Birleşik Krallık’ta Emekli Olmak

Bu yazı 10 Temmuz 2025 tarihinde yayınlanmıştır

İngiltere’de emeklilik yaşı da hızla değişiyor. 1954-1960 yılları arasında doğanlar için yaş 66 iken, 1960 sonrası doğanlar için bu yaş 67’ye çıkıyor.

2044-2046 yılları arasında ise 68 yaş zorunluluk haline gelecek. İngiltere’de ve Avrupa’da yayınlanan raporlar, 2050’ye kadar bu yaşın 71’e kadar yükselmesinin kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.

Bu da demektir ki, gelecek nesiller daha uzun süre çalışıp daha geç emekli olacaklar. Elbette, hastalık ya da benzeri özel durumlar nedeniyle malulen emekli olanlar bu kapsama dahil değildir.

Britanya’da ihtiyaç duyanlara gerektiği kadar destek yardımları yapıldığı için emeklilik konusu gündelik yaşamda çokça konuşulmaz. Ancak ülkede ortalama yaşam süresinin uzaması ve devlet bütçesi üzerindeki emeklilik yükünün artması, hükümetleri yeni arayışlara itiyor. Bu arayışlardan biri de isteğe bağlı sigorta sistemidir. Çalıştığınız sürede biraz siz, biraz işveren ve biraz da devlet katkısıyla oluşan bu fon, her şey yolunda giderse insanlara ikinci bir maaş sağlıyor. Şimdilik isteğe bağlı olsa da, bu uygulama önümüzdeki yıllarda çalışan herkes için zorunlu hale gelebilir.

Emekli Maaşları ve Fonları Nasıl Korunuyor?

İngiltere’de devlet emekli maaşları “üçlü kilit” (triple lock) adı verilen bir sistemle korunmaktadır. 2010 yılında uygulamaya konan bu sistem, her yıl maaşlara ya enflasyon oranında, ya ortalama maaş artışı kadar ya da %2,5 oranında – hangisi daha yüksekse – zam yapılmasını garanti eder. Bu uygulama emeklilerin alım gücünü korumayı hedeflese de, kamu maliyesi açısından ciddi bir yük oluşturmaktadır.

Nisan 2025 itibarıyla maaş artışı kriteri devreye girdi ve devlet emekli maaşlarını %4,1 oranında artırdı. Bu artışla birlikte, 2016’dan sonra emekli olanlar için haftalık tam emekli maaşı £230,25’e, 2016’dan önce emekli olanlar için ise £176,45’e yükseldi. Yıllık yaklaşık £472’lik bu artış emeklilerin yüzünü güldürürken, Hazine’nin hesaplarını zorlamaya başladı.

Artan Maliyet, Azalan Sabır

Devletin resmi mali gözlemcilerinin yakın zamanda yaptığı açıklamada, sistemin maliyetinin 2030’a kadar beklenenin üç katına çıkarak yıllık £15,5 milyara ulaşacağı öngörülüyor. Halihazırda emeklilik harcamaları zaten £138 milyar ile tüm sosyal yardım harcamalarının yarısını oluşturuyor. Bu durumda, ‘triple lock’ sisteminin sürdürülebilirliği konusunda ciddi soru işaretleri doğuyor. Hükümet, fırsatını buldukça sosyal yardımlarda kesintiye gitmeyi deniyor. İki vites ileri bir vites geri giden bu uygulama nerede duracak, göreceğiz.

Eşitlik mi, İhtiyaca Göre Destek mi?

Bu tartışmalar devam ederken, hükümet bazı sosyal desteklerde de değişikliklere gitti. Örneğin kış yakıt yardımı (winter fuel payment), artık yalnızca geliri yıllık £35.000’in altında olan emeklilere verilecek. Bu karar, hükümet tarafından “daha adil ve hedefe yönelik sosyal destek” olarak savunulsa da, yardım kuruluşları ve muhalefet tarafından sert şekilde eleştiriliyor. Benzer şekilde, pension credit (emekli gelir desteği) sistemi de yeniden düzenlendi. Nisan 2025 itibarıyla bu destek %4,1 oranında artarak, tek yaşayanlar için haftalık £227,10’a, çiftler için ise £346,60’a yükseldi. Ancak bu tür desteklerden birçok kişinin haberdar olmaması, hak ettiği yardımları alamayan emeklilerin sayısını artırıyor.

Peki Ya Gelecekte?

Triple lock, sabit gelirli emekliler için ciddi bir güvence sunuyor. Ancak yaşlanan nüfus ve artan kamu harcamaları dikkate alındığında, bu sistemin sonsuza kadar aynı şekilde sürdürülmesi pek mümkün görünmüyor. Geleceğin sosyal güvenlik politikaları artık sadece “ne kadar ödeyebiliriz?” sorusuna değil, aynı zamanda “nasıl daha adil dağıtabiliriz?” sorusuna da yanıt aramak zorunda. Emeklilik yalnızca bir maaş meselesi değildir; aynı zamanda sosyal devletin vatandaşına verdiği değerin yansıdığı bir aynadır. Ne yazık ki o ayna, bugünlerde biraz buğulu gösteriyor…