Belirsizlik ve Buhran

Bu yazı 22 Haziran 2020 tarihinde yayınlanmıştır

Pandemic günlerinin ilk başlarında panik yaşadık. Ardından kabullenme ve adaptasyon. Geçici bir süre her şeyin durması bir çoğumuza iyi de geldi. Kimimiz için bir ihtiyaçtı biraz yavaşlamak hatta durmak. Kimimiz için se birikmiş yapılacak başka şeyler için kazanılmış zaman oldu. Ama bazılarımız için izolasyon her zaman sorundu ve sorun olmaya da devam edecek.

Üzerinden aylar geçmesine rağmen belirsizliğin sürmesi bizleri nasıl etkiliyor olabilir? Her ne kadar bazı esnemeler gelişmiş olsa da geniş kapsamlı sınırlar ve belirsizlik hala devam ediyor. Yaz aylarını atlatmak belki mümkünken ardından sonbahar ve kış henüz gelmemiş olsa da uzaktan bizi düşündürüp endişelere sürüklüyor.

Peki belirsizlik neden bizde buhran yaratır? Gerçekte belirsizlik nedir? İnsan küçük yaşlardan itibaren tanımlar ve belirlenimlerle yetiştirilir. Aidiyet duygusu ve devamlılık duygusunu besleyen bütün koşullanmış kimliksel ve yaşamsal tanımlar kendimizi güvende hissetmemizi sağlar. Aileniz, dostlarınız, işiniz, yarın hatta 6 ay sonra ihtimale yapacaklarınız, seyahat edeceğiniz yerler, ortalama bir ay boyunca sosyalleşmek için planladıklarınız, hayat sigortanız, emeklilik planlarınız hepsi ya bellidir ya da belirlenir. Bunu ya siz yaparsınız ya da sistem sizi öyle yapmaya sürükler. Alışageldiğimiz bu durumla sürekli planlar yaptık.

O yüzdendir ki belirsizlik birçoğumuzda tanıdık bir duygu yaratmaz. Kimimizde ise kaçılan bazı duyguları tetikler. Çünkü aileden okula hiçbir yerde belirsizliğin temel varlıksal bir durum olduğu öğretilmez. Bununla nasıl yaşanacağı üzerine çok az konuşulur.

Bu bizlerdeki bildiğimizi sandıklarımızla gerçeklik arasındaki ince çizginin bugünlerde sarsıntıya uğramasından da kaynaklanıyor. Yukarıda saydığım verili yaşamsal durumların hepsinin daim olacağına dair on kabulün aksine gerçeklik daha karmaşıktır. Varlıksal bilinmezlik her zaman vardı. Ordaydı. Hem de yaşamın tam ortasında. Fakat biz varlıksal gerçeğimize ait belirsizlik olgusuna bakmaktan kaçmak için ısrarla kendimizi günlük, haftalık, aylık ve yıllık planlarla sarmaladık. Bunun bizi anlattığına derinden inandık ya da inandırıldık. İşte buhran da elimizdeki o belirlenmiş durumların durması sonucu gelişen bir buhran. Dolayısıyla belki de biraz bu yönlü düşünsel bir egzersize ihtiyaç vardır. Size bir sır vereyim mi? Günlük sorunlarımız değişse de varlık sorunumuz aynı. O yüzden buhranınızı saklamayın. Paylaştığınızda mutlaka sizi anlayan çıkacaktır.tw