Sokağa çıkma yasağını kaldırmanın yol haritası

Bu yazı 14 Haziran 2021 tarihinde yayınlanmıştır

Nüfusunun büyük bir bölümünü hızlı bir şekilde aşılayan ve salgın kaynaklı günlük insan kayıplarını tek haneli rakamlara düşüren Birleşik Krallık, 21 Haziran 2021 günü ‘tam açılmaya’ hazırlanırken Hindistan kaynaklı ‘Delta’ varyantı planları alt üst etti.

İngiltere Sağlık Bakanlığı yetkililerinin verdiği bilgilere göre son dönemde hastaneye düşen vakaların yüzde 90’ı ‘Delta varyantı’ kaynaklı. Hızla yayılan ve gençler üzerinde etkili olan yeni varyantın sonuçları kontrol edilmeden yaz ayları için beklenen ‘tam açılma’ şimdilik beklemeye alınacak gibi. 21 Haziran günü İngiltere Başbakanı bir açıklama yapacak, sızan bilgilere göre ‘kısmi açılmadan tam açılmaya geçme uygulaması, 4 hafta daha ertelenecek’.

İngiltere’nin kısa salgın geçmişinde Mart 2020’de birinci dalga ve Kasım 2020 de ikinci dalga hareketleri yaşandığını hatırlattıktan sonra, uzmanlar Mayıs 2021 tarihinde görülen Delta varyantının da üçüncü dalga olarak kayıtlara geçmesi gerektiğine dikkat çekiyorlar. Bu değerlenmenin ışığında yeni bir dalganın ortasında, 21 Haziran tarihinde önlemlerin gevşetilmesini beklemek biraz zor gibi gözüküyor. Londra Hükümeti’nin daha önceki uygulamalarında görüldüğü üzere, önce alacağı kararın ipuçlarını paylaşıp kamuoyunu hazırlıyor ve birkaç gün sonra da resmî açıklama yoluna gidiyor. Gelen sinyaller bir süre daha temkinli kalınması yönünde.

HANGI KISITLAMALAR KALDIRILACAKTI?

Hükümet “sosyal temas üzerindeki tüm yasal sınırları kaldırmayı” hedefliyordu. Evinize kaç kişi davet edebileceğiniz konusunda sınır olmayacak, barlar, kulüpler, tiyatrolar ve sinemalar kapasite sınırlaması olmaksızın çalışabilecek, stadyumlar tam kapasite maç izlenebilecek ve gece kulüpleri sınırsız açılabilecekti. Düğünler ve diğer yaşam olayları için misafir sınırlamalarına son verilecekti. Bunun yanında maske ve sosyal mesafe kuralları yürürlükte kalmaya devam edecek ve tedbirler tamamen elden bırakılmayacaktı.

Birleşik Krallık sınırları içinde seyahat etmede kısıtlama yok fakat tam açılmaya geçilse bile uluslararası seyahatlerde trafik lambası uygulamasının devam etmesi bekleniyor. Özellikle turizm sektörü ve havayolu şirketleri ulaşımda caydırıcı etki yapan ‘kırmızı listeli ülkeler’ uygulamasından çok şikayetçiler. Uluslararası yolculuk yapan insanların herkesten daha çok denetlendiğini buna rağmen ‘ücretli zorunlu otel karantinası’ nedeniyle İngiltere ile dünyanın neredeyse durma noktasına geldiğine dikkat çekiyorlar.

İNGİLTERE’DE TOPLANTI KURALLARI

7 Mayıs’ta yapılan son güncellemeye göre Birleşik Krallık sınırları içinde kısmi serbestlik uygulanıyor. Bu kuralları bir kez daha hatırlatmakta yarar olduğunu düşünüyorum. En fazla üç haneden altı kişilik gruplar, özel ve kamusal kapalı alanlarda buluşabiliyorlar. Barlar restoranlar açık, kapalı mekanlarda oturmak mümkün fakat aynı aileden değilseniz 6 kişiden fazla bir masada oturamıyorsunuz. Eğer çok kalabalıksanız bir metre uzaktaki bir başka masada oturmak şartıyla dışarda sosyalleşebilirsiniz.

Mekanlar gece saat 11’e kadar açık. Dış mekanlarda buluşmak biraz daha kolay, 12 haneden 12 kişi dışarıda buluşabiliyor. Dört haneden sekiz kişiye kadar içeride özel bir evde buluşmak mümkün. Kafe, pub veya restoran gibi halka açık fakat açık hava olmayan bir yerde dört haneden en fazla 10 kişi buluşabiliyor. 15 haneden 15 kişiye kadar açık havada buluşmak mümkün. Tüm seviyelerde, 12 yaşın altındaki çocuklar toplam kişi sayısına dahil değil, ancak farklı hane sayı sınırlamasına dahiller.

Hindistan/delta varyant vakalarının yüksek olduğu bölgeler ne olacak? Hükümet, İngiltere’nin sekiz bölgesindeki – Greater Manchester, Blackburn ile Darwen, Lancashire (Lancashire County Council tarafından kapsanan alan) için rehberliği güncelledi. Kirklees, Bedford, Leicester, Hounslow ve North Tynesi’de bölgelerine giriş çıkışların en aza indirilmesini ve tüm kısıtlama kurallarına uyulmasını tavsiye ediyor.

21 HAZİRAN’DA BEKLENEN ‘GEVŞEME’ NEDEN ERTELENEBİLİR?

21 Haziran Pazartesi günü hükümet pandeminin İngiltere’de etkin bir şekilde bittiğini yüksek sesle ilan etmeye hazırlanıyordu. Tüm kısıtlamaların 21 Haziran tarihinden sonra kaldırılacağı duyurulacaktı, fakat sızan resmi olmayan bilgiler bazı düzenlemeler olsa bile tam açılmanın ileriki haftalara erteleneceği yönünde. Henüz hiçbir şey kesin değil, bir hafta süre var ve tüm veriler titizlikle inceleniyor. Hükümet tam açılma duyurusu için sabırsızlansa da enfeksiyonlardaki büyük bir artış, politikacıların ellerini bağlıyor.

Bilim insanları, “Enfeksiyon oranlarının nereye gittiği çok açık, birkaç hafta önce olmak istediğimiz veya olacağımızı düşündüğümüz yere gitmiyoruz. Bu yüzden endişeliyiz” değerlendirmesinde bulunuyorlar. Tam açılmanın ertelenmesini savunan bilim insanları bir kaç hafta içinde aşılama sayısının da etkisiyle enfeksiyon artışlarının daha az olacağı tahmininde bulunuyorlar. Ekonomi ve bilim insanları arasında kalan hükümet yoğun bir hafta geçirecek. Kısıtlamalar gelecek hafta kaldırılmasa da hiç olmayacağı anlamına gelmiyor ve hükümetin bu haberi vermek için sabırsızlandığını tahmin etmek zor değil.

Bizleri bu aşamada en çok ilgilendiren konu ise ‘Türkiye’nin kırmızı listede olması’. Tatile gitmek için sabırsızlanan insanlar en azından sarı liste haberini bekliyorlar. 21 Haziran tarihinde tam açılma olmasa da Türkiye’deki rakamlar düşmeye devam ederse ‘kırmızı yerine sarı ışık yanabilir’. Tatile gidecekler şimdiden yerinizi ayırtsanız iyi olur. Sarı ışık yanınca fiyatlar yükselecektir.