Obezite ve Kanser

Bu yazı 24 Kasım 2021 tarihinde yayınlanmıştır

Rutin hayatımızdaki besin seçimlerimiz hayatımızı doğrudan fizyolojik ve psikolojik olarak etkiler. Sürekli kalorisi yüksek, doymuş yağlı, şekerli besinleri tüketmek hayatımızda karşılaşmak istemediğimiz deneyimlere yol açabilir.

Organlarımıza sağlıklı besinler sunmadığımızda kanser vb. hastalıkları hayatımıza çekebiliriz. Hayatımızı kontrol altına almak davranışlarımızı ve duygularımızı analiz etmek bize sağlıklı deneyim kapılarını açar. Aşırı miktarda ve sağlıksız yağ birikimi olması durumuna obezite ve bu kişilere obez veya şişman denir.

Obezitenin değerlendirilmesi için vücut kitle indeksi (VKİ) veya body mass index (BMİ) olarak adlandırılan, boy ve ağırlığın özel bir formül ile oranlanması sistemi kullanılır.

Günümüzde erişkinlerin yaklaşık 1/3’ünde obezite veya şişmanlık görülmektedir. 6-19 yaş arasındaki çocuk ve ergenlerde %15 oranında obezite görülür. 2008 yılı Dünya Sağlık Örgütü (WHO) istatistiklerine göre, dünya genelinde 1,5 milyar fazla kilolu, 500 milyonunun ise obez olduğu saptanmıştır.

Aynı yıl, dünya genelinde 12,7 milyon kanser olgusu belirlenmiş ve 7,6 milyon kanser ölümü gerçekleşmiştir.

Obezite ya da şişmanlık ile kanser hastalığının bilimsel kanıtlar eşliğinde, doğrudan ilişkili olduğu bilinmektedir. Calle ve ark. 2003 yılı ABD istatistiklerine göre, obezite ile erkeklerde %52 oranında ve kadınlarda ise %62 oranında kanser riskinin arttığı belirlenmiştir. Aynı çalışmada, kansere bağlı ölümlerin %15-30’unun obezite ile ilgisi olduğunun üzerinde durulmuştur.

Özellikle; rahim kanseri, bağırsak kanseri, meme kanseri, böbrek kanseri ve yemek borusu kanserinin hareketsizlik, obezite veya şişmanlık ile %25-30 oranında ilişkili olduğu bilinmektedir.

Bazı çalışmalarda, yumurtalık kanseri, safra kesesi kanseri ve pankreas kanseri ile şişmanlık arasında da ilişki belirlenmiştir.

Östrojen, projesteron, androjen ve insülin gibi hormonların ani değişikliklerinin kansere karşı eğilimi arttırdığı düşünülmektedir. Renehan ve ark. 2008 yılında gerçekleştirdikleri çalışmalarında: obezite ile erkeklerde yemek borusu kanserinin 1,5 kat, tiroid kanserinin 1,3 kat, bağırsak kanserinin 1,2 kat; kadınlarda ise rahim kanserinin 1,6 kat, safra kesesi kanserinin 1.6 kat, yemek borusu kanserinin 1.5 kat arttırdığını yayınlamışlardır.

Obezite Evreleri Evre 0: Obeziteye bağlı risk faktörü (tansiyon, şeker sorunu) yok

Evre 1: Obeziteye bağlı hafif risk faktörlerinin (sınırda yüksek tansiyon, açlık şekerinin bozukluğu, karaciğer enzimlerinin yüksekliği) ve belirtilerin (nefes darlığı, eklem ağrıları, halsizlik) bulunması

Evre 2: Obeziteye bağlı kronik hastalıkların (yüksek tansiyon, tip II şeker hastalığı, uyku apnesi, eklem bozuklukları, reflü hastalığı, polikistik over sendromu, kaygı bozukluğu) varlığı

Evre 3: Obeziteye bağlı organ bozukluklarının (kalp enfarktüsü, kalp yetersizliği, şeker hastalığına bağlı gelişen komplikasyonlar, ileri eklem bozuklukları ve yaşamı kısıtlayıcı hastalıklar) varlığı

Evre 4: Obeziteye bağlı şiddetli organ bozukluklarının varlığı

Diyetisyen Öykü UMAN 42 Harley Street- Londra Yazarımıza info@umannutrition.co.uk adresinden ulaşabilir, sorularınızı iletebilirsiniz.

Kaynaklar

1. Suzuki S, Kojima M, Tokudome S, et al. Obesity/weight gain and breast cancer risk: findings from the Japan collaborative cohort study for the evaluation of cancer risk. J Epidemiol 2013; 23

(2): 139-145. 2. Tuominen I, Al-Rabadi L, Stavrakis D, et al. Diet-induced obesity promotes colon tumor development in azoxymethanetreated mice. PLoS One 2013; 8 (4):e60939. doi: 10.1371/journal. pone.0060939. Epub 2013 Apr

3. Suzuki S, Kojima M, Tokudome S, et al. Obesity/weight gain and breast cancer risk: findings from the Japan collaborative cohort study for the evaluation of cancer risk. J Epidemiol 2013; 23 (2)