Kripto paralar: Potansiyel bir facia (2)

Bu yazı 4 Ekim 2021 tarihinde yayınlanmıştır

… Bir çökme durumunda, yok olacak tek şey dijital varlıkların piyasa değeri olmayacak. Ticaret borsaları gibi kripto şirketlerine yapılan özel yatırımlar (veri sağlayan tanıtım kitabına göre 2010’dan bu yana 37 milyar dolar büyüdüler) da borsada işlem gören kripto şirketlerin değeriyle birlikte yok olacak (yaklaşık 90 milyar dolar).

Aynı zamanda, PayPal, Revolut ve Visa gibi ödeme şirketleri de büyüme oranlarından ve karlı iş faaliyetlerinden büyük bir pay kaybedecek. Böylelikle değerleri de zarar görecek. Mikroçip üreten Nvidia gibi, kripto piyasalarındaki artışlardan yararlanmayı başaran diğer kuruluşlar da bu durumdan zarar görebilir.

İlk şokun sonucu olarak da toplamda yaklaşık 2 trilyon dolar (Amazon’un piyasa değerinden biraz fazla) yok olabilir. Bu dalga ayrıca kripto ve geleneksel olmak üzere diğer kanal ve varlıklara da yayılabilir.

Bunu hızlandıran bir etken de sermaye olarak kullanılmak için alınan borçlar.

Verilere göre, Bitcoin’e harcanan paranın yüzde 90’ı, müşterilerin daha büyük piyasalara yatırım yapmak için borç aldığı, denetime tabi olmayan borsalara yatırılıyor. Ilımlı fiyat dalgalanmaları, teminat tamamlama çağrılarını tetikleyebilir (hesaptaki varlık ve nakit para yetersiz olduğu için müşterinin hesaba daha fazla “gerçek” para eklemesinin gerektiği bir durum).

Eğer müşteriler hızlı bir şekilde bunu yapmazsa borsalar da müşterilerinin varlıklarını aceleyle satmaya başlar ve kripto fiyatlarındaki düşüşler daha da hızlanır.

Bu, borsaların ayrıca büyük kayıplara da uğrayabileceği anlamına gelir ve büyük ihtimalle de iflasa sürüklenme durumu ortaya çıkar. Yangın satışı durumu küçük sermaye, teknoloji hisseleri, çürük tahviller ve özel amaçlı satın alma şirketleri gibi yüksek riskli alanlarda en fazla borçlanarak satın alım işlemi yapan yatırımcılarla başlar (çoğunlukla bireyler ve serbest yatırım fonlarıyla).

Yani, kolaylıkla paraya çevrilebilen her şey kullanılır ve bu da genel bir çöküşe neden olabilir. Eğer bu size garip geldiyse birkaç ay önce küçük spekülatörler GameStop’a büyük ilgi gösterdikten sonra ABD’nin ana stok indeksi olan S&P 500’ün yüzde 2,5 düşüş gösterdiğini hatırlayın. Eğer piyasada bir fırtına koparsa işler çok hızlı bir şekilde çirkinleşebilir. Buna Bitcoin fiyatının sıfıra düşmesi de dahil.

Böylesi aşırı bir senaryoda duyarlılık, eğilim ve istikrarlı para birimleri, bir kripto krizinin finansal bir tsunami gibi yayılabileceği ana kanallar. Kripto para birimleri, geleneksel finans dünyasına giderek daha da entegre ediliyor. Goldman Sachs, bir kripto işlem fonu başlatmayı planlıyor.

Visa şu anda müşteri ödemelerini Bitcoin olarak yapan anlık bir debit card sunuyor. Kripto para birimlerinin popülerliği artarken, daha çok geniş çaplı piyasa aksaklıklarına neden olma potansiyeli de artıyor. Kripto para birimleri denetlenmediği ve herhangi bir “gerçek” onaya ya da değere sahip olmadığı için, bir çöküş olması durumunda da müdahale edip bunu durduracak biri de yok (varlık sahipleri/ yatırımcıların güvenini kaybetmesi durumu).

“Yasal” paraların “gerçek” bir değeri olmadığı ve isteğe göre basılabilecekleri doğru olsa da İngiltere Merkez Bankası’nın İngiliz Sterlini (GBP)’nin ve Fed’in/ ABD hükümetinin de ABD Doları’nın arkasında durduğu gerçeği, değerlerinin sıfıra düşmeyeceği anlamına geliyor. En azından insanlar hükümetlere olan güvenini kaybedene kadar.