Son yıllarda Türkiye’den İngiltere’ye göçün diğer adı ‘Ankara Anlaşması’ oldu. Her hafta çok sayıda eğitimli, meslek ve kariyer sahibi insanlar bu anlaşma üzerinden İngiltere’de çalışma izni alıyorlar. Önceki yıllarda sadece İngiltere’den kabul edilen başvurular artık Türkiye’den de yapılıyor ve çok sayıda olumlu sonuç alınıyor. Her geçen yıl sayıları artan vize başvuruları İngiltere’nin AB’den çıkışının kesinleşmesiyle yeni bir sürece girecek. Bundan sonra neler olacak sorusundan önce bu günlere nasıl geldik, ona bir göz atmak isterim…
AB ile Türkiye arasında 1963 yılında imzalanan Ankara Anlaşması ve ek protokolleri tam üyelikten önce Türkiye Vatandaşlarının, AB içinde iş kurma ve çalışma koşullarını belirledi. İngiltere Avrupa Birliği’ne 1973 yılında katıldığında Ankara Anlaşması’na da imza attı ve bu gün on binlerce insana yeni yaşam koşulları sağlayan yol açılmış oldu. 1973-2001 yılları arasında unutulan anlaşma 2000’li yıllardan sonra tozlu raflardan indirilerek incelenmeye başlandı. Tam üyelikten önce Romanya ve Bulgaristan vatandaşları içinde uygulanan yasa bildiğim kadarıyla, İngiltere dışındaki hiç bir Avrupa ülkesinde burada kullanıldığı şekliyle uygulanmadı. Ankara Anlaşması Türkiyelilerin gündemine şöyle geldi: Kaçak yollarla İngiltere’ye gelen göçmenler arasında bulunan Darı ve Tüm soyadlı T.C. Vatandaşları burada kalmak için yasal yol arayışına girerler. Tozlu raflarından Ankara Anlaşmasını indiren avukatlar dava açarak o güne kadar iş kurmuş olan müvekillerinin Birleşik Krallık’ta kalmaları için mahkeme kararı çıkartırlar. Galler Yüksek Mahkemesi Kraliyet İdari Yargılama Dairesi tarafından tetkik edilen ve 19 Kasım 2003 tarihinde verilen kararla, taleplerin haklı gerekçelere dayandığı kabul edilir. Konu burada kapanmaz, İngiltere İçişleri Bakanlığı (Home Office) karara itiraz eder ve Avrupa Adalet Divanı’na kadar giden davalar sürecinin sonunda, Home Office 20 Eylül 2007 yılında nihai mahkeme kararını kaybeder.
2003 yılı mahkeme kararından sonra İngiltere’den yüzlerce başvuru yapıldı ve çok sayıda insan vizelerini de alıdı. 2004 ile 2006 yılları arasında iki yıl, Bulgaristan ve Romanya vatandaşlarını ilgilendiren bir soruşturma nedeniyle iki yıl Türk Vatandaşları’nın başvurularına yanıt verilmedi. Bu arada yüksek yargı ve diğer karşılıklı itiraz davaları devam ediyordu. Tam iki yıl başvuru yapan binlerce Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı, bir anlamda ‘rehin’ alındı.
POLİTİKALACILAR HABERSİZ, TÜRKİYE İLGİSİZ
2005 yılında bir Londra ziyareti sırasında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdıoğan’a ‘İki yılldır beklemeye alınan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı Ankara Anlaşmalıların durumunu İngiliz muhattaplarıyla görüşüp görüşmediklerini’ sordum. O yıllarda halen gazetecilik yapılıyordu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, “Görüşmedik konu hakkında hiç bir bilgim de yok” dedi. Aynı toplantıda bulunan dönemin Londra Büyükelçisi Akın Alptuna ‘Efendim eş birleşimi ile ilgili’ diye bir açıklama yaparak sorumu geçiştirdi. Bu olaydan bir kaç ay sonra yine bir Londra ziyareti sırasında gazetecilerle buluşan zamanının Türkiye Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’e Ankara Anlaşmalıların durumunu yine sordum. Sonraki yıllarda Cumhurbaşkanlığı görevinde de bulunan Sayın Gül, sorumu aynen söyle yanıtladı; “Konuyu İngiliz yetkililerle görüştük, gereği yapılıyor”. Bu yanıt beni tatmin etmedi. ‘Binlerce insan merakla bekliyor daha somut bir bilgi verebilirmisiniz’ diye sorumu yeniledim. Londra merkezinde bir otelin çokta büyük olmayan bir odasında on beş kadar gazeteci, Londra Büyükelçisi ve yedi sekiz Dışişleri Bakanlık yetkilisiyle sadece iki metre uzağımda bulunan hemşerim Abdullah Gül, o bilinen sakinliğini bozdu ve “Ben Türkiye Dışişleri Bakanıyım, git İngiltere Dış İşleri Bakanı’na sor” diye adete beni azarladı. Sorularımı ve yanıtlarını çalıştığım gazetede yazınca Ankara Anlaşması’ndan vize bekleyen binlerce insan T.C. Londra Elçiliğini ve Dışişleri Bakanlığı’nı mail ve mektup yağmuruna tutmuşlar. Bir başka toplantıda beni yanına çağıran Londra Büyükelçi Akın Alptuna, ‘Konu hakkında çalışıyoruz, çok sayıda protesto mektubu alıyoruz, daha fazla üstüne gitme’ şeklinde cümleler söylemişti.
İNGİLTERE DIŞİŞLERİ BAKANINA DA SORDUM
O yıllarda gazetecilik henüz ölmemişti, azda olsa habercilik yapmaya ve konuyu sonuna kadar takip etmeye çalışıyorduk. Kısa bir süre sonra tesadüf oldu Haringey Belediyesi’ni ziyarete gelen dönemin İngiltere Dışişleri bakanı Jack Straw’a ‘Ankara Anlaşmalılar’ın durumunu ve Abdullah Gül’ün ‘git İngiltere Dışişleri Bakanı’na sor’ yanıtını aktardım. Jack Straw güldü, araştırıp döneceğini söyledi. Nitekim bir kaç hafta sonrasında da dönüş yaptı. “Bölümde çalışan sayısı yetersiz olduğu için gecikmeler yaşandı, çalışan sayısı artırılacak” şeklinde bir yanıt geldi. Jack Straw’un konuya el atması mı, Türkiye Dışişlerinin etki yapmaya karar vermek istemesinin sonucu mu, yoksa yasal yolları tükenen Home Office’in pes etmesindenmidir bilemem, yaşanan bu gelişmelerden bir kaç ay sonra 2006 yılının ortalarında vizeler gelmeye başladı. Üzerinden sadece on beş yıl geçmiş, o zaman çalıştığım gazetelerin arşivlerinde kayıtları bulmak mümkün.
Darı ve Tüm davası süreci dahil, Türkiye Cumhuriyeti yetkililerinin özellikle ilk yıllarda bu konu ile çok fazla ilgilenmediler yönünde kamuoyunda yaygın bir kanı var. Ankara Antlaşması vizesi hakkı uzun ve yorucu bir mücadelenin sonunda elde edildi. Bazı değerlendirmelerde bu sürecin Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin değil sivil vatandaşların ve avukatlık şirketlerinin verdiği mücadele sonucu kazanıldığını söylüyorlar. Sonuçta bu hak TC Vatandaşlığı nedeniyle kazanılıyor ve tarihin bir yerinde akıllı diplomatlar o notu Ankara Anlaşmasına yazdırmışlar. Ayrıca o günlerde bazı Londra Başkonsolosluk görevlilerinin canla başla çalıştıklarını da hatırlıyorum. Bu haftalık yerimiz bitti, Ankara Anlaşması’nda bundan sonra ne olacağını da gelecek haftaya bırakalım.
- İşçi Partili adayların kazanma şansı yüksek…
- Irkçılık Farklı Şekillerde Ortaya Çıkan Bir Hastalıktır
- Sokağa çıkma yasağını kaldırmanın yol haritası
- İngiltere, Türkiye arasında seyahat yasak değil ama çok zor
- Kripto Para Piyasasında Neler Oluyor?
- Sokağa Çöp Atmak Alışkanlık Haline Geldi
- 6 Mayıs 2021 UK Seçimlerinde Herkes Galip!
- 6 Mayıs 2021 Seçimleri
- İlk Defa Ev Alacaklara Kolaylıklar!
- İngiltere ‘açılımında’ yeni yol haritası