İşçi Haklarına Ek Koruma Yasası Geliyor

Bu yazı 17 Ekim 2024 tarihinde yayınlanmıştır

Altı ay önce iktidara gelen yeni İşçi Partisi hükümeti, çalışanlar lehine düzenlemelere devam ediyor.

Önümüzdeki günlerde yasalaşması beklenen ve son halini almak üzere olan “İstihdam Hakları Yasa Tasarısı”, işçi haklarını güçlendirmek ve iş yerinde daha adil uygulamalar sağlamayı hedefleyen kapsamlı bir reform paketi olarak görülüyor.

Bu tasarının temel amacı, adaletsiz istihdam uygulamalarını sonlandırmak, çalışanların haklarını korumak ve güvencesiz çalışma modellerini sınırlamak. Hükümetin açıkladığı yeni İstihdam Hakları Yasa Tasarısı, çalışanların haklarını koruyacak en büyük hak reformu olarak değerlendiriliyor. Tasarı, özellikle sömürücü ‘sıfır saat’ (çalışma saatlerinin belirsiz olması) sözleşmelerini yasaklamayı ve işten çıkarma ve yeniden işe alma gibi haksız uygulamalara son vermeyi hedefliyor.

Aşırı Sömürüye Son

Sıfır saat sözleşmeleri, işçilere çalışma garantisi vermeyen, esnek ama güvencesiz bir model olarak kabul ediliyor. Bu yasa ile işçiler, belirli bir süre düzenli çalıştıklarında “garantili saatli” sözleşmelere geçme hakkı kazanacaklar. Hangi işi, hangi koşullarda, kaç saat yapacaklar ve buna karşılık hangi ücreti alacaklar? Tüm bu ayrıntılar yasa ve sözleşme ile garanti altına alınacak. Yeni işe başlayan çalışanlar, ilk iş günlerinden itibaren haksız işten çıkarılmaya karşı korunacaklar. Ayrıca, ebeveyn izni, babalık izni, yakınların kaybında “yas” izni gibi temel haklar da ilk günden itibaren geçerli olacak. Bu şekilde düzenlenen iş koşulları, çalışanların işyerinde daha fazla güven hissetmelerine ve haklarına daha hızlı erişmelerine olanak tanıyacak.

Yasa ile işverenlere deneme süresi hakkı verilmeye devam ediliyor. Deneme süresi tamamlanıp normal süreç başladığında, çalışanlara ek korumalar sağlanıyor. Esnek çalışma saatleri mümkün olan durumlarda iş koşulları kural haline getirilecek, böylece çalışanların yaşamlarıyla iş hayatları arasındaki dengeyi daha iyi sağlamalarına imkan verilecek.

Hamile kadınlar, yeni anneler ve menopoz döneminde çalışan gruplar için daha güçlü koruma kuralları getirilecek. Büyük işverenlere, cinsiyet eşitliği ve işyerinde çeşitlilik gibi konularda daha fazla sorumluluk yüklenecek. Yasa ayrıca, çalışan haklarını korumak ve işverenlere rehberlik etmek için yeni bir Adil Çalışma Ajansı kurmayı öngörüyor.

Bu ajans, tatil ücreti gibi hakların uygulanmasını denetleyecek ve işyerinde hak ihlallerini önleyecek. Çalışanların modern ekonomi koşullarına uyumlu şekilde güçlendirilmesi ve işverenlerin daha sorumlu davranmasını sağlamak öncelikli hedefler arasında yer alıyor.

Yeni Haklar, İlk Günden İtibaren Geçerli Olacak

Yasa tasarısının en dikkat çekici yönlerinden biri, çalışanlara ilk iş gününden itibaren tüm temel haklarının koruma altına alınması. Bu haklar arasında haksız işten çıkarılmaya karşı koruma, babalık ve ebeveyn izni ile yas izinleri yer alıyor. Ayrıca, işten çıkarma süreçlerinde adaletin sağlanması adına şirketler için deneme süresi düzenlemesi getiriliyor. Bu süreçte de çalışanların hakları güvence altına alınacak.

Tasarı, uzun süredir tartışma konusu olan “sıfır saat” sözleşmelerine de net bir çözüm sunuyor. Bu sözleşmeler, işçilere çalışma garantisi vermeyen ve onları belirsizlik içinde bırakan bir model olarak eleştiriliyordu. Yeni yasa ile ucu açık, belirsiz sözleşmeler yasaklanacak ve işçiler düzenli ve garanti çalışma saatli sözleşmeler imzalayarak çalışma hayatlarını sürdürecekler.

Özellikle hamile kadınlar, yeni anneler ve menopoz dönemindeki kadınlar için işten çıkarılmaya karşı daha güçlü korumalar getiriliyor. Büyük işverenlerin, çalışanlarının ihtiyaçlarına daha fazla duyarlılık göstermeleri ve cinsiyet eşitliği konusunda eylem planları oluşturmaları gerekecek.

Esnek Çalışma Kural Haline Gelecek

İşçi Partisi’nin işçi haklarını daha fazla korumak amacıyla yasalaştırmayı düşündüğü tasarı, iş hayatını modern yaşamla daha uyumlu hale getirmeyi hedefliyor. Esnek çalışma modelleri, uygulanabilir olduğu yerlerde kural haline getirilecek. Bu sayede çalışanlar, iş ve özel hayat dengesini daha iyi kurabilecekler. İstihdam Hakları Yasa Tasarısı, işçilerin haklarını genişletiyor, işçiler adına iyi bir gelişme.

İşyerlerinin kârlılığını artırmak için genellikle ucuz işgücü peşinde olan ve fabrikalarını yurt dışına taşımaktan çekinmeyen büyük işverenlerin bu yasaya nasıl bir tepki vereceğini zaman gösterecek.