Tasarrufları Nereye Yatırmalı – 2

Bu yazı 10 Nisan 2025 tarihinde yayınlanmıştır

Koşulları çok hızlı değişen bir dünyada yaşıyoruz. Tüm dünyayı ilgilendiren küresel parametreler an be an değişiyor. Resmen başlamış olan ‘Ticaret Savaşları’ hepimizin geleceğini, beklentilerini ve birikimlerini etkiliyor.

Geçen hafta başladığım yazıda özellikle küçük yatırımcıların tasarruflarını nasıl koruyabileceği konusunu ele alıyoruz. Bir yatırım tavsiyesi yapmıyorum, mevcut durumun özetini sunmaya çalışıyorum. İnişli çıkışlı bu ortamda insanların tasarruflarından para kazanması çok zor; eğer onları koruyabiliyorlarsa kârdalar.

Gözle görülmeyen enflasyon eritiyor, doğrudan ya da dolaylı yollardan uygulanan vergiler tasarrufları küçültüyor ve al-sat arasındaki makas, alın teriyle biriktirilen parayı eritmeyi sürdürüyor. Sektörler arasında çok fazla zıplamak yerine, durumu korumak ve güvenli limanlarda fırtınanın geçmesini beklemek en iyisi gibi.

Kripto Paralar ve Dijital Yatırımlar

Son yıllarda kripto paralar ve blockchain tabanlı yatırımlar popülerlik kazandı. Bitcoin ve Ethereum gibi dijital varlıklar, yüksek getiri sağlama potansiyeline sahip olsa da oldukça risklidir.

Popülist politikalar izleyeceği bilinen ABD Başkanı Trump’ın seçilmesiyle yükselen ve yılbaşı-aralığında zirve yapan sektör, bugünlerde büyük kayıplar yaşıyor. Yatırımcılar bu piyasaya girmeden önce detaylı bir araştırma yapmalı ve risk toleranslarını gözden geçirmelidir. Bana göre biraz kumar gibi; bazen kazanabilirsiniz ama genellikle kaybedersiniz.

Geleceğin yatırım aracı olarak görülen bu sektöre yatırım yaparken tüm parayı yatırmak yerine yatırım sepetinde küçük bir pay ayırarak izlemek ve sistemi öğrenmeye çalışmakta yarar var. Son yirmi yılda genel olarak yukarı yönelim olsa da, geçtiğimiz aylarda olduğu gibi aniden büyük düşüşler ve kayıplar da yaşanabiliyor.

Bireysel Emeklilik ve Sigorta Sistemleri

Uzun vadeli birikim yapmak isteyenler için bireysel emeklilik sistemleri (BES) ve hayat sigortaları gibi seçenekler de değerlendirilebilir. Devlet destekli BES programları, belirli bir süre sonra ek katkılarla bireylere ek gelir sağlayabilir. Aynı zamanda sağlık ve hayat sigortaları da finansal güvence sağlayan önemli tasarruf alanları arasında yer almaktadır.

Bireylerin emeklilik hesaplarına koydukları para karşılığında devlet de katkılar vermektedir. Belli bir süre sonra bu fonlarda biriken paralar, ikinci bir emekli aylığı sağlayabilir. Düzenli ve devlet garantili bir gelir olarak hiç de fena sayılmaz. Özellikle azar azar para biriktirip riski sevmeyen ve yaşlandığında ek bir emekli maaşı elde etmek isteyenler için düşünülebilir bir alternatiftir.

Kendi İşine ve Eğitime Yatırım

Birçok kişi tasarruflarını geleneksel yatırım araçlarına yönlendirirken, küçük şirketler veya kendi işini kurma fikrini de göz ardı etmemek gerekir. İş yapmayı seven bir insan, bir ev almak yerine bir iş kurarsa daha çok kazanabilir; birkaç yıl içinde birden fazla ev alabilecek düzeye gelebilir. Bu konuda çalışma azmi ve yeterli enerjinizin olması gerekir.

Erken emeklilik düşünen insanlara göre değildir; işinin başında olamayacaklara pek tavsiye edilmez. Kendi işini kurmak veya mevcut yetkinliklerini geliştirmek için eğitime yatırım yapmak, uzun vadede finansal bağımsızlığın önünü açabilir. Eğitim, şüphesiz en değerli ‘altın bileziktir’. Kendiniz ya da çocuklarınızın geleceği için yapabileceğiniz en temel yatırım biçimi, hiç kuşkusuz eğitimdir.

Tasarrufların doğru şekilde değerlendirilmesi, bireylerin risk algılarına ve finansal hedeflerine göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle çok yönlü bir yatırım stratejisi izlemek, farklı varlıklara yayılmak ve riskleri minimize etmek önemlidir. Her yatırım aracının avantajları ve riskleri detaylıca incelenmeli, bilinçli kararlar verilmelidir.

Unutulmamalıdır ki en iyi yatırım, iyi bir planlama ve bilinçli bir yaklaşımla yapılan yatırımdır. Uzmanların önerisi, yatırım yaparken bir “sepet” oluşturmak ve tüm parayı aynı ürüne yatırmamaktır.

Böyle durumlarda bazı kalemler zarar etse de diğerleri onları telafi edebilir. Bankalar bünyesinde ya da büyük kuruluşların gözetiminde kurulan çeşitli fonlar, sizin paranızı çok küçük kârlar karşılığında çalıştırıp kazanç elde etmenizi sağlayabilir. Şüphesiz hiçbir yöntem yüzde yüz garanti kazançlı ve garantili değildir.

Yüksek riskli olanlarda kısa sürede yüksek kazanç ya da kayıp söz konusu olabilir. Tasarrufların büyüklüğüne, kişisel özelliklere ve beklentilere göre yukarıdaki yöntemlerden biri ya da birkaçı denenebilir.

Ortalama ya da biraz üzerinde bir kazanç, ‘hiç kazanç’tan iyidir. Tekrar etmek istiyorum: kısa süreli al-sat işlemlerinde ‘makaslar’ nedeniyle kazanç yerine kayıp yaşanabilir.

Bu nedenlerle yatırımda sabır ve doğru zamanı beklemek önemlidir. Hiç fikri olmayanlar kendi başlarına girişimler yapmak yerine profesyonellerden bilgi alabilirler…