Tasarrufları Nereye Yatırmalı – 1

Bu yazı 3 Nisan 2025 tarihinde yayınlanmıştır

Dünya ekonomisi belirsizliklerle dolu bir dönemden geçiyor. Vergilerin toplanamadığı, harcamaların arttığı bir sürecin ardından tüm ülkelerde enflasyon yükseldi. Ukrayna-Rusya, Gazze ve diğer bölgesel savaşlar siyasi belirsizlikleri artırdı.

Enerji ve gıda fiyatlarındaki astronomik artışlar her bireyi doğrudan olumsuz etkiledi. Dünya çapında yaşanan salgının ardından gerçekleşen teknolojik dönüşümler, bireylerin tasarruflarını değerlendirme yöntemlerini de önemli ölçüde değiştirdi. Yukarıda saydığımız temel nedenler ve bunlara bağlı diğer faktörler nedeniyle, ekonomik ilişkiler ve tasarrufların doğru şekilde yönlendirilmesi hayati bir konu haline geldi. Son yıllarda ‘ekonomi danışmanlığı’ başlığı altında bir gazetecilik türü ortaya çıktı. Siz değerli okurlarım için bu konuda uzman görüşleri ışığında iki hafta sürecek bir araştırma ve derleme yapmaya çalıştım.

Geleneksel Yatırım

Araçları Geleneksel yatırım araçları olan altın, döviz (Türkiye’de yaşayanlar için) ve mevduat hesapları, uzun yıllardır bireylerin en çok tercih ettiği tasarruf yöntemleridir. Altın, kriz dönemlerinde güvenli liman olarak görülmekte ve uzun vadede istikrarlı bir yatırım aracı olarak kabul edilmektedir. Özellikle ABD’de Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesiyle dünya genelinde artan savaş tehditleri, altına güvenenlerin sayısını giderek daha da artırıyor.

Fiziki olarak altın alıp kiralık kasalara koyanların yanında, banka hesapları üzerinden gram altın almak suretiyle yatırım yapanların sayısı da artıyor. Alış ve satış arasındaki makasın çok açık tutulması ve giderek artan stopaj vergileri, altın satın alırken dikkat edilmesi gereken konular arasında yer alıyor. Kısa süreli al satlarda kar değil zarar bile edebilirsiniz.

Yüksek enflasyonu durdurmanın yolu faizleri yükselmektir.Türkiye, enflasyona karşı dövize kaçışı engellemek için son iki yılda yüzde ellinin üzerine çıkan bir faiz uygulamaya başladı. Banka mevduat hesapları, faiz geliri elde etmek isteyenler için özellikle son iki yılda iyi bir alternatif oldu. Dövizi baskılamak suretiyle sabit tutmaya çalışan hükümet, mevduat hesaplarını Türk Lirası’nda tutanlar için kârlı bir alan yarattı. Türkiye içinde bulunan yatırımcılar, çok iyi faiz geliri elde ettiler. Bizim gibi yurt dışında yaşayan gurbetçiler ve dış yatırımcılar da Türkiye’nin yüksek faiz politikasına ilgi gösterdiler.

Sistem şöyle çalışıyordu: Yurt dışında yaşayan Türkler ya da yabancı yatırımcılar tasarruflarını Türkiye’de TL faizine yatırıp bir yıl boyunca ortalama yüzde elli faiz kazandılar. Bir yıl kazandıkları faizi neredeyse TL’ye çevirdikleri rakama yakın bir oranla tekrar dövize çevirerek, kârlarını toplayıp yeniden yurt dışına çıktılar ya da daha güvende hissettikleri yatırımlara yöneldiler.

Yaklaşık iki yıl içinde hiçbir yerde olmayan bir kazançlar sağladılar. Fakat zor oluşturulan güven ortamı bozuldu, artık daha yüksek faizler olsa bile TL’ye dış yatırımcı bulmak kolay olmayacak. Faiz dışındaki diğer yatırım alternatiflerine göz atacak olursak….

Borsa ve Hisse Senetleri

Risk toleransı daha yüksek olan yatırımcılar için borsa, cazip bir yatırım alanıdır. Hisse senetleri, uzun vadede büyük getiri sağlayabilecek potansiyellere sahiptir. Yatırım yapmayı düşünenler piyasa dalgalanmalarını, ekonomik krizleri ve sektörel değişkenlikleri göz önünde bulundurulmalı ve yatırım yapmadan önce detaylı bir araştırma yapmalılar. Şu anda Türkiye’de borsa satın almak için çok ucuz, fakat yaşanan siyasal belirsizlikler nedeniyle Türk borsası, hatta hiç bir borsa fazla talep görmüyor. Bununla birlikte uzmanlar ellerinde hisse senedi bulunduranlara panik satışı önermiyorlar, almaya cesaretiniz yoksa bari taban fiyattan satmayın diyorlar.

Emlak Yatırımları

Özellikle büyük şehirlerde ve gelişmekte olan bölgelerde gayrimenkul fiyatları uzun vadede genellikle artar. Emlak yatırımı yaparak düzenli kira geliri elde edebilir ve yatırımlar zamanla amorti edilir. Emlak, enflasyon dönemlerinde genellikle değer kazandığı için paranızın alım gücünü koruyabilir. Hisse senetleri gibi riskli piyasalara kıyasla, emlak genellikle daha istikrarlı bir yatırımdır. Bunun yanında peşinat, tapu harcı, vergiler ve bakım masrafları gibi ek maliyetleri vardır.

Emlak yatırımı, hızlı nakde çevrilemeyen bir yatırım türüdür. Satış süreci uzun sürebilir. Faiz oranlarının yüksek olduğu dönemlerde mortgage kredisi ile ev almak maliyetli olabilir. Eğer doğru lokasyonda, iyi araştırılmış bir gayrimenkul alırsanız, uzun vadede emlak yatırımı kârlı olabilir. Ancak kısa vadede büyük kazançlar bekleyenler için tavsiye edilmiyor.

Haftaya devam edeceğiz…