İngiltere’de Enflasyon Neden Düşmüyor?

Bu yazı 30 Ekim 2025 tarihinde yayınlanmıştır

Birleşik Krallık’ta enflasyon benzer durumdaki ülkelere göre yüksek seyrini koruyor. Uluslararası Para Fonu kısa süre önce İngiltere ekonomisi için olumlu ifadeler kullanmış olsa da, enflasyon konusunda ciddi bir uyarıda bulundu. İngiltere’de fiyat artışları yavaşlıyor gibi görünse de tablo göründüğünden daha karmaşık.

Enflasyonun iki yüzü var. İlk bakışta manşet enflasyon düşüyor; yüzde 10 seviyesinin altına inmiş durumda. Bu kulağa iyi geliyor olabilir. Ancak bu düşüş, ekonomide sokağa yansımıyor, sadece teknik bir hesaplama ve rakamdan ibaret.

Geçen yıllarda enerji fiyatları olağanüstü yükselmişti. Bu yüksek artışlar artık yıllık hesaplamadan çıkmaya başladığı için oran doğal olarak aşağı kayıyor. Yani bu düşüş, halkın hissettiği hayat pahalılığında gerçek bir rahatlama anlamına gelmiyor.

Hükümet ve Merkez Bankası rakamlarda enflasyonun düştüğünü söyleyip hatta faiz oranlarını düşürse de, ortalama insanlar bunu günlük hayatlarında hissedemiyorlar. Çekirdek enflasyon ve hizmet enflasyonu hâlâ artıyor

. Bu da fiyat artışlarının geçici olmadığını, aksine ekonomiye kalıcı olarak yerleştiğini gösteriyor. Hizmet sektöründen market raflarına kadar geniş bir alanda fiyatlar yükselmeye devam ediyor.

Örneğin mobil operatörler, sözleşmeleri enflasyona endeksledikleri için telefon faturaları geçen nisan ayında çift haneli zamlandı. Gıda fiyatları da sürekli tırmanışta. Bunun bir nedeni enerji maliyetlerinin gecikmeli etkisi, diğer nedeni ise tedarik zincirinin henüz pandemi öncesi sağlığına kavuşmamış olması. Brexit sonrasında bozulan fiyat dengesine artan vergi oranlarını da ekleyip, sebep olanlara da “bin lanet” demeyi unutmamak gerek.

Bu tabloya iş gücü piyasalarındaki sıkıntı da eklenince enflasyon baskısı daha da artıyor. İngiltere’de sağlık, lojistik ve gıda işleme gibi sektörlerde çalışan açığı var. Firmalar çalışanlarını elde tutmak için maaşları yükseltiyor.

Ancak ücretlerdeki artış bu kez hizmet fiyatlarını artırarak enflasyonu körüklüyor. Bu kısır döngü ekonomide “yapışkan enflasyon” olarak tanımlanıyor.

Elbette yüksek enflasyon sadece İngiltere’ye özgü değil. Pandeminin tedarik zincirlerini çökertmesi ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrasında enerji fiyatlarının fırlaması tüm dünyayı etkiledi.

Ancak sorulması gereken soru şu: Neden İngiltere diğer büyük ekonomilere göre daha kötü durumda? Bugün İngiltere’de enflasyon yüzde 8,7 seviyesinde. Bu oran Almanya, Fransa ve ABD’nin üzerinde.

Üstelik G7 ülkeleri arasında en yüksek çekirdek enflasyon da burada. Uzmanlara göre bunun birkaç temel nedeni var. İlk olarak enerji politikaları ve devlet desteğinin zamanlaması diğer Avrupa ülkelerine göre daha geç devreye alındı. Bu da enerji şokunun fiyatlara daha uzun süre yansımasına yol açtı. İkinci olarak Brexit’in etkisi hâlâ sürüyor.

Avrupa’dan ithalat daha pahalı hale geldiği için maliyetler yükseldi, rekabet azaldı. İngiliz şirketler fiyat artışlarında rakipsiz oldukları için daha rahat davranmaya başladılar. Piyasa uzmanlarının deyimiyle “fiyatlar roket gibi yükseldi, tüy gibi yavaş düştü.”

Hükümet ise tabloya farklı bakıyor. Maliye Bakanı Jeremy Hunt, uluslararası karşılaştırmalar için “Şu an koşullar o kadar hızlı değişiyor ki bu tür kıyaslamalar yanıltıcı olabilir” diyor. Buna rağmen ülkede enflasyonun hâlâ yüksek olması Merkez Bankası’nı köşeye sıkıştırıyor. Banka faiz artışlarına devam etmeye hazırlanıyor ve oranların yüzde 5’e yaklaşması bekleniyor.

Bu da kredi faizlerinin, mortgage ödemelerinin ve borçlanma maliyetlerinin daha da artacağı anlamına geliyor. Geçen aylarda uzun bir beklemenin ardından aşağı düşen kredi faizleri emlak dahil birçok sektörü olumsuz etkileyecek.

İngiltere’de enflasyon düşmüyor çünkü fiyat artışlarının temel nedenleri hâlâ güçlü bir şekilde varlığını sürdürüyor. Anlamsız Ukrayna– Rusya Savaşı devam ediyor. Enerji maliyetlerinin ekonomiye olumsuz etkileri hâlen yürürlükte, ücret baskısı yükseliyor, Brexit sonrası ticaret yapısı kırılgan ve piyasalarda gerçek anlamda bir rekabet yok.

Enflasyonla mücadele zaman alacak, hükümetin çok becerikli olmadığı da görünüyor ve bu süreçte ekonomiyi yavaşlatmadan yüksek enflasyona bir çözüm bulmak hiç kolay olmayacak.