Yalnızca Sayısal Derslerine Odaklanmak Yaratıcılığı Köreltiyor Mu?

Bu yazı 31 Ekim 2024 tarihinde yayınlanmıştır

Bu hafta, son yıllarda yoğun şekilde tartışılan; eğitimde matematik ve fen derslerine yoğunlaşmanın kişileri tekdüzeleştirdiği, sanat ve tarih gibi derslerin ise yaratıcılığı desteklediği konularını ele alacağız. Günümüz sınav sistemlerinde matematik ve fen bilimlerine öncelik verilmesi, öğrencilere genellikle daha çok kazandıran bu alanlarda başarı sağlasa da yaratıcılığı sınırlayıcı sonuçlar doğuruyor. Oysa yaratıcılık; çok yönlü düşünme, eleştirel analiz ve problem çözme gibi becerileri kapsıyor. Yalnızca bu iki alanla sınırlı kalmak, öğrencilerin sanatsal ve sosyal alanlarda kendilerini ifade etme, duygusal zekâlarını geliştirme ve soyut düşünme becerilerini keşfetme fırsatını azaltabiliyor.

Değişen Meslekler ve Ailelerin Tercihleri Zamanla meslekler değişiyor; emeğe dayalı birçok meslek yok olurken, yerlerine makineler kullanılmaya başlanıyor. Çocuklarına daha iyi bir gelecek sağlamak isteyen aileler, mühendislik, bilgisayar, yazılım ve genetik bilimler gibi alanlara yöneliyor. Sınavlar ve diğer akademik engeller matematik ve fen dersleri üzerine yoğunlaştığından, ilkokuldan itibaren bu derslere aşırı bir odaklanma ve ek ders yükü, öğrencilerin ve ailelerin önceliği hâline geliyor. Matematik ve fen bilimleri, öğrencileri analitik düşünme, mantıksal çıkarım ve problem çözme konusunda desteklerken; yaratıcı düşünceyi teşvik eden beceriler çoğunlukla sanat, edebiyat ve sosyal bilimler gibi derslerde gelişiyor. Sanat ve müzik gibi dersler, öğrencilere farklı ifade yolları sunarak soyut düşünmeyi, empatiyi ve duygusal gelişimi destekliyor. Drama, tarih ve felsefe dersleri ise eleştirel düşünmeyi ve olaylara farklı açılardan bakabilmeyi öğretiyor. Yalnızca bilim ve matematikle sınırlı kalmak, bu becerilerin gelişmesini zorlaştırarak öğrencilerin farklı disiplinlerde yaratıcı çözümler geliştirmesini engelleyebilıyor.

Yapay Zekâ, İnsan ve Yaratıcılık

Pek çok uzman bu konu üzerinde uzun zamandır kafa yoruyor. Bir yandan robotlar ve makineler insanların işlerini elinden alırken, diğer yandan kazanmaya odaklı insanlar, sayılardan ibaret birer robot olma yolunda ilerliyor. Acaba makineler daha az çalışarak daha fazla kazanmamızı sağlarken, kalan boş zamanlarımızda keyif alacağımız işlerle uğraşmamıza mı olanak tanıyacak; yoksa bir avuç insan dışında kalanları yeni tip köleler hâline mi getirecek? Geleceğin dünyasını sıradan insanların şekillendirebilmesi kolay değil; fakat bizim gibi bireylerin bugün yapabileceğimiz en önemli şey, yalnızca sınav sonuç odaklı değil, çok yönlü çocuklar yetiştirmek olmalı.

Araştırmalar, çok yönlü eğitimin öğrencilerin yaratıcılıklarını artırdığını ve yenilikçi düşünceye teşvik ettiğini gösteriyor. Bilim ve matematik derslerine sanatı da dâhil eden STEAM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik, Sanat ve Matematik) yaklaşımı, bu nedenle son yıllarda önem kazandı. Bilimsel bilgiyi sanatsal bakış açısıyla birleştirerek, öğrencilerin yeni fikirler üretmesine ve yaratıcı projeler geliştirmesine olanak tanıyan bu yaklaşım, yaratıcılığı, estetiği ve sosyalleşmeyi destekliyor. Uzmanlara göre, geometrik şekillerin sanatsal tasarımlarda kullanılması, öğrencilerin hem estetik anlayışlarını hem de matematiksel bilgilerini geliştiriyor. Sanat ve fen bilimleri arasındaki bu bağ, öğrencilerin disiplinler arası düşünme yeteneklerini geliştirerek problem çözme konusunda yenilikçi yollar bulmalarını sağlıyor.

Mutlu ve Yaratıcı Bireyler Yetiştirmek

Sınavlarda başarılı olmak, en geçerli meslekleri seçmek veya en popüler okulları kazanmak adına yalnızca matematik ve türevlerine yoğunlaşmak, en iyi eğitim anlamına gelmiyor. Herkesin mühendis olması gerekmiyor; ayrıca sadece sayılarla yatıp kalkmak, öğrencileri daha başarılı yapmıyor. Genel başarı puanını artırmak isteyen okulların yanı sıra, ailelerin de dışarıdan aldırdığı derslerin başında matematik geliyor. Oysa yalnızca fen ve matematikle sınırlı kalmak yerine, sanatı ve sosyal bilimleri de içeren kapsayıcı bir müfredat, öğrencilerin akademik başarılarını artırıyor; onları daha yaratıcı ve eleştirel düşünen bireyler olarak yetiştiriyor. Rekabetin ve yalnızlığın giderek arttığı günümüz dünyasında, başarının yanı sıra mutlu, renkli ve yaratıcı bireyler yetiştirmek temel görevlerimiz olmalı.