Yeni Sol Parti Yolda, Siyasi Dengeler Değişiyor…

Bu yazı 31 Temmuz 2025 tarihinde yayınlanmıştır

Eski İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn, “zenginlere ve güçlü olana karşı durabilecek demokratik bir hareket” inşa etme vaadiyle yeni bir siyasi parti kurduğunu resmen açıkladı. Henüz bir ismi olmayan bu parti, Islington North Milletvekili Corbyn’in açıklamasına göre, önümüzdeki mayıs ayında yapılacak yerel seçimlere ve yaklaşık dört yıl sonra gerçekleşmesi beklenen genel seçimlere katılmayı hedefliyor.

Corbyn’in partisinin en çok etkileyeceği partiler arasında İşçi Partisi ve Yeşiller öne çıkıyor. Özellikle Gazze’ye destek veren bağımsız adayların güçlü olduğu Birmingham, Londra’nın doğu ve kuzey bölgeleri ile Kuzeybatı İngiltere, bu yeni hareket için potansiyel merkezler olarak görülüyor. Ayrıca araştırmalar, bu yeni partinin özellikle genç seçmenlerde daha fazla karşılık bulabileceğini gösteriyor. Şehir merkezlerindeki öğrenci bölgeleri, Corbyn’in partisinin odak noktaları olacak. Seçme yaşının 16’ya düşürüleceği hesaba katıldığında bu oran daha da artacaktır.

Yeşiller Partisi ile Olası İttifak Tepki ve sol oylarını aldığı için son dönemde yükselişe geçen Yeşiller Partisi, Corbyn’in yükselişinden en çok etkilenecek aktörlerden biri olacaktır. Son seçimde 40 bölgede ikinciliğe yerleşen Yeşiller, seçmenlerini yeni sol partiye kaptırabilir. Buradaki kritik mesele, siyasal anlayış olarak çok uzak olmayan iki partinin yerel ya da genel düzeyde bir ittifak kurup kurmayacağıdır. Corbyn tarafı buna sıcak bakarken, Yeşiller içinde bu konuda fikir ayrılıkları mevcut.

Seçmen Kime Yönelecek?

UK genelinde yapılan başka bir ankete göre, Britanyalıların %18’i Corbyn liderliğindeki sol bir partiye oy verebileceğini söylüyor. Solda olup İşçi Partisi’nin Gazze politikasını ve sosyal yardım kesintilerini beğenmeyen büyük bir kitle olduğu biliniyor. Son bir yıl içinde yaşanan ara seçimlerde politik arenada büyük kaymaların yaşandığını gördük. Bu durum, seçmenlerin ne kadar parçalanmış ve kararsız olduğunu açıkça gösteriyor. Muhafazakârlar ve merkez sağ büyük bir kriz içinde. Aşırı sağcı olarak tanımlanan Reform UK Partisi, sağ kanattan birinci parti olarak çıkabilir. Önceki yıllarda Fransa’da olduğu gibi, aşırı sağa karşı birçok sol seçmen “kötünün iyisi” diyerek Reform UK kazanmasın diye istemeye istemeye merkeze dönebilir. Bazı Corbyn destekçileri ise, gönülsüz de olsa stratejik davranarak bir ihtimal yeniden İşçi Partisi’ne yönelebilir. Belki bir ayrıntı ama tarihe not düşmekte yarar var. Gelecek genel seçimlere üç ya da dört yıl var fakat dokuz ay sonra 2026 yılının Mayıs ayında yapılacak yerel seçimler heyecanlı geçecektir. Yeni sol parti ilk defa seçmen karşısına çıkacak; heyecanlı, inançlı ve genç kadrolar, enerjik çalışmalarıyla fark yaratacaklardır.

Sarsıntı mı, Dönüşüm mü?

İşçi Partisi çevreleri bu girişimi küçümseme yoluna gidiyor, Corbyn’in lider olduğu dönemde aldığı sonuçları örnek gösteriyorlar. Fakat o günden bugüne İşçi Partisi’nde çok şey değişti. Potansiyel seçmeni tepkili ve yeni kurulan, sol partiye kısa sürede 300 bin kişinin ilgi göstermesi, halkın bir kesiminde ciddi bir heyecan olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca bu parti en çok oyu alıp birinci parti olamasa da, önemli bir oy toplayıp kilit parti konumuna gelebilir. Partinin geleceği, siyasi programını ve ittifak stratejisini nasıl şekillendireceğine bağlı. Ancak bir gerçek var ki, İngiltere siyasetinde artık yeni bir aktör var ve bu aktör, özellikle gençler ve hayal kırıklığına uğramış sol kitleler arasında önemli bir karşılık bulabilir.

Tepki oyları ve kitlesel kaymalar sadece yelpazenin sağ kanadında yaşanmıyor. Yapısal olarak daha politik olan sol seçmenler de alternatifsiz oldukları için oy vermek zorunda kaldıkları partileri değiştirebilir. Orta ve dar gelirlilerin güç kaybettiği, büyük şirketlerin daha da büyüdüğü böyle bir dönemde ‘sol yelkenler’ hatırı sayılır bir rüzgarlar toplayacaktır. Seçimlerde yüzde bir düzeyinde kalan bu sol tepki oyları, yüzde onlara çıkarsa kimse şaşırmasın. Jeremy Corbyn’in yeniden sahneye çıkışı, sadece kendi siyasi geleceğini değil, aynı zamanda İngiltere’deki muhalefetin dengesini de yeniden şekillendirme potansiyeli taşıyor.

Geleneksel olarak İşçi Partisi’ni destekleyen sendikalar da yeni sol partiye güçlü maddi destek ve insan gücü sağlayacaktır. Birinci parti çıkma iddiası olmasa da bu yeni oluşum, UK’de bütün dengeleri değiştirebilir. Önümüzdeki yerel seçimler, bu yeni oluşumun ciddiyetini ve etkisini daha net gösterecektir. Şimdilik bildiğimiz şey, sol siyasette bir hareketlenme var, taşlar yerinden oynuyor. Oynayan bu taşların kimlerin kafasını kıracağını izleyip göreceğiz.