Tek Başına Kurtuluş Yok,Ya Hep Beraber Ya Hiçbirimiz…

Bu yazı 23 Mart 2020 tarihinde yayınlanmıştır

Her şey şaka gibi, sanki geniş bütçeli bir Hollywood filmi izliyoruz, uzaylılar dünyaya saldırdı, sistemler alt üst oldu, açlık ve yağma olayları baş gösterdi, ne sınırlar kaldı ne de sınıflar, panik, kaos herkes canının derdinde. İçinde bulunduğumuz duruma benzer çok sayıda uzaylı istilası, salgın hastalık ve nükleer şavaş konulu filmler izledik. 2020 yılının Mart ayında yaşadıklarımızın uzun metrajlı korku filmi mi yoksa gerçek mi olduğunu zaman zaman karıştırıyoruz.

Bu günler malesef film değil gerçek, tüm dünya daha önce benzeri görülmemiş olağanüstü günler yaşıyor. İşi ağırdan alan İngiltere dahil yer yüzünde hayat yavaşladı, bir kaç gün içinde her şey durma noktasına gelebilir. İnsanlarla birlikte hareket eden ve yayılan virüsü durdurabilmek için onları yavaşlatmak evde tutmak gerekiyor. Her türlü saldırıya karşı füzeleri olan zengin ve organize ülkeler, bu defa hazırlıksız yakalandı, sorular çalışmadığı yerden geldi. Küçük problemlere rağmen her şey yolunda gidiyordu, petrol fiyatları kontrol altına alınmış, küreselleşme tüm dünyada eğemenliğini kurmak üzereydi. İnsanlar daha çok tüketmeye, teknolojinin imkanlarından daha çok yararlanmaya başladılar. Akılı cep telefonu satın alabilmek için bir yıl ve yeni bir araba alabilmek için bazen on yıl çalışan, insanların hayatına giren teknoloji, aralarındaki dayanışmayı güçlendirmek yerine onları rekabet ve tüketim girdabına sürükledi.

Uluslararası piyasada rekabet koşullarını avantajlı hale getirmek için ittifaklar kuruldu, bu son virüs saldırısıyla ‘birlikler’ bir kenara bırakılıyor ve ulus devletler kendi içlerine dönüyorlar. ‘Süper güçler’ suçu başkasına atıp kendi içlerine bakmaya başladılar, öte yandan idealist sağlıkçılar bilgi paylaşımı ve dayanışma ile corona salgınının üstesinden gelmeye çalışıyorlar. Virüs saldırısı global olarak yayılıyor ve çok hızlı ilerliyor, çözüm arayışlarınında aynı şekilde global yapılması gerekiyor. Sağlık ve diğer gerekli sektörlerde halk yararına kamulaştırmalar, bilgi paylaşları ile ortak çalışma, kurtuluş için tek yol. Salgına karşı ilaç geliştirme işi devletler arası bir yarış değildir, egoları bir kenara bırakıpi bilgi paylaşımı yaparak, ortak akılla en kısa sürede çözüm üretilmek zorunda. Dünyanın yaşadığı bu şokun ağır bedelleri olur, bunuda bencil politikacılar ve devletler öder. Eskiden tarımda yeterlilik diye bir şey vardı, kıtlık durumlarında herkes kendi ürettiği yiyeceklerle hayatta kalmayı başarırdı. Katma değeri yüksek ürünler üretip satabilmek için tarım arazileri betonlarla kaplandı, bunun adına da sanayileşme denildi. Kontrolsuz betonlaşma ’Serbest piyasa’ şablonuyla yüceltildi, planlı ekonomiler terk edildi, portakal bahçelerine oto yedek parça fabrikaları kuruldu. Paramız olduğu sürece ucuz işgücü olan ülkeler bizim için yetiştirir, üretir ve imal eder sürecinin sonuna geldik galiba. Dışa bağımlı ekonomiller virüs salgını sonrasında ciddi bir dönüşüme uğrayacaklar. İnsanlar için hayati önem taşıyan ihtiyaçların yeniden konumlandırılması gerekecek. İlaçların ve gıda ürünlerinin ucuz olduğu için bazı ülkelerin üretimine terkedilmesi yanlışından bir an önce dönmek gerekecek.

YENİ BİR ÇAĞA GİRİYORUZ,

Önümüzdeki haftalarda daha da yoğunlaşan büyük bir tecrit dönemine giriyoruz. Bir çok politikacı ve yetkili bunun bir savaş olduğunu söyledi. Ölü sayısı on bini aştı korkarım önümüzdeki haftalarda artmaya devam edecek. Savaşlarda insan kayıbı, mahpusluk, hastalık ve sefalet olur. Yakında ekmek karneye binerse şaşırmayın yani tüm göstergeler bir savaş döneminde insanların başına gelen durumlarla benzerlik taşıyor. Aradaki fark bu defa saldırgan X devleti değil henüz tanımlanamamış bir virüs. Bencilliğin, yalnızlığın hatta ırkçılığın yükselişte olduğu bir çağın içindeyiz, komşular arası, çalışanlar arası ve vatandaşlar arası dayanışma duyguları ortadan kalktı. Sokağa çıkma yasakları ve yaşanan tüm kısıtlamalar nedeniyle insanlar arasındaki dayanışmaların yeniden inşaa edilmesi bu beladan kurtulmak için önemli. Yaşanan tecrit nedeniyle sıkışık olmayan ulaşım araçlarında, sakin sokaklarda ve işyerlerinde kendimizi yeniden bulabiliriz. Ölümün kıyısından dönmek, bize iyi gelebilir. Meta biriktirmek yerine yeni duygular, yeni anılar ve arkadaşlıklar biriktirmeye başlayabiliriz. Varlıklı yaşamak yerine, iyi yaşamanın ayırdımına varıp, hırslı insanlar olmak yerine mutlu ve kendi ile barışık insanlar olmak konusunda adımlar atmak için bu ‘salgın’ bir şans olabilir.

Corona virüs tehlikesi başlamadan önce dünyada ortak sorunlar küresel ısınma, çevre kirliliği, nükleer silahların yaygınlaşması ve düzensiz ekonomiler şeklinde sıralanıyordu. Şimdi hepsini unuttuk, yeni bir virüs geldi ve dünya başka bir yer oldu. Artık dünyanın eskisi gibi olmasına izin vermeyelim, bilim ve dayanışma ile bu beladan kurtulduktan sonra, devletlerin silahlanmak için ayırdıkları bütçeleri bilim, sağlık ve eğitim için harcamalarını isteyelim….