Montessori̇ nedir?

Bu yazı 15 Kasım 2018 tarihinde yayınlanmıştır

1870-1952 yıllarında İtalyan pe­dagog ve antropoloji profesörü Maria Montessori her bir çocuğun bireyselliğine azami ölçüde uyan bir pedagoji geliştirir.

Montessori öğretisine göre çocuk eğitiminin temel noktası çocuğun bireysel beceri ve ilgi alanları, kendine özgü öğrenme hızı ve karakter özellikleri temel alınarak, çocu­ğun bir birey olarak değerlendi­rilmesidir.

Maria Montessori bireysel beceriye dayanan bu yöntemi, eğittiği bir grup engelli çocuk üzerinde deniyor. Bu sistemle eğitilen engelli çocuklar devlet yeterlilik sınavlarında normal ço­cuklar düzeyinde başarı sağlıyor.

Maria Montessori bu sonuçla yetinmeyip Montessori eğitimini zeka seviyesi normal çocuklara da uygulama düşüncesiyle 1907 yılında ilk çocukevini ‘Casa dei Banbini’ kurar.

Burada çocuklar üzerinde yap­tığı çalışmalarla çocukların ödül­lerden, cezalardan yetişkin tara­fından programlanmış eğitimden, şekerlemelerden ,öğretmen ma­sasından, toplu derslerden hoş­lanmadıklarını, özgür seçimden, hatalarını kendilerinin deneti­minden, hareket etmekten, ses­sizlikten, sosyal ilişkilerini ken­dileri tarafından kurulmasından, çevrenin düzenli ve temiz olma­sından, özgür faaliyete dayalı bir disiplinden, kitapsız okuma ve yazmadan, alıştırmaların tek­rarından hoşlandıklarını tespit eder.

Montessori yöntemiyle eğitim sistemi sürekli gelişerek günü­müze kadar gelir ve birçok geliş­miş ülke bu yöntemi eğitim sis­temlerinde kullanır. Bu konudaki eğitim uzmanları çocuklar üze­rinde istenilen başarının tam ola­rak elde edilmesi için bu sistemin sadece eğitim alanlarında değil, aynı zamanda çocukların evdeki yaşam alanlarınında bu sisteme uygun düzenlenmesinden yana.

ÇOCUKLAR İÇİN MON­TESSORİ YÖNTEMİNE UYGUN DEKORASYON

Maria Montessori çocukların ya­şam alanlarını nasıl düzenlenmesi gerektiğini şu cümlelerle dile getir­miş; ‘Çocuğa kendi başına kullana­bileceği bir ortam vermeliyiz, kendi küçük lavabosu, kendi açabileceği çekmeceler, kendi kullanabileceği gündelik eşyalar, kendi katlayıp serebileceği, sevimli bir battani­yenin altında uyuyacağı küçük bir yatak….Ona, içinde yaşayabileceği ve oynayabileceği bir ortam verme­liyiz. Sonrada onun kendi ellerini bütün gün kullanmasını gözleyip, kendi başına kıyafetlerini değiştir­mesini ve kendi başına yatağına uzanmasını sabırla beklemeliyiz.’

Montessori Yataklar

Montessori yataklar bu felsefe­nin dekorasyon alanında en çok kullanınlan objelerinden. Yer ya­tağı görünümündeki bu modelleri çocuklar kimsenin yardımına ihti­yaç duymadan rahatlıkla kullana­biliyorlar. Yatmaları, kalkmaları ve yatağı toplamaları oldukça kolay oluyor. Zaman zaman oyun alanı, kitap okuma köşesi, oturma ve din­lenme yeri gibi amaçlar içinde kul­lanabiliyorlar. Yükseklik problemi olmadığı için güvenlik sorunu yok.

Çocukların Boyuna Uygun Çek­mece, Raf ve Dolaplar

Montessori yönteminin en önemli özelliği çocuğunuzun çok erken yaşta bireysellik kazanması­dır. Çocuğun bu yönünü geliştire­bilmesi için ona ayrılan eşyaların tamamını yardım almadan, rahat­lıkla kendisinin kullanması gerekir. Bu nedenle çocuğunuzun odasına koyacağınız dolaplar, raflar ve çek­meceler çocuğunuzun boy hizasına uygun olmalıdır.

Genellikle çocuk odaları çocuk­ların ihtiyaçlarına göre değil, ebe­veynlerin zevkine göre tasarlanır ve tercih edilir. Ebeveynlerin ergono­milerine uygun olan dolaplar, raf­lar, çekmeceler çocuğunuzun hare­ket ve seçim özgürlüğünü kısıtlar ve odasını kendi odası gibi hisset­mesine engel olur.

Çocuğunuzun bir yetişkin gibi kendi düzenleyebileceği, yönete­bileceği bir ortam yaratabilmesi adına, onlar için rahat hareket ede­bilecekleri, kolay ulaşabilecekleri, boylarına uygun dolap, raf ve çek­mece tercih etmeniz gerekir.

Özel Alanlar

Montessori Yönteminin en önemli kurallarından biri çocuğu­nuzun ilgi alanlarını tespit etmek ve ilgi alanlarını rahatlıkla uygula­yabilecekleri ortamlar yaratmaktır. Çocuğunuzun odasını düzenlerken onun ilgi alanlarını belirleyin ve uy­gulayabilmeleri için alan açın. Ço­cuğunuz müzikle ilgileniyor ise oda­sının bir köşesine müzik aletlerinin olduğu bir alan oluşturun.

Çadır ve Çocuk Evleri

Çocukların oyun hayallerinin içerisinde evcilik oynamak ilk sıra­larda yer alır. Neredeyse herkesin çocukluğunda evcilik oynamışlığı vardır. Çocuğunuzun evcilik haya­lini heyecan içerisinde geçirebil­mesi için, uygunsa odasına, bah­çeniz varsa bahçenize çadır kurun ya da ahşap malzemeden yapılan küçük çocuk evleri yapın. Bu çadır ve ahşap evler çocuklarınızın ha­yal dünyalarını genişlettikleri gibi kendilerini özel hissetmelerini sağ­layacaktır.

Çocuklar İçin Boyanabilir Duvar Kağıtları

Neredeyse her çocuk belirli bir yaş aralığına gelene kadar ev­deki duvarları boyamayı ya da çiz­meyi sever. Biz ebeveynler yapma, çizme, boyama diye sürekli bağırı­rız. Bu bağırışlarımızın bir faydası olmaz, minik eller bir aralığı bulur ve istediği alanı boyar veya çizer. Bu onların kendilerini ifade etme biçimidir. Aslında hayallerini ger­çekleştirecek alanlar ararlar, bu ne­denle çocuk odalarının duvarlarını özgürleştirin. Onlara çizip boyaya­bilecekleri alanlar yapın. Yasakları kaldırın, duvarları boyanabilir ka­ğıtlarla kaplayarak çocuklarınızın yeteneklerini, yaratıcılıklarını ge­liştirmelerini sağlayın.

Yazı Tahtası

Çocuklar en az duvarları boya­dıkları zaman aldıkları keyif ka­dar, kara tahta diye adlandırdığı­mız yazı tahtalarını boyayıp ya da çizdiklerinde de aynı keyfi alırlar. Çocuğunuzun odasında kara tahta bulundurmak, onun açısından hem eğlenceli hem de öğretici olacak­tır. İstediği bir çok figürü tahta­nın üzerinde özgürce deneyebilir. Oyun oynar gibi bir çok konuyu da öğrenmiş olur.

Aktivite Desenli Eşyalar

Aktiviteler çocukların gelişimi için çok önemlidir. Genellikle ‘çok sıkıldım’, ‘yapacak birşey bulamı­yorum’ diye yakınan çocuklar için aktivite desenli eşyalar kurtarıcı can simidi gibidir. Örneğin, sant­ranç desenli bir masa ya da spor faaliyeti yapabilecek bir halı…

Sosyal Alanlar Yaratın

Çocuğunuzun bireysel ve arka­daşlarıyla sosyalleşeceği alanlar oluşturun. Mini masalar, sandalye­ler, oyun alanları, oyuncak köşeleri gibi hayal dünyalarını geliştirecek ve sosyalleşmelerini sağlayacak dekorasyon malzemeleri kullanın.

Spor Alanları

Fiziksel Aktivitiler çocukların hem bedensel hem de zihinsel geliş­melerini sağlar. Bu nedenle çocuk odalarında, evinizin uygun olduğu alanlarında onların spor faliyeti yapabilmeleri için ortamlar oluş­turun. Yerinde duramayan çocuk­lara tırmanma duvarı kurun, bah­çenizde bisiklet yolu yapın, basket potası kurun vb.

Ulaşılabilir Kütüphane Oluşturun

Dünyanın en güzel davranışla­rından biridir kitap okuma alış­kanlığı. Bu alışkanlık çocuk yaş­larda başlarsa ömür boyu sürer. Ne yazık ki bu alışkanlık çocuğumuza ‘hadi biraz kitap oku’ demekle oluş­maz. Kitaplarla çocuklar arasına sı­nır koymayın. Kitapları çocukların rahatlıkla ulaşabilecekleri raflara veya yere koyacağınız açık çekme­celere koyun. Kitaplar her zaman ulaşabilir ve gözle temas halinde olsun.