Kurumsal davranış kuralları -1

Bu yazı 8 Haziran 2018 tarihinde yayınlanmıştır

Uzun zaman kamusal ve kişisel imaj sektöründe çalıştım, eğitim­lerini aldım. Resmi, yarı resmi ku­rumlarda ve sivil toplum kuruluş­larında yazılı olan yada olmayan uyulması gereken bir çok kural vardır.

‘Protokol kuralları’ olarak belirlenen bu uygulamalar ulusla­rarası ilişkilerde bazı değişiklikler göstersede, mantık aynıdır. Bu tarz kurumlarda çalışan kişiler kendi kurumlarına ait kıyafet yönetmen­liği, konuşma, davranış protokolü gibi konulara vakıf olmalı ve kişisel davranışlardan kaçınmalıdır. Bu tarz kurum temsilcilerinin yaptığı her hata kişiden çok temsil edilen kurumun imajını olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle özellikle tem­sil görevinde bulunan kişilerin ku­rallar ve usuller konusunda da eği­tilmeleri gerekir. Londra da katıl­dığım bir çok organizasyonda çok sayıda eksiklik olduğunu gördüm. Bu alanda bilinmesi gereken çok konu var ve bu yazımda bazı baş­lıklara yer vermek istiyorum.

KONUŞMA PROTOKOLÜ

Takdim Kuralları

Törenlerde konuşmacılar en kı­demsizden başlamak üzere takdim edilir. Takdim edilen kişi ayağa kal­kar gibi hafifçe kafasını öne eyerek diyer konukları selamlar. En üst ko­numda olan onur konuğu en son konuşma yapar. Takdim sırasında, kurumu, ünvanı varsa akademik taytılı veya rütbesi söylenerek kür­süye davet edilir. (Örneğin; İstan­bul Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Sayın Mehmet Arslan). Ast konuş­macıları kürsüye davet ederken, “…….davet ediyorum”, üst konuş­macıları veya onur konuğunu da­vet ederken “…teşriflerini arz ede­rim” şeklinde hitap edilir.

Toplu Ortamlarda Konuşma Kuralları

İlk olarak iyi bir konuşma planı hazırlanmalıdır. Konuşmanın ana hatları, kurum patentli kartlara yazılmalıdır. Konuşmacı mutlaka prova yapmalı, hitap edeceği kit­leyi etkilemek için ayna karşısında ses ve mimik çalışması yapmalıdır. (Bu çalışmanın özel teknikleri mev­cuttur). Konuşma yapılmadan he­men önce yemek yenmemeli ya da çok aç olunmamalıdır. İçecek olarak sadece su içilmelidir. Ses düzeni tam oluştuktan sonra etki­leyici bir grişle konuşmaya başlan­malıdır. Güne ve kuruma uygun kı­yafet giyilmeli, kürsüde dik durul­malı, dinleyicilerin tamamıyla göz teması kurulmalıdır. İsmi anons edilmeyen konuşmacı kendiliğin­den kursüye çıkmamalı, kürsüyü sadece kendi alnıymış gibi kullan­mamalıdır. Konuşmanın tamamı yazılı metinden yapılmamalı, ne çok uzun nede çok kısa olmalıdır. Konuşmacı hitap ettiği toplumun dilinde konuşmalı, zaman zaman sayın meslektaşlarım, değerli ko­nuklar gibi saygılı ifadeler kullan­malıdır. Kişi kendi adına değil tem­sil ettiği kurum adına konuşmalı­dır. Süreyi tam kullanarak, etkili bir iyi dilek cümlesiyle tamamla­malıdır.

Hitap

Kamusal alanda devlet ve hükü­met adamlarına, üst ve eş düzey yöneticilerine daima ünvanlarıyla hitap edilir. Yarı resmi ortamlarda, eş düzey yöneticilere hitapta ün­vanlarının başına sayın sözcüğü eklenmelidir. Astlara, resmi ve yarı resmi ortamlarda soyadları­nın önüne sayın kelimesi, sosyal ortamlarda adlarına hanım/bey ek­lenir. Her ortamda ve her düzeyde resmi kişilere, tanımadığınız veya yeni tanıştığınız kişilere daima

“hanımefendi/beyefendi” diye hitap edilir. “Vekil” veya “Yardım­cılara”, üst ünvanla hitap etmek o kişiyi onore eder. Kadın müdüre, resmi ortamda daima kadro ünva­nıyla

hitap edilir. Eski ve emekli yöne­ticilere, özel ve sosyal ilişkilerde, son resmi görev ünvanıyla hitap etmek saygı ve nezaket gereğidir. Yaşça ve mevkice büyüklere özel ve sosyal ortamlarda “muhterem hanımefendi/beyefendi”, devlet adamları veya üst düzey bir yöne­tici ve eşinden söz ederken “Sayın Bakan ve Muhterem Eşi” gibi hi­tap edilmesi gerekir, aynı kurumda yönetici olan eşler de birbirlerine kurallar gereğince hitap etmelidir.

Selamlama

Ast üste, kıdemsiz kıdemliye se­lam verir. Üst bakmadan ast, ka­dın bakmadan erkek selam vermez. Devlet adamları, üst düzey yöneti­ciler “saygılar” sözcüğü ile selam­lanır. Verilen selam daima veriliş biçimiyle alınır. Üst kademedeki birine merhaba demek görgüsüz­lüktür. Resmi ortamda makam sa­hibi bir üst odaya girince, astlar ayağa kalkarak kendisine baş eğe­rek selam verirler ve “hoş geldi­niz” derler.

Tanıştırma

Tanıştırılan üst, “memnun ol­dum”; ast ise “müşerref oldum” ya da “onur duydum” demelidir. Ta­nıştırılan kişi, üst’ün el uzatmasını beklemeli, üst el uzatmadan, kadın da olsa el uzatmamalıdır.

Tokalaşma

Kamusal yaşamda, önce el uzatma hakkı üstün, makam sahibi­nindir. Eli havada bırakmak, kişinin kendisine veya karşısındakine say­gısı ve güveni olmadığını gösterir. El sıkma, canlı ve içten olmalı, göz teması kurulmalı, el ne fazla nede çok yumuşak sıkılmalıdır.

GiYiMDE GENEL KURALLAR

Tören, davet ve ziyafetlerde kıyafet belirtilmemişse, koyu renk takım elbise giyilmelidir. Evli olan hanım ve erkek birbiriyle uyumlu olmalı. Seçilen kıyafet, meslek, mevki, yaş, gece-gündüz ve orta­mına göre seçilmelidir. Sürekli aynı kıyafetlerle bu tarz ortamlarda bulunulmamalıdır. Kıyafette caf­caflı renk ve desenler tercih edil­memeli, siyah beyaz lacivert gibi renkler kullanılarak ufak renkli de­taylarla canlandırılmalıdır.

Erkeklerde Kılık-Kıyafet Ku­ralları

Kurumsal kıyafet yönetmenli­ğine uygun, elbiseler temiz, düz­gün ve ütülü, ayakkabılar kapalı, boyalı olmalıdır. Saç ve sakal ba­kımlı, derli toplu ve aykırı modeller kullanılmamalıdır. Kurumsal renk ve model kuralına uyulmaldır.

Kurumsal Hayatta Erkekler İçin İmaj Kırıcılar

Bakımsız kirli sakal, bakımsız dişler, bakımsız tırnaklar, kirli ve dağınık saclar, yırtık, sökük, rengi atmış ve kirli giysiler, ter kokusu , ağır parfüm ve deodorant, kısa çoraplar, iş ayakkabıları ile giyilen beyaz çoraplar, takım elbiselerle evlilik yüzüğü ve okul yüzüğü dı­şında takılan yüzükler. Kravat kul­lanılmadığı zamanlarda gömlek ya­kasının açık kullanılması ve göğüs kıllarının gözükmesi. İş giysileri ile kullanılan postal, sandalet, mes, boyasız ve bakımsız ayakkabılar. Temalı kravatlar. Ceket omuzla­rına dökülmüş kepek. Kemere ta­kılı anahtarlık gibi değişik aparat­lar. Ve görünen dövmeler.

Kadınlarda Kılık-Kıyafet Ku­ralları

Elbiseler temiz, düzgün ve ütülü, ayakkabılar sade ve normal topluklu ve boyalı olmalıdır. Saç­lar düzgün taralı veya toplu, kolsuz açık yakalı gömlek, bluz, elbise gi­yilmemelidir. Etek boyu dizden yu­karı, derin yırtmaçlı veya yerlere değecek kadar uzun olmamalıdır.

Kurumsal Hayatta Kadınlar İçin İmaj Kırıcılar

Kirli, bakımsız, dağınık saclar. Abartılı saç modelleri ve saç ak­sesuarları. Abartılı makyaj ya da tamamen makyajsız olmak. Uzun ve çok canlı renklerde boyanmış tırnaklar, ojesi dökülmüş tırnak­lar. Bakımsız dişler ve ağız ko­kusu.Ter kokusu. Ağır parfüm ve deodorant. Kaçık çorap. Yırtık, sökük, rengi atmış ve kirli giysi­ler. Görünen yerde dövme. Hızma, halhal gibi aksesuarlar. Mini etek­ler, dekolte elbise ve bluzlar, şeffaf giysiler, derin yırtmaçlar. İş giy­sileriyle birlikte kullanılan tokyo, sandalet, burunları açık bilekten bağlı ayakkabılar, postallar, aşırı yüksek topuklu kumaştan yapıl­mış sivri burunlu çizmeler. Boya­sız ve bakımsız ayakkabılar. Açık renkli giysiler içine koyu renk iç çamaşırı giymek. İç çamaşırlarının giysilerden görünmesi gibi konu­lar kişisel ve kurumsal imajı zede­liyerek temsil edilen kuruma karşı saygınlığı azaltır. Unutulmaması gereken hangi görevde olunursa olunsun temsil eden kişiler geçici kurumlar ise kalıcıdır.