Çocuğum Telefona / Bilgisayara Bağımlı, Ne Yapmalıyım?

Bu yazı 14 Aralık 2023 tarihinde yayınlanmıştır

Uzun yıllardır çocukların ekran bağımlılığı hakkında yazılıp konuşuluyor. Uzmanlar ekran bağımlılığının etkilerini anlatıyor ve öneriler sunuyor.

Ben sizden bugün farklı bir açıdan bakmanızı isteyeceğim. Çocuklarımız çok zeki ve ekranların zararlı olduğunun farkındalar. Bir telefonda veya bilgisayarda dünyadaki bütün bilgiler avuçlarının içinde. İki yaşındaki bir çocuk telefonu açıp istediği görüntüyü çıkarabiliyor. O yaşta çok fazla ekranın iyi olmadığını anne-baba ve çevresindeki davranışlardan anlayabiliyor. Peki neden hala bu ekran bağımlılığı?

Sizden, çocuğunuzun dünyasından bakmanızı isteyeceğim.

Alanım olduğu için, nörodiverjan çocukların gözünden bakalım örnek olarak. Otizm spektrum bozukluğu (ASD) olan çocuklar genellikle çevrelerindeki dünyayı anlama ve yönlendirmede zorluk yaşarlar. Ayrıca, otistik çocukların belirli davranış kalıplarını tekrarlamaya eğilimlidirler, bu da başkalarıyla etkileşimi zorlaştırır.

Bu nedenle dijital cihazlar, otistik çocuklara öngörülebilir, sonuçların onların kendi hızlarına göre performans göstermelerine olanak sağladığı bir kaçış olanağı sağlar. ’Autism and Developmental Disorder’s dergisi’nin yayınladığı araştırmaya göre otizimli çocuklar, otizimi olmayan çocuklara göre ekran başında daha fazla vakit geçiriyor.

Otizimli bir çocuğun dijital cihaz kulanması ’iletişim kurmasına’, sosyal becerilerini ve öğrenme yeteneklerini geliştirmesine ve hatta kaygılarını hafifletmesine yardımcı olabilir.

Dijital ortam, nörodiverjan çocuklara aşağıdaki faydaları sunabiliyor

1- Öngörülebilir video oyunları aracılığıyla sakinleştirici bir etki

2- Yüz yüze etkileşimlerde bulunmayan ses ve işitsel uyarılar

3- Sosyal etkileştirmeleri için kontrollü bir ortam sunar

4- Güvenli bir ortamda öğrenmelerine yardımcı olan etkili öğrenme aracı sunar

Nörodiverjan çocukların belirtilerini ve hassasiyetlerini iyi anladığınızda ekrana neden çok ilgileri olduğunu da bireye özel olarak anlayabilirsiniz. Örneğin, arkadaşlık kurmakta zorlanan bir otizimli çocuğun belki tek sosyal etkileşimi veya arkadaşını dijital ortam sağlamaktadır.

Buna yasak konulduğunu düşünün! Ebeveynler çocuğun ihtiyacını anlayarak sınırlar ve düzenlemeler yapmalıdır.

Çok fazla ekran zamanının yan etkileri ise şunlardır:

1- Duygusal aşırı yüklenme, uyku düzeninin bozulmasına ve stres hormonlarının artmasına neden olur

2- Güney Afrika iletişim bozuklukları Dergisinin belirttiği gibi, sosyal etkileşimi ve dil gelişimini engeller.

3- Duygusal sorunları, obsesif kompulsif bozuklukları ve sosyal kaygıyı kötüleştirir

4- Dikkat süresinin azalmasına ve zihinsel sağlık sorunlarına katkıda bulunur.

Ebeveynlerin, yukarıda belirttiğim gibi bireysel ve hassasiyeti özel avantaj ve dezavantajlarını akılda tutarak, çocuklarının dijital cihazlarda harcadığı zamanı düzenlemesi gerekiyor. Bu olmadığında, maalesef çoğu genel stratejiler kalıcı olmayabiliyor.

Ebeveynlerin, çocuklarına özel strateji ve destek için, bu konuda bir uzmana başvurmalarını tavsiye ederim.

Sevgi ve saygı ile…

Dr Gözde Arslan

www.blueorcidcounselling.com