti ya da unuttuk. Bakın günümüzde aileler küçülmeye, fertler birbirinden daha da uzaklaşmaya başladı. Artık insanlar, daha fazla çalışmak zorunda ve zaman avuçlarımızda tutmaya çalıştığımız kum gibi parmaklarımızın arasından hızla akıp gidiyor.

Bu hengâme içinde ben gelecek nesillere yaşadıklarımın ilham olmasını istedim. İstedim ki, bu coğrafyada ataları neler yaşadı, ne acılar, ne yokluklar çekti bilsinler. İşte bu duygular içinde arkadaşlarımla bir yılı aşkın sürede bu kitabı hazırladık ve Pütürge Doğanyol Eğitim Vakfı Başkanımız Sayın Hasan Hüseyin Şener’in de katkılarıyla ete kemiğe büründürdük. Umarım okuyan herkes kendisinden bir parça bulur. Ayrıca, kalpleri doğduğu topraklar için, hayatının her anında o topraklara katkı sağlamak için atan herkese saygılarımı sunuyorum.” Ben de araştırmacılara kaynak olacak kitabın “okuru da bol olsun” diliyorum.

***

Sevgili dostum ve meslektaşım Ender Erturan’ı 26’ncı ölüm yıldönümünde hasretle anıyorum. Ender’i 1996’nın 26 Ağustos’unda yitirmiştik. Londra Hürriyet’in haber sorumlusu olarak kendi uçağı ile gittiği Manchester’dan dönerken uçağı düşmüştü. Ender henüz 27’sindeydi. Londra Hürriyet’te çalışan bir arkadaşımızın kardeşi 20 yaşındaki Yunus Osmanağaoğlu da sevgili Ender’e son yolculuğunda eşlik etmişti. Gözleri, yüzünde eksilmeyen gülümsemesi, sırtında gazeteci yeleği, elinde motosikletinin kaskıyla hayali karşımda…

Yarı utangaç ses tonuyla son yakaladığı haberi ballandıra ballandıra anlatıyor sanki… Kendisini her alanda iyi yetiştirmiş, Türkçe basına katkısı olacak bir değerdi. Türkiye’de Hava Harp Okulu’nda okumuş, Antalya Hürriyet’te de gazeteciliğe başlamıştı. İşin içinde haber var mı, üşenmezdi. Uzak yakın, gece gündüz demez koşardı… Sevgili Ender’in yaşamı Tom Cruise’un Hollywood filmlerini andırıyordu. Motosikleti ve tek motorlu 4 kişilik bir rally uçağı vardı. Londra dışında habere gitmek için bazen ikisini de kullanırdı. Manchester’e de aynı yöntemle gitmişti…

Fenerbahçe ile maçı olan Manchester United’li futbolcularla röportaj için uçmuştu. Enkazda bulunan kırık fotoğraf makinasından çıkan son fotoğraflarında sevgili dostum futbolcularla poz vererek ilk kez bir haberin içine girmişti… Can dostum şimdi doğduğu toprakta Uşak’ta yatıyor. Uşak Belediyesi büyük bir incelikle sevgili Ender’in yaşadığı sokağa adını verdi. Dostumu hasretle, sevgiyle ve dostlukla anıyorum.