Para israfı mı?

Bu yazı 21 Kasım 2022 tarihinde yayınlanmıştır

“Sağlık ve güvenliğin pahalı olduğunu düşünüyorsanız, bir de kaza yapmayı deneyin.”

Yukarıdaki sözü, uzun yıllar önce EasyJet’in kurucusu Stelios söylemişti. Akıllı bir adam. Babasının nakliyat işinde çalışan genç bir adamdı ve kötü bir kaza sonucunda petrol gemisinde bulunan 5 kişi hayatını kaybetmişti. Bu hikâyeyi, geçenlerde yeni bir müşterimiz sigorta işletmemizle irtibat kurunca hatırladım.

Kurallar artık müşterilerini restoranında ağırlayıp onlara mekânda hizmet sunmasına izin verdiği için, restoranını sigortalatmak istiyordu. Bütün detayları aldım ve son 15 ayda ne yaptığını sordum. “Sadece take away hizmeti veriyorduk; o yüzden sigortayla uğraşmadım” dedi. Bu şaşırtıcı derecede aptalca cümle, konuşmamızın sonu oldu. Ona yardım edemezdim. Hiçbir normal sigorta şirketi onunla çalışmazdı; çünkü, bu tavrı nedeniyle artık “çok yüksek risk” kategorisinde değerlendirilecekti.

Sigorta aslında bir risk transferidir. İşte nedeni: Gerçekleşecek ya da gerçekleşmeyecek olan bir olayın muhtemel finansal sonuçlarını başka birine aktarırsınız. Bunun karşılığında da önceden anlaşılmış bir fiyat ödersiniz (sigorta ücreti). Sorumlu davranmayı ve sigorta talebinde bulunma ihtimalinizi azaltmak için elinizden geleni yapmayı da kabul etmiş olursunuz. Mesela, sırf sigortanız var diye gidip arabanızla başka arabalara çarpamazsınız. Bu, isteyerek yapılmış, aptalca bir hareket olur ve sigorta kapsamında olmaz.

Zorunlu kapanma döneminde restoranını sigortalatmamış ama take away satışı yapmaya devam etmiş olan arkadaşımız da birkaç önemli noktayı ispatladı. İlk olarak, restoranının yanıp kül olabileceği ihtimalini umursamadı. Bu durum gerçekleşebilir ve büyük bir finansal zarara yol açabilirdi. Aptalca ama yasadışı değil. İkincisi, sorumluluk sigortası olmadan take away yemek satışı yapmaya devam etti. Bu hem aptalca hem de yasadışı. Bariz bir şekilde aptalca olan ve yasayı hiçe sayan bu davranış, artık hiçbir normal sigorta şirketinin onunla sigorta anlaşması yapmayacağı anlamına geliyor.

Ne de olsa bu kadar önemli bir konuyu dikkate almayan birisi, belki mutfağını temiz ve hijyenik tutmanın çok zahmetli olacağını da düşünebilir mi? Ben, yemeğimi başka bir yerde yemeyi tercih ederdim. “Kazanmazsak ücret almayız (no win no fee)” diyen avukatların olduğu bu zamanlarda, kazayla hasta ettiğiniz bir müşteri, son müşteriniz olabilir.

Stelios’un da dediği gibi, kazalar, sağlık ve güvenlikten daha pahalıdır. Ya da sigorta teminatından. Sigorta şirketleri de umursamaz ve aptalca davranışları sevmez. Başka bir hikaye daha anlatayım: Geçenlerde bir başka müşterimiz daha bizimle iletişime geçti ve biraz uğraştıktan sonra iş sigortası masraflarını yüzde 40’tan fazla bir oranda indirmeyi başardık. İş veya mülk sigortanızın yenilenme zamanı yaklaşmışsa lütfen benimle iletişime geçin. Paranızdan büyük oranda tasarruf etmenizi sağlayabiliriz.