Zayıflama aşısı ‘kalp hastalıklarından ölümleri %20 azaltıyor’

14 Mayıs 2024

Ozempic veya Wegovy olarak da bilinen Semaglutide, kardiyovasküler hastalık tedavilerini dönüştürmeye hazırlanıyor ancak rutin reçetelere izin vermek için kılavuzlarda bir değişiklik yapılması gerekiyor.

Tıbbi uygulamalarda devrim yaratacak bir araştırmaya göre, milyonlarca orta yaşlı İngiliz’e kalp krizi ve felç risklerini beşte bir oranında azaltmak için rutin olarak kilo verme iğneleri reçete edilmeli.

Ozempic veya Wegovy olarak da bilinen semaglutide ile ilgili şimdiye kadar yapılan en büyük çalışma, insanlar kilo vermese bile ilacın kalp hastalıklarından ölümleri yaklaşık yüzde 20 oranında azalttığını ortaya koydu.

Venedik’teki Avrupa Obezite Kongresi’nde sunulan sonuçlar, 1990’larda statinlerin piyasaya sürülmesinden bu yana en büyük tıbbi atılım olarak karşılandı.

Aynı zamanda çalışmanın yazarı olan University College London’dan Profesör John Deanfield, ilaçların kilo verme üzerindeki etkilerinden bağımsız olarak “kronik hastalıkların altında yatan biyolojiyi hedef aldığının” açık olduğunu söyledi. Bu da ilaçların şu anda onaylanmış oldukları obezite ve diyabetin ötesinde çeşitli durumların tedavisinde kullanılabileceklerini gösteriyor.

The Times’ta yer alan habere göre, bu keşif, NHS’deki klinik uygulamaları değiştirecek. GLP-1 agonistleri olarak adlandırılan ilaç sınıfı, şu anda milyonlarca kişiye statin veya tansiyon ilacı verilmesine benzer şekilde, kalp krizi ve felçleri azaltmak için on yılın sonuna kadar toplu olarak reçete edilecek.

Araştırmaya, Birleşik Krallık’ta 7,6 milyon kişiyi etkileyen kalp hastalığı olan ya da kalp krizi veya felç geçirmiş 45 yaş üstü 17.604 yetişkin katıldı. Hepsi aşırı kilolu ya da obezdi ancak hiçbirinde diyabet yoktu. Yarısına haftalık semaglutid enjeksiyonları, geri kalanına ise plasebo verildi. Üç yıl dört aylık deneme süresi boyunca, semaglutid alan grubun kalp krizi, felç veya kalp hastalığından ölüm riski %20 daha düşüktü ve ayrıca vücut ağırlıklarının ortalama %9’unu kaybetti.

İlaç, insanların ne kadar kilo verdiğinden bağımsız olarak kalbe fayda sağladı. Deanfield, “Hiç kilo vermeyebilir ya da çok az kilo verebilirsiniz ve yine de aynı kardiyovasküler faydaları elde edebilirsiniz” dedi.

Bu durum, ilaçların iştahı bastırmanın yanı sıra, çeşitli kronik hastalıklarla bağlantılı olan iltihaplanma gibi altta yatan biyolojik mekanizmaları da hedef aldığını gösterdi.

Deanfield, “Bu alternatif mekanizmalar arasında kan şekeri, kan basıncı veya enflamasyon üzerindeki olumlu etkilerin yanı sıra kalp kası ve kan damarları üzerindeki doğrudan etkiler veya bunların bir veya daha fazlasının bir kombinasyonu yer alabilir” dedi.

Novo Nordisk tarafından üretilen semaglutide, GLP-1 hormonunu taklit ederek çalışan bir nesil obezite karşıtı ilaçların ilkidir. Hükümetin ilk kişiselleştirilmiş önleme şampiyonu olan ve sağlık bakanına kalp hastalıklarını önleme yolları konusunda danışmanlık yapan Deanfield, araştırmanın semaglutidin mevcut kalp sorunları olan milyonlarca hastaya rutin olarak reçete edilebilmesi için klinik kılavuzların değiştirilmesini desteklediğini söyledi. Deanfield, “Kardiyovasküler hastalığı olan çok sayıda potansiyel hasta bu ilacın kullanımından fayda sağlayacaktır” dedi.

Semaglutide’in böbrek hastalığı için faydalarını gösteren araştırmanın yayınlanmasıyla birlikte diğer hastalıkların da bu ilaçlardan faydalanacağını sözlerine ekledi. Kilo verdirici ilaçların Alzheimer ve Parkinson hastalığının ilerlemesini yavaşlatıp yavaşlatamayacağını bulmak için de denemeler devam ediyor.

Deanfield, “Şu anda NHS’nin çok iyi tedavi etmediği birçok kronik yaşlanma hastalığını dönüştürebilecek bir ilaç sınıfına sahibiz” dedi. Aynı zamanda bir kardiyoloji profesörü olan Profesör, kalp hastalarının yaklaşık yarısının vücut kitle endeksinin 27’nin üzerinde olduğunu, bu da onları aşırı kilolu kategorisine soktuğunu ve semaglutid’den faydalanabileceklerini söyledi. Bu, Birleşik Krallık genelinde yaklaşık dört milyon kişiye denk geliyor.

Ayrıca, ilacın statinler ve tansiyon ilaçları da dahil olmak üzere kalp sorunları için “önceden var olan tedaviye eklenebileceğini” ve denemedeki kişilerin neredeyse tamamının statin aldığını da sözlerine ekledi.

Kalp hastaları için rutin NHS reçetesi, semaglutidi yalnızca tip 2 diyabet veya obezite tedavisi için onaylayan tedavi gözlemcisi Nice’in kılavuzlarında bir değişiklik gerektirecek. İnsanların kalp krizi ve felç geçirmesini önlemek için erken müdahalenin önemini “net bir şekilde ortaya koyacağını” ve bunun ekonomik değerlendirmeleri içereceğini söyledi.

Habere göre, kalp hastalığının ekonomiye yılda 25 milyar sterline mal olduğu tahmin ediliyor. Her yıl 68.000 kişinin ölümüne ve 250.000’den fazla kişinin hastaneye yatmasına neden olan bu hastalık, Birleşik Krallık’ın en büyük ölümcül hastalıklarından biri.

Avrupa Obezite Çalışmaları Derneği Başkanı Profesör Jason Halford şunları söyledi: “Sanırım önümüzdeki on yıl içinde sağlık hizmetlerine yaklaşımda radikal bir değişim göreceğiz. İlaçların maliyetleri düştüğünde, NHS’ye maliyet tasarrufu önemli olacaktır. Hazine’de daha şimdiden üretkenliği artırma fırsatı nedeniyle ekonomiye sağlanacak tasarrufları düşünen insanlar var. İşgücünüzü mümkün olduğunca zinde tutmanız gerekiyor.”

Arz, artan talebi karşılayabilecek mi?
Hastalara 2017 yılında tip 2 diyabetin kontrolüne yardımcı olması için Ozempic adlı yeni bir ilaç ilk kez reçete edildiğinde, dramatik kilo kaybı sürpriz bir bonus oldu. Bu istenmeyen “mucize” zayıflama etkisinin haberleri hızla yayıldı ve aynı ana bileşen olan semaglutidin Wegovy markası altında obezite tedavisi olarak piyasaya sürülmesine yol açtı.

O zamandan beri, haftalık enjeksiyonlar için alkolizmden Alzheimer’a kadar uzanan daha fazla bonus tedavi kullanımı ortaya çıkıyor. Bu hafta düzenlenen Avrupa Obezite Kongresi’nde delegeler, milyonlarca yetişkinin önleyici tedbir olarak bu ilaçları aldığı bir gelecekten heyecanla bahsederken duyulabilir. İlaçların yakında, İngiltere’de sekiz milyon yetişkin tarafından kalp krizi ve felçleri önlemek için alınan statinler gibi her yerde bulunabileceği düşünülüyor.

Son çalışma, GLP-1 agonistleri olarak adlandırılan yeni ilaç sınıfının, ilacın kilo verme üzerindeki etkisinden bağımsız olarak kalp hastalıklarını tedavi ettiğini doğruladığı için özellikle heyecan verici: insanlar hiç kilo vermese bile kalp krizi ve felçler azalıyor. Bilim insanları hala bunun nedeninden tam olarak emin değiller, ancak muhtemelen semaglutidin vücuttaki iltihabı azaltma etkisiyle ilgili olduğunu düşünüyorlar.

The Times’a göre, ilaçların obezite krizine sihirli bir çözüm getirebileceği ve NHS’yi sürdürülemez bir baskı altına sokan uzun vadeli hastalıkları tedavi edebileceği yönünde büyük umutlar olsa da, bu çok uzak bir ihtimal. Şimdiden talep o kadar yüksek ki ilaçlar karneye bağlanmış durumda ve küresel bir karaborsa var.

Geçen yıl NHS, Ozempic eksikliğinin diyabet hastalarını riske attığı konusunda ulusal bir uyarı yayınlamak zorunda kaldı. Halihazırda NHS’de zayıflama aşısı almaya uygun hastaların sadece bir kısmı bu ilaçları alabiliyor, yani aşıların milyonlarca kişiye ulaştırılması boş bir hayal gibi görünüyor.

 

FOTO KAYNAK: www.uclahealth.org