İletişim Nedir?
İletişim- bir mesajın (sözlü veya sözlü olmayan) iletilmesi ve anlamlanmasıdır (yanıt verilmesidir).
Otizimli ve DEHB’li olan çocuklar ve gençler farklı iletişim kuracaktır. Bu biraz bilgisayarların farklı iletişim kurmaları gibi. Örneğin, iki Apple Mac birbiriyle kolaylıkla iletişim kurabilirken, Mac ve Microsoft bunu kolaylıkla yapamaz.
Otizimli, DEHB’li çocuklar ve gençler de farklı bir iletişim sistemine sahipler. Farklı iletişim sistemleri daha iyi yada kötü değildir, farklı güçlü yönleri ve zorlandıkları yönleri vardır.
Otizim hakları savunucusu Temple Grandin’in dediği gibi ‘ben farklıyım, eksik değil’.
Otizim ve DEHB’li çocuklarımız, aşina olmadıkları iletişim şekillerine sürekli maruz kalıyorlar. Normal olarak da, çoğu zaman kaçınma, çabuk pes etme, sinirlenme gibi farklı tepkiler verebiliyorlar. Karşımızdaki kişinin bizim iletişim sistemine uyum sağlayamamasının zorlayıcı etkileri olabiliyor.
Peki Otizim ve DEHB’deki Iletişim Farklılıkları Nelerdir?
Öncelikle, mimikler farklıdır. Otistik bir çocuk, içgüdüsel olarak, söylemek istediği şeyi vurgulamak veya açıklamak için jestler kullanamayabilir. Otistik çocuklar için göz teması son derece rahatsız edici olabilir. DEHB’si olan çocukta ise daha az göz teması kurulabilir ancak bu daha çok kişinin dikkat düzeyiyle, ortamın ne kadar dikkat dağıtıcı olduğuyla ve duygularının ne kadar düzenlenmiş olduğuyla ilgili olabilir. Yüz ifadesi olarak, otistik bir çocuk daha az yüz ifadesi kullanabilir, dolayısıyla otizimli olmayan kişiler için nasıl hissettikleri açık olmayabilir.
Otistik veya DEHB’li çocuklar mesaj iletim tarzlarında da farklılıklar gösterecektir. Örneğin, DEHB’ de konuşma hızı farklı olacaktır. Otizim’de ise bütün olarak bakılırsa, tonlamada, vurguda ve ses düzeyinde farklılıklar olacaktır. Mesajların söylenme şeklindeki farklılıklar, mesajın dinleyici tarafından nasıl alındığını etkileyebilir (kendi iletişim tarzına bağlı olarak) ve iletişimde aksaklıklar yaratabilir.
Otistik olmayan bir kişiyseniz ve iletişimde bu sözlü olmayan ipuçlarına güveniyorsanız, o zaman bu sözlü olmayan iletişim araçlarını bu kadar aramayan veya aktarmayan biriyle yanlış ve karşılıklı anlaşılmayan iletişim kurabilirsiniz.
Otistik veya DEHB’li çocuklar ile sağlıklı iletişim için ilk adım, farklı iletişim tarzlarının farkına varmak ve bilgi sahibi olmaktır.
Anlamayla Ilgili Bazı Zorlukların Belirtileri:
1- Kendileriyle konuşulduğunda dinlemiyor gibi görünmek
2- İstendiği şeyi yapmamak
3- Herşeye razı olmak
4- Özellikle sözlü durumlarda fark edilen zorlayıcı davranışlar
Konuşmada Bazı Zorlukların Belirtileri:
1- Kelimeleri yanlış sıraya koymak
2- Konuşmaya başlamak veya sürdürmekte zorlanmak
3- Kısa ve basit cümleler kurmak
4- Yavaş kendini ifade etmek, duraklamak
Çocuğunuzda anlama veya konuşmayla ilgili bu zorlukları fark ettiniz mi?
Bir sonraki bölümde bu zorluklara yardımcı olabilecek strateji önereceğim.
Sevgi ve Sağlıkla…
Dr Gözde Arslan
www.blueorcidcounselling.com
- Mükemmeliyetçilik, başarı ile ilişkili derin bir kişilik özelliğidir
- Dünya Otizm Farkındalık Günü
- Otistik Çocuklarda ve Gençlerde Zorlayıcı Davranışlar
- Norodiverjan Paradoksu
- Otizim bir hastalık değildir, iyileştirilmesi gereken bir durum değildir!
- İki dillilik – Nöroçeşitlilik çoçuklarda iletişim stratejileri
- Yeni Yıl, Yeni Ben, Yeni Kararlarım…
- Yılbaşında Otizim – Ebeveynler için rehber
- Çocuğum Telefona / Bilgisayara Bağımlı, Ne Yapmalıyım?
- Otizim ve Maskeleme