Geçen hafta İngiltere’nin AB’den çıkma referandumu sonrasında yaşananlar konusunda yazmıştım. O yazının mürekkebi kurumadan 16 Mart günü Home Office sayfasına yazılan yarım sayfalık açıklama, Brexit sonrası İngiltere’ye yerleşmeyi düşünen Türk Vatandaşları’na UK Hükümeti’nin nasıl davranacağının ipuçlarını verdi.
Geçen haftaki yazıda belirttiğim gibi, Birleşik Krallık’ın AB’den çıkmasının en büyük nedeni Britanya Adası’na yoğun göçmen akınından duyulan korkulardı. Bu sürecin Türkiye Vatandaşlarını ilgilendiren ayağı ise Ankara Anlaşması (ECAA), dolayısıyla Birleşik Krallık sınırları içinde elde edilen hakların yeni dönemde nasıl şekilleneceği noktasında yoğunlaşıyor. İngiltere’nin AB’den ayrılmaya karar vermesinden sonra, nasıl bir yol izleyeceği bilinmeyen anlaşma, yaklaşık iki yıldır eski seyrinde devam ediyordu. İngiltere’nin AB’ye üye olmasından dolayı en son kararı veren Avrupa Adalet Divanı’nın bağlayıcı kararları artık yok. İçişleri Bakanlığı (Home Office) bu anlaşmaya aykırı bir kararı uygulamaya koymak istediğinde mahkeme, yüksek mahkeme ve son merci olarak Adalet Divanı yolu kapandı. Çeşitli konularda başvurular yapan avukatlar bir çok kazanımlarla geri dönmüş ve on binlerce TC Vatandaşına İngiltere’de çalışma, yaşama ve vatandaşlık yolunu açmıştı. Bu konu ile ilgilenen naçizane benim de arasında olduğum sürece emek veren insanlar hatırlayacaktır ‘Darı ve Tüm’ davaları bu kararların en bilinen örneğiydi.
Artık İngiltere mahkemelerinin aldıkları kararları bozan bir Avrupa Hukuku yok. İngiltere’de hakimlerin Ankara Anlaşması’nın sınırlarını yeniden tanımlayan kararları Home Office için referans ve yeni kanunların gerekçesi olmaya başladı. Kısa bir süre önce alınan ‘Aksu’ davasının, Ankara Anlaşması yoluyla aile fertlerine bu kadar kolay süresiz oturum verilmesine karşı karar verilmesi, ‘16 Mart Genelgesini’ tetikleyen etmen oldu. Bu dava kararı sonrasında bir yıl önce başvuruları yavaşlatan Home Office, daha sonra süreci yeniden açmıştı. Aylar sonra Home Office web sayfasında bir sabah ansızın yayınlanan bir yazıyla, Ankara Anlaşması yoluyla ‘süresiz oturum’ alma hakkı, ‘bir başka bahara’ kadar ortadan kaldırıldı.
SÜRESİZ OTURUM KALKMADI, ZORLAŞTIRILACAK…
Henüz kesin çizgileri bilinmeyen uygulamaya göre sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını ilgilendiren Ankara Anlaşması yoluyla İngiltere’ye yerleşme koşulları ortadan kalkmasa da zorlaştırılıyor. Eski uygulamaya göre kendi adına iş kuran, şirket açan ya da varolan bir şirkete ortak olanlara, kendi işini yaratmak koşuluyla, iş planı çerçevesinde bir yıllık çalışma izni veriliyordu. Bu sürenin sonunda yapılan başvuruda ise genellikle üç yıl süreli bir çalışma izni veriliyor ve toplamda dört yılı dolduranlara süresiz oturum (İndefinite leave to remain in the UK) başvurma hakkı tanınıyordu. Tüm yardım haklarını kapsayan bu izinden bir yıl sonra, yani beş yıllık çalışma süresinin dolmasının ardından da British (İngiliz Vatandaşlığı) yolu açılıyordu. 2000 yılından bu güne kadar on binlerce insanı Ankara Anlaşması üzerinden vatandaşlık aldı. Ayrıca, ECAA’nın diğer bir uygulaması olan işçi olarak çalışma hakkını kapsayan bölümünde de 1+3+3+3, toplamda on yıl vize veriliyor ve bu sürenin tamamlanmasının ardından da süresiz oturum alınıyordu.
16 Mart 2018 günü yayınlanan yeni düzenleme ile dört yılı dolduranlara süresiz oturum hakkı, İngiltere İçişleri Bakanlığı tarafından rafa kaldırıldı. Raftan tekrar indirildiğinde nasıl bir şekil alacağını bekleyip göreceğiz. Süresiz oturum başvuruları kabul edilmiyor, yeni başvuru ve vize uzatma yolu ise halen açık. Bu uzatma başvurularından eskiden olduğu gibi ücret alınmayacak, ancak muhtemelen on yılın sonunda yapılacak süresiz oturum başvurusu sırasında yüklü bir harç kuralı gelirse şaşırmayın. Yine süresiz oturum sırasında Ankara Anlaşmalılardan istenmeyen Life UK ve dil yeterlilik mülakatı da gelmesi muhtemel kurallar arasında. İçişleri Bakanlığı, yaptığı son açıklamada değişiklik doğrultusunda yeni bir başvuru kategorisi hazırlığı içerisinde olunduğunu bildirdi.
BUNDAN SONRA NE OLACAK?
İngiltere’de yasal olarak on yıl yaşayanlar, sürenin sonunda süresiz oturuma başvurabiliyorlar. Ülkede toplamda yirmi yılı kaçak olarak dolduranlara da süresiz oturum hakkı tanınıyor. Ankara Anlaşması oturumları bu iki durumdan daha uzun bir süreyi kapsayamaz. Ucu açık, çalıştığın kadar yaşa şeklinde bir düzenleme, cazibesini kaybedecek ve genel insan haklarına aykırı olacaktır. Hali hazırda başvurular bir plan, proğram ve uygulamaya göre yapılıyor. Bu değişiklik, bu günden itibaren başvuru yapmayı düşünenlere getirilse bir mantığı vardı. İngiltere’ye gelen ve ardında gemileri yakan insanlara, ‘oyunun kuralı değişti işine gelirse’ demek hukuksuzluktan kaçıp İngiltere’ye sığınan insanlara karşı haksızlıktır, hukuksuzluktur. Ankara Anlaşması askıya alındı, henüz yeni şeklini almadan Türkiye Hükümeti’nin tavrı ve İngiltere’de yaşayan Türkiye Vatandaşları’nın, yerel milletvekilleri aracılığı ile Theresa May Hükümeti’ne yapacakları baskı, Ankara Anlaşması’nın geleceğinin adaletli ve makul şekillenmesi için etkili olacaktır…
- İşçi Partili adayların kazanma şansı yüksek…
- Irkçılık Farklı Şekillerde Ortaya Çıkan Bir Hastalıktır
- Sokağa çıkma yasağını kaldırmanın yol haritası
- İngiltere, Türkiye arasında seyahat yasak değil ama çok zor
- Kripto Para Piyasasında Neler Oluyor?
- Sokağa Çöp Atmak Alışkanlık Haline Geldi
- 6 Mayıs 2021 UK Seçimlerinde Herkes Galip!
- 6 Mayıs 2021 Seçimleri
- İlk Defa Ev Alacaklara Kolaylıklar!
- İngiltere ‘açılımında’ yeni yol haritası