Fly Tipping (Sokaklara Yasa Dışı Çöp Atmak)

Bu yazı 14 Kasım 2024 tarihinde yayınlanmıştır

Dünyanın en düzenli kentlerinden Londra’ya yakışmayan bir görüntüdür sokaklara düzensiz çöp atmak. Toplum sağlığı üzerinde ciddi tehditler oluşturan bu çevre sorununun önüne geçmek konusunda ciddi zorluklar yaşanıyor.

Sokaklarda bulunan on binlerce kamera kayıtlarına ve para cezalarına rağmen, bazı insanların sokaklara çöp atma davranışlarını değiştirmek kolay olmuyor. Genellikle bölge sakinleri gece karanlığından da yararlanarak sokak köşe başlarına evlerindeki çöp ve diğer atıkları bırakıyorlar. Aynı insanların daha sonra belediye sokakları temizlemiyor dediğini duyarsanız şaşırmayın.

Ormanlık alanlar, parklar, yol kenarları, deniz kıyıları gibi halkın ortak kullanımındaki alanlarda sıklıkla görülen bu davranış, ciddi sağlık sorunlarına neden oluyor ve temizlenmesi de ciddi kamu maliyetleri yaratıyor.

Sokaklara Neden Çöp Atıyorlar?

Londra çok göç alan bir şehir; dünyanın hemen tüm ülkelerinden eğitimli, eğitimsiz, zengin, fakir göçmenler alıyor. Büyük şehir yaşam kültürüne alışkın olmayan insanlar geldikleri ülkenin alışkanlıklarını da kendileriyle birlikte getiriyor ve birçoğunun değişmesi, şehre uyum sağlaması kolay olmuyor. İğneyi kendimize batırarak başlayalım:

Bizim de içinde olduğumuz Ortadoğu-Müslüman kültürü evlerin içini çok temiz tutarken aynı özeni evin dışına göstermiyor. Evlerin içi o kadar temiz kullanılır ki dışarıda gezilen ayakkabı ile içeri girilmez. Kuşkusuz bu davranış temizlik ve sağlık için iyi bir şey, kültürümüzün güzel bir tarafı. Fakat aynı insanlar sokaklar, caddeler ve parklar için aynı özeni göstermiyorlar.

Halbuki kent yaşamında sadece evlerin içinde yaşamıyoruz; ortak yaşam alanları da hayatımızın birer parçası. Günümüz tüketim toplumunda o kadar çöp üretiliyor ki, insanlar kendi arkalarını toplamadıkları sürece hiçbir belediye sokak çöplerine tek başına çözüm üretemez.

Özellikle “buy to let” olarak bilinen ve yatırım için alınan evlerde yaşayanlar çok fazla çöp üretiyorlar. Metropol yaşamına yabancı olmalarının yanı sıra, ucuz mobilyaların çabuk kırılması fazladan çöp çıkmasına neden oluyor. “Nasıl olsa belediyeler topluyor” diye düşünen insanlar geceleri köşe başına bırakmakta sakınca görmüyorlar. Halbuki belediyelerin belli bölgelerde çöp toplama merkezleri var; fazla çöplerinizi arabanız ile bu merkezlere ücretsiz bırakabilirsiniz.

Metal, tahta, taş, bahçe ve ev artıkları gibi aynı konteynerlerde biriken çöpler buralardan ayrıştırılarak ekonomiye geri kazandırılıyor. Sözde herkes çevreci, herkes yeşil politikaları seviyor da iş uygulamaya gelince çok fazla kimse bir şey yapmıyor. Büyük büyük sözlere gerek yok; insanlar sadece kendi çöplerini kontrol etse ve doğru kutuya atsa dünyamızı tehdit etmeye başlayan milyarlarca ton çöp dağlarından kurtulmak daha kolay olacak.

Eğitim Şart!

Enfield Belediyesi olarak çöp toplama ve geri dönüşüm merkezini açık tutuyoruz. On beş aracımız iki devriye olarak, yani günlük 16 saat sokaklardan “fly tipping” topluyor. Birçok ekibimiz de atıklar arasında bulduğu isim ve adreslere cezalar gönderiyor. Çok şikayet alan belli köşelere seyyar kameralar takarak değişik kontrol yöntemleri deniyoruz.

Normal çöpleri toplamanın yanı sıra bu işe yüz binlerce sterlin para harcıyoruz. Buna rağmen her sokağa yetişemiyoruz; ekiplerimiz bir bölgenin temizliğini yapıyor, iki saat sonra aynı yere yeni çöpler bırakılıyor. Üstelik bunları bırakanlar genellikle yan komşular, bölge sakinleri. Eğer evinizde kullandığınız çöp kutusu küçük ise ve size yetmiyorsa bir büyüğünü isteyebilirsiniz. Belediyeye ulaşmakta zorlanıyorsanız, yaşadığınız bölgenin belediye meclis üyesine ulaşın.

Onlar okul, çevre, konut vs. gibi belediyeleri ilgilendiren konularda yardımcı olacaklardır. Şüphesiz birçok insan kurallara uyup, evlerinde üretilen çöpleri ayrıştırarak çevreye zarar vermeden doğru yerlere teslim ediyordur. Ancak her sokakta bir ev çıksa bile o bölgenin düzenini bozmak için yeterli oluyor. Kimse komşusu ile sorun yaşamak istemiyor; fakat bu konuda uyarmalısınız. Kimseye polislik yapmasını önermem fakat anlamıyorsa yetkili makamlara şikayet etmek zorunlu olabilir. Kimsenin diğerinin sağlığını tehdit etmeye hakkı yok.

Çöpler arasından çıkan isim ve adreslere cezalar göndermek, kamera kayıtları ile insanları mahkemelere vermek işin bir tarafı. Fakat en etkili yöntem, insanların önce kendilerine, sonra komşularına, kente ve içinde bulunduğumuz dünyaya saygılı olmasından geçiyor.

Eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları toplumun çevreye karşı duyarlılığını artırarak yasa dışı çöp atmanın önüne geçmede büyük rol oynuyor. Konu ile ilgili tüm toplantılarda, ilkokullardan başlamak üzere çocuklara çevre eğitimi verilmesini öneriyorum. Bu konuda da kurtuluşumuz eğitimde….