Egzersiz yaparak depresyon ve kaygıyı yok etmek

Bu yazı 27 Mayıs 2014 tarihinde yayınlanmıştır

Genel olarak, düzenli egzersiz yapan insanların açıklamalarına göre egzersiz yapmak onların ruhsal durumlarına olumlu yönde etki yapıyor ve kendilerini iyi hissetmelerini sağlıyor.
Bu kişiler egzersizden sonra daha pozitif bir ruh yapısına büründüklerini ve de kendilerine olan güvenlerinin arttığını belirtiyorlar. Bu pozitif ruh hali ve kendine güvende sonrasında bu kişilerin işlerinde daha başarılı olmalarını sağlayabiliyor ya da düşünsel-bilişsel yeteneklerini arttırabiliyor. Fakat, bu iddiaları doğrulayan herhangi bir bilimsel bulgu var mı? Yani gerçekten egzersiz yapmak ruh halimizi iyileştirebilir mi?
Bugüne kadar bu konuda bir çok çalışma yapıldığı biliniyor. Kaygı, depresyon, özgüven, kişilik ve sosyal yardım severlik gibi özellikler ve egzersizin bunlar üzerinde etkilerinin araştırıldığı birçok çalışmada egzersizin ruh sağlığı üzerinde hızlı ve geliştirici bir etkisi olduğu görülmüştür. Fakat, elde edilen bulgulara göre egzersizin bu etkileri yapılan egzersize göre farklılıklar sergiliyor. Örneğin Scully ve arkadaşlarının 1988 ve Biddle’ın 1995 yılında yaptıkları çalışmalara göre, egzersiz yapılan süreçte kaygılı bir ruh hali yaşanıyorsa, sadece aerobik egzersizi bu kaygılı ruh halini iyileştirebiliyor. Fakat, Steinberg’in (1997) yaptığı bir çalışmaya göre yaşanılan çevresel faktörlerden bağımsız, sürekli oarak kaygı hali yaşayan kişiler ancak 10 hafta süren bir egzersiz (idman) sürecinden sonra daha iyi bir ruh hali yaşadıklarını belirtiyorlar. Yapılan çok sayıda diğer çalışmalara göre egzersiz kronik depresyonun azalmasınıda sağlayabiliyor. Özellikle, kliniklerde tedavi gören depresyon hastalarının durumunda çok daha fazla oranda iyileşme olduğu saptanmıştır.
Martinsen’e (1995) göre egzersiz yapmak psikoterapi almaktan çok daha olumlu sonuçlar doğurabiliyor ve psikoterapi ile egzersizi beraber yapmak sadece egzersiz yapmaktan daha iyi sonuçlar doğuruyor. Peki, düzenli egzersiz yapanlar bunu bıraktıklarında ne gibi sonuçlarla karşılaşıyorlar. Mondin ve arkadaşlarının (1996) yılında yaptığı çalışmaya göre her gün düzenli egzersiz yapan kişiler bunu bıraktıklarında, ruhsal dengesizlik, kaygı, gerilim, depresyon ve enerji eksikliği gibi durumlar yaşayabiliyorlar. Düzenli egzersiz tekrar başladığında ise bireyler yeniden eski ruhsal sağlıklarına dönüyorlar. Ayrıca Biddle’a (1995) göre yapılan egzersizlerin yoğunluğu ruh halini etkileyen başka bir faktör olarak değerlendirilebilinir. Örneğin Kerr ve Van den Wollenberg’in (1997) yaptığı bir çalışmaya göre kısa zamanlarda fazla efort sergileyerek koşmak stresi arttırırken, uzun mesafeleri daha az efort sergileyerek koşmak kişinin kendisini daha iyi hissetmesini sağlıyor.
Böylece yapılan çalışmalar değerlendirildiğinde, görülüyor ki egzersiz yapmamız gerçektende ruh halimizde iyileştirmeler sağlayabiliyor. Özellikle, sürekli bir şekilde kaygı yaşayan kişiler düzenli egzersiz yaptıkları vakit belli bir süre sonra kendilerini daha iyi hissedebiliyorlar. Düzenli egzersiz yapanlarda ise bu alışkanlığı bırakmak ruh hallerini kötüleştürebiliyor. Bu bulgulara rağmen egzersiz ve ruh sağlığı arasındaki bağlantının daha çok incelenmesi gerekiyor.